Hệ Dẫn Động 4MATIC Của Mercedes-Benz: Hành Trình Phát Triển Qua Các Đời Xe

Hệ dẫn động bốn bánh (AWD) đã trở thành một tính năng ngày càng phổ biến trên các dòng xe hiện đại, mang lại sự an toàn và khả năng vận hành vượt trội trong nhiều điều kiện địa hình và thời tiết. Trong thế giới xe sang, Mercedes-Benz nổi tiếng với hệ dẫn động 4MATIC – một biểu tượng của công nghệ và hiệu suất. Với kiến thức sâu rộng và kinh nghiệm thực tế từ Garage Auto Speedy, chúng tôi sẽ cùng bạn khám phá hành trình phát triển đầy ấn tượng của hệ thống 4MATIC qua các thế hệ xe Mercedes-Benz, từ những ngày đầu tiên cho đến công nghệ tiên tiến nhất hiện nay. Hiểu rõ về 4MATIC không chỉ giúp bạn đánh giá đúng giá trị của chiếc xe mà còn giúp bạn biết cách sử dụng và bảo dưỡng hiệu quả, một khía cạnh mà Garage Auto Speedy luôn sẵn sàng hỗ trợ.

4MATIC Là Gì?

Đơn giản nhất, 4MATIC là tên gọi độc quyền của Mercedes-Benz dành cho hệ thống dẫn động bốn bánh toàn thời gian. Mục tiêu chính của 4MATIC là cải thiện độ bám đường, tăng cường sự ổn định và nâng cao khả năng kiểm soát lái trong mọi điều kiện, đặc biệt là trên các bề mặt trơn trượt như tuyết, băng, mưa hoặc đường đất. Không giống như hệ dẫn động hai bánh truyền thống chỉ truyền lực tới một trục, 4MATIC phân bổ lực kéo tới cả bốn bánh xe một cách liên tục hoặc theo nhu cầu, tùy thuộc vào từng thế hệ và cấu hình cụ thể. Sự khác biệt này tạo nên cảm giác lái an toàn và tự tin hơn đáng kể.

Những Thế Hệ 4MATIC Tiên Phong: Khởi Đầu Từ Thập Niên 80

Hành trình của 4MATIC bắt đầu từ khá sớm, cho thấy tầm nhìn xa của Mercedes-Benz trong việc ứng dụng công nghệ dẫn động toàn thời gian trên xe du lịch.

4MATIC Thế Hệ Đầu Tiên (Gen 1)

Được giới thiệu lần đầu vào năm 1987 trên dòng xe W124 E-Class (phiên bản 260 E và 300 E), 4MATIC thế hệ đầu tiên là một bước đột phá công nghệ vào thời điểm đó. Hệ thống này khá phức tạp, bao gồm ba bộ vi sai (trước, trung tâm, sau) và các ly hợp đa đĩa điều khiển thủy lực/điện tử.

• Nguyên lý hoạt động: Hệ thống hoạt động dựa trên nguyên lý tự động ngắt/kết nối. Trong điều kiện vận hành bình thường trên đường khô ráo, xe chỉ chạy bằng cầu sau để tiết kiệm nhiên liệu. Khi các cảm biến (tốc độ bánh xe, góc lái, gia tốc ngang) phát hiện một bánh xe bị mất độ bám, hệ thống sẽ tự động khóa ly hợp trung tâm và/hoặc ly hợp cầu sau để phân bổ lực kéo tới các bánh còn lại. Thậm chí, trong trường hợp cực đoan, hệ thống có thể khóa cả ba bộ vi sai để tối đa hóa lực kéo.
• Đặc điểm: Hệ thống Gen 1 khá nặng và phức tạp, chi phí sản xuất và bảo dưỡng cao. Khả năng phản ứng chưa thực sự nhanh nhạy như các thế hệ sau do phụ thuộc nhiều vào áp suất thủy lực. Tuy nhiên, đây là nền tảng quan trọng, mở đường cho sự phát triển sau này.

Theo Ông Nông Văn Linh, Kỹ sư trưởng tại Garage Auto Speedy, “4MATIC thế hệ đầu tiên trên W124 thực sự là một ‘con quái vật’ về mặt kỹ thuật vào cuối những năm 80. Nó chứng minh Mercedes-Benz có khả năng chế tạo hệ thống AWD phức tạp và hiệu quả, dù còn một số hạn chế về trọng lượng và độ phản ứng so với công nghệ hiện đại. Chúng tôi vẫn thỉnh thoảng tiếp nhận những chiếc xe này và thấy được sự bền bỉ của cơ khí, dù hệ thống điều khiển điện tử đã cũ.”

Sự Tiến Hóa Với Điện Tử Hóa: Từ ETS Đến ESP

Những năm 1990 và đầu 2000 chứng kiến cuộc cách mạng điện tử hóa trong ngành ô tô, và 4MATIC cũng không nằm ngoài xu hướng này.

4MATIC Thế Hệ Thứ Hai (Gen 2)

Xuất hiện vào khoảng cuối thập niên 90 trên các mẫu xe như W210 E-Class và W220 S-Class, 4MATIC thế hệ thứ hai đã có những cải tiến đáng kể. Hệ thống này vẫn sử dụng ba bộ vi sai nhưng loại bỏ các ly hợp phức tạp của thế hệ đầu tiên. Thay vào đó, nó dựa vào hệ thống phanh điện tử để kiểm soát lực kéo.

• Nguyên lý hoạt động: Hệ thống sử dụng Phanh Điện Tử (Electronic Traction System – ETS) và sau này là Hệ thống Cân bằng Điện tử (Electronic Stability Program – ESP). Khi một bánh xe bị mất độ bám và quay trơn, hệ thống ESP/ETS sẽ tự động phanh nhẹ bánh xe đó. Điều này tạo ra mô-men xoắn tại bộ vi sai, chuyển lực kéo đến các bánh xe còn lại có độ bám tốt hơn.
• Đặc điểm: Nhẹ hơn và ít phức tạp hơn thế hệ đầu tiên. Phản ứng nhanh nhạy hơn nhờ vào khả năng điều khiển phanh chính xác của hệ thống điện tử. Đây là bước chuyển quan trọng sang việc sử dụng phần mềm và cảm biến để quản lý lực kéo.

4MATIC Thế Hệ Thứ Ba (Gen 3)

Khoảng giữa những năm 2000, 4MATIC thế hệ thứ ba ra đời trên các mẫu xe như W211 E-Class, W221 S-Class và các dòng SUV/Crossover đầu tiên (ML-Class, GL-Class). Thế hệ này tiếp tục tối ưu hóa trọng lượng, kích thước và hiệu quả.

• Nguyên lý hoạt động: Vẫn dựa trên nguyên tắc sử dụng phanh (qua ESP) để phân bổ mô-men xoắn khi cần thiết. Tuy nhiên, thiết kế cơ khí được cải tiến để nhỏ gọn và hiệu quả hơn, giảm thiểu ma sát nội bộ. Tỷ lệ phân bổ mô-men xoắn cơ bản thường là 40:60 (trước:sau) trên các dòng xe sử dụng nền tảng dẫn động cầu sau (RWD), mang lại cảm giác lái thể thao hơn.
• Đặc điểm: Nhẹ hơn đáng kể so với các thế hệ trước, giúp cải thiện mức tiêu thụ nhiên liệu. Tích hợp sâu hơn với các hệ thống an toàn chủ động khác của xe. Độ tin cậy được nâng cao nhờ thiết kế đơn giản hơn.

4MATIC Hiện Đại: Thông Minh Hơn, Hiệu Suất Cao Hơn

Công nghệ 4MATIC ngày nay đã trở nên cực kỳ tinh vi, không chỉ dừng lại ở việc chống trượt mà còn góp phần nâng cao hiệu suất vận hành và trải nghiệm lái.

4MATIC Thế Hệ Thứ Tư và 4MATIC+ (Gen 4 / 4MATIC+)

Đây là thế hệ 4MATIC đang được sử dụng trên các dòng xe Mercedes-Benz hiện tại, bao gồm cả các phiên bản hiệu suất cao AMG với biến thể 4MATIC+.

• Nguyên lý hoạt động: Hệ thống sử dụng bộ vi sai trung tâm được điều khiển điện tử hoàn toàn (thường là ly hợp đa đĩa). Điều này cho phép phân bổ mô-men xoắn biến thiên hoàn toàn giữa trục trước và trục sau, từ 0:100 đến 100:0 tùy thuộc vào điều kiện lái, chế độ lái được chọn và tình trạng bám đường của từng bánh.
• Đặc điểm:
  • Linh hoạt tối đa: Khả năng phân bổ mô-men xoắn cực kỳ nhanh và chính xác, gần như tức thời.
  • Hiệu suất cao: Đặc biệt là 4MATIC+ trên các mẫu AMG, có khả năng “torque vectoring” (phân bổ mô-men xoắn giữa bánh trái và phải trên cùng một trục) để cải thiện đáng kể khả năng vào cua và độ ổn định khi ở tốc độ cao. Trên một số mẫu AMG hiệu suất cực cao (như AMG E 63 S), hệ thống 4MATIC+ còn có chế độ “Drift Mode” ngắt hoàn toàn lực kéo cầu trước.
  • Đa dạng cấu hình: Mercedes-Benz phát triển các biến thể 4MATIC phù hợp với từng nền tảng xe:
    • 4MATIC trên xe nền tảng RWD: Thường giữ tỷ lệ phân bổ mô-men xoắn thiên về cầu sau (ví dụ 45:55 hoặc 40:60) trong điều kiện bình thường để duy trì cảm giác lái thể thao đặc trưng của Mercedes-Benz. Hệ thống sẽ chuyển nhiều lực hơn lên cầu trước khi cần thiết.
    • 4MATIC trên xe nền tảng FWD (Compact cars: A-Class, B-Class, GLA, GLB, CLA): Hệ thống thường truyền động chủ yếu cho cầu trước trong điều kiện bình thường để tiết kiệm nhiên liệu và không gian. Chỉ khi phát hiện trượt, một phần lực kéo sẽ được truyền tới cầu sau thông qua bộ ly hợp điều khiển điện tử.
  • Tích hợp với các hệ thống khác: Phối hợp chặt chẽ với ESP, ABS, và các hệ thống hỗ trợ lái (ADAS) để tối ưu hóa cả an toàn và hiệu suất.

Ông Bùi Hiếu, Chuyên gia tư vấn xe tại Garage Auto Speedy, nhận xét: “4MATIC hiện đại đã vượt xa chức năng chống trượt đơn thuần. Trên các mẫu xe AMG, 4MATIC+ biến chiếc xe thành một cỗ máy vận hành đáng kinh ngạc, vừa an toàn trong điều kiện khó khăn, vừa cực kỳ linh hoạt và mạnh mẽ trên đường đua. Đối với các dòng xe phổ thông hơn, 4MATIC mang lại sự yên tâm tối đa cho người lái, đặc biệt hữu ích khi di chuyển trong điều kiện thời tiết thất thường tại Việt Nam hoặc trên những cung đường đèo dốc.”

Tại Sao 4MATIC Lại Được Ưa Chuộng?

• Độ bám đường vượt trội: Là lợi ích rõ ràng nhất, giúp xe di chuyển an toàn và ổn định trên các bề mặt trơn trượt.
• Tăng cường sự ổn định: Hệ thống tự động can thiệp giúp ngăn ngừa hiện tượng thừa lái (oversteer) và thiếu lái (understeer), giữ cho xe đi đúng quỹ đạo mong muốn.
• Cải thiện khả năng tăng tốc: Trên các xe có động cơ mạnh, 4MATIC giúp truyền toàn bộ lực kéo xuống mặt đường hiệu quả hơn, đặc biệt khi xuất phát từ chỗ đứng yên, hạn chế hiện tượng trượt bánh.
• Tăng tính an toàn chủ động: Phối hợp nhịp nhàng với ESP và các hệ thống an toàn khác để phản ứng nhanh chóng trước các tình huống nguy hiểm.
• Nâng cao trải nghiệm lái: Trên các mẫu xe thể thao hoặc hiệu suất cao, 4MATIC/4MATIC+ cho phép khai thác tối đa sức mạnh của động cơ và cải thiện khả năng xử lý.

Bảo Dưỡng Hệ Thống 4MATIC: Kinh Nghiệm Từ Garage Auto Speedy

Hệ thống 4MATIC, dù hiện đại đến đâu, cũng cần được chăm sóc định kỳ để duy trì hiệu suất và độ bền. Với kinh nghiệm làm việc trên rất nhiều dòng xe Mercedes-Benz có trang bị 4MATIC, Garage Auto Speedy xin chia sẻ một vài lưu ý:

Những Lưu Ý Khi Sử Dụng Xe Có 4MATIC

• Tuân thủ lịch bảo dưỡng: Việc thay dầu cầu, dầu hộp số (nếu có) theo đúng khuyến cáo của nhà sản xuất là cực kỳ quan trọng. Dầu bôi trơn kém chất lượng hoặc hết hạn có thể gây hư hỏng các chi tiết cơ khí và bộ ly hợp điều khiển.
• Kiểm tra lốp định kỳ: Đảm bảo cả bốn lốp có cùng loại, cùng kích cỡ và độ mòn tương đương. Sự khác biệt về đường kính quay của lốp có thể gây áp lực không cần thiết lên hệ thống 4MATIC, đặc biệt là bộ vi sai trung tâm.
• Tránh nâng hoặc kéo xe sai cách: Khi cần cẩu hoặc kéo xe, cần tuân thủ hướng dẫn sử dụng để tránh làm hỏng hệ thống dẫn động.
• Lắng nghe các dấu hiệu bất thường: Nếu nghe thấy tiếng ồn lạ từ khu vực gầm xe, cảm thấy rung lắc hoặc đèn báo lỗi 4MATIC/ESP sáng, hãy đưa xe đến gara uy tín để kiểm tra ngay lậpệt tức.

Tại Sao Nên Bảo Dưỡng 4MATIC Tại Garage Auto Speedy?

Hệ thống 4MATIC ngày càng phức tạp, đòi hỏi kỹ thuật viên phải có kiến thức chuyên sâu và trang thiết bị chẩn đoán hiện đại. Tại Garage Auto Speedy, chúng tôi tự hào có:

• Đội ngũ kỹ thuật viên được đào tạo bài bản, am hiểu về cấu tạo và nguyên lý hoạt động của các thế hệ 4MATIC khác nhau.
• Thiết bị chẩn đoán chuyên hãng và đa năng giúp xác định chính xác các mã lỗi và vấn đề của hệ thống.
• Quy trình bảo dưỡng chuẩn mực, đảm bảo thay thế vật tư (dầu, lọc) đúng chủng loại và chất lượng.
• Kinh nghiệm thực tế xử lý nhiều trường hợp liên quan đến hệ thống dẫn động trên xe Mercedes-Benz.

“Tại Garage Auto Speedy, chúng tôi hiểu rằng 4MATIC là một phần quan trọng tạo nên trải giác lái đặc trưng của Mercedes-Benz. Việc bảo dưỡng đúng cách không chỉ giúp hệ thống hoạt động hiệu quả, đảm bảo an toàn cho bạn mà còn kéo dài tuổi thọ của các bộ phận đắt tiền. Chúng tôi luôn sẵn sàng tư vấn và cung cấp dịch vụ bảo dưỡng, sửa chữa 4MATIC chuyên nghiệp nhất,” Ông Bùi Hiếu, Chuyên gia tư vấn xe tại Garage Auto Speedy, nhấn mạnh.

Câu Hỏi Thường Gặp Về 4MATIC

4MATIC có tốn xăng hơn xe cùng loại không?

Thông thường, xe có hệ dẫn động 4MATIC sẽ tốn xăng hơn một chút so với xe cùng loại chỉ có dẫn động hai bánh do trọng lượng và ma sát trong hệ thống truyền động. Tuy nhiên, các thế hệ 4MATIC hiện đại đã được tối ưu hóa đáng kể về hiệu quả nhiên liệu.

4MATIC có cần bảo dưỡng đặc biệt không?

Có. 4MATIC cần được thay dầu cho các bộ phận như hộp số phụ (transfer case) và bộ vi sai theo lịch khuyến cáo của nhà sản xuất. Việc này khác với xe dẫn động hai bánh.

Làm thế nào để biết hệ thống 4MATIC gặp vấn đề?

Các dấu hiệu có thể bao gồm: đèn báo lỗi 4MATIC hoặc ESP sáng trên bảng đồng hồ, tiếng ồn bất thường từ gầm xe khi di chuyển, cảm giác giật cục hoặc rung lắc khi vào cua chậm, hoặc xe có cảm giác khó di chuyển trên bề mặt trơn trượt mà trước đây vẫn đi được dễ dàng.

Xe có 4MATIC có thể off-road được không?

Khả năng off-road của xe có 4MATIC phụ thuộc nhiều vào mẫu xe cụ thể (SUV như GLE, GLS có khả năng tốt hơn sedan) và các trang bị đi kèm (như gói off-road, hệ thống treo khí nén). 4MATIC giúp tăng độ bám đường trên địa hình nhẹ hoặc trơn trượt, nhưng không biến một chiếc sedan thành xe chuyên off-road.

Tôi có thể tự thay lốp dự phòng cho xe 4MATIC không?

Có, bạn vẫn có thể tự thay lốp dự phòng. Tuy nhiên, nếu sử dụng lốp dự phòng tạm thời (thường có kích thước nhỏ hơn), bạn nên tuân thủ nghiêm ngặt giới hạn tốc độ và quãng đường di chuyển tối đa theo khuyến cáo của nhà sản xuất để tránh gây hại cho hệ thống 4MATIC.

Hệ thống 4MATIC có bền không?

Hệ thống 4MATIC của Mercedes-Benz nhìn chung rất bền bỉ nếu được bảo dưỡng đúng cách. Tuy nhiên, như bất kỳ bộ phận cơ khí phức tạp nào khác, chúng có thể gặp vấn đề nếu không được chăm sóc định kỳ hoặc nếu xe thường xuyên hoạt động trong điều kiện khắc nghiệt mà không được kiểm tra.

Sửa chữa 4MATIC có đắt không?

Chi phí sửa chữa hệ thống 4MATIC có thể cao hơn so với hệ dẫn động hai bánh do tính phức tạp của các bộ phận như hộp số phụ, bộ vi sai điều khiển điện tử và các cảm biến liên quan. Lựa chọn gara uy tín như Garage Auto Speedy với chuyên môn về Mercedes-Benz sẽ giúp chẩn đoán chính xác và sửa chữa hiệu quả, tránh phát sinh chi phí không cần thiết.

Kết Luận

Hệ dẫn động 4MATIC của Mercedes-Benz đã trải qua một hành trình phát triển ấn tượng, từ một hệ thống cơ khí phức tạp đến công nghệ điện tử thông minh và hiệu suất cao. Qua mỗi thế hệ, Mercedes-Benz đã không ngừng cải tiến để mang lại sự an toàn, ổn định và trải nghiệm lái tốt hơn cho người dùng.

Hiểu rõ về sự phát triển của 4MATIC giúp bạn đánh giá đúng giá trị công nghệ trên chiếc xe của mình. Và khi cần bảo dưỡng hoặc sửa chữa hệ thống dẫn động quan trọng này, hãy yên tâm giao phó cho Garage Auto Speedy. Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại, chúng tôi cam kết mang đến dịch vụ tốt nhất cho chiếc xe Mercedes-Benz 4MATIC của bạn.

Bạn có bất kỳ câu hỏi nào về 4MATIC hoặc cần tư vấn về chiếc xe Mercedes-Benz của mình? Đừng ngần ngại liên hệ với Garage Auto Speedy qua số điện thoại 0877.726.969 hoặc truy cập website https://autospeedy.vn/. Chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe và hỗ trợ bạn!