Hệ thống dẫn động 4 bánh (4WD hay 4×4) mang lại khả năng vận hành mạnh mẽ và vượt trội trên nhiều địa hình khó khăn. Tuy nhiên, để hệ thống này luôn hoạt động hiệu quả và bền bỉ, việc bảo dưỡng định kỳ, đặc biệt là thay nhớt, là cực kỳ quan trọng. Rất nhiều chủ xe 4WD thường băn khoăn: 4WD cần thay nhớt gì và quy trình bảo dưỡng như thế nào? Trong bài viết này, các chuyên gia từ Garage Auto Speedy sẽ giải đáp chi tiết những thắc mắc này, giúp bạn hiểu rõ hơn về việc chăm sóc “trái tim” của chiếc xe 4 bánh toàn thời gian.

Không giống như xe dẫn động 2 bánh chỉ có cầu trước hoặc cầu sau cần nhớt, hệ thống 4WD phức tạp hơn nhiều, bao gồm các bộ phận truyền động đặc thù đòi hỏi loại nhớt chuyên dụng. Việc nắm rõ loại nhớt cần thay và thời điểm thay sẽ giúp xe của bạn vận hành mượt mà, an toàn và kéo dài tuổi thọ của hệ thống truyền động.

Hệ Thống Dẫn Động 4WD (4×4) Hoạt Động Thế Nào?

Trước khi đi sâu vào việc 4WD cần thay nhớt gì, chúng ta cần hiểu cơ bản về các bộ phận chính của hệ thống này cần được bôi trơn. Hệ thống 4WD thường bao gồm:

  1. Hộp Số Phụ (Transfer Case): Đây là bộ phận nhận công suất từ hộp số chính (số sàn hoặc số tự động) và phân phối lực kéo đến cả cầu trước và cầu sau. Hộp số phụ có thể cho phép chuyển đổi giữa chế độ 2WD và 4WD, hoặc luôn ở chế độ 4WD toàn thời gian. Hộp số phụ có loại nhớt riêng.
  2. Vi Sai (Differentials): Xe 4WD có ít nhất hai bộ vi sai chính: vi sai cầu trước và vi sai cầu sau. Một số xe phức tạp hơn có thể có thêm vi sai trung tâm (Center Differential). Vi sai cho phép các bánh xe trên cùng một trục quay với tốc độ khác nhau khi vào cua, đồng thời truyền lực từ trục các đăng đến bánh xe. Mỗi bộ vi sai này đều cần một loại nhớt chuyên dụng gọi là nhớt cầu (hoặc dầu cầu).

Nhớt trong các bộ phận này đóng vai trò bôi trơn, làm mát và bảo vệ các bánh răng, bạc đạn và các chi tiết kim loại khác khỏi ma sát và mài mòn. Do phải chịu tải trọng và nhiệt độ cao, đặc biệt khi xe hoạt động trong điều kiện khắc nghiệt, chất lượng và tuổi thọ của nhớt sẽ bị suy giảm theo thời gian và quãng đường di chuyển.

Để hiểu rõ hơn về các khía cạnh khác của hệ thống này, bạn có thể tham khảo thêm bài viết về Khi nào nên kiểm tra 4wd?.

Tại Sao Việc Thay Nhớt Cho Xe 4WD Lại Quan Trọng?

Việc thay nhớt định kỳ cho các bộ phận của hệ thống 4WD mang lại nhiều lợi ích thiết thực:

  • Bảo vệ các chi tiết: Nhớt chất lượng cao tạo lớp màng bôi trơn, giảm thiểu ma sát và mài mòn giữa các bánh răng, ổ bi trong vi sai và hộp số phụ, kéo dài tuổi thọ của các bộ phận đắt tiền này.
  • Giảm nhiệt độ: Quá trình truyền động tạo ra nhiệt lượng lớn. Nhớt giúp tản nhiệt, ngăn ngừa tình trạng quá nhiệt có thể làm hỏng các gioăng phớt và chi tiết bên trong.
  • Giảm tiếng ồn và rung động: Nhớt mới, sạch giúp các bánh răng ăn khớp mượt mà hơn, giảm tiếng ồn khó chịu và rung động phát ra từ hệ thống truyền động.
  • Duy trì hiệu suất hoạt động: Nhớt cũ, bị biến chất sẽ giảm khả năng bôi trơn và tản nhiệt, dẫn đến hệ thống 4WD hoạt động kém hiệu quả, đặc biệt khi cần lực kéo mạnh mẽ.
  • Ngăn ngừa hư hỏng nghiêm trọng: Việc bỏ qua thay nhớt có thể dẫn đến mài mòn quá mức, hỏng bánh răng, vỡ vỏ vi sai hoặc hộp số phụ, gây tốn kém chi phí sửa chữa rất lớn, thậm chí phải thay thế toàn bộ cụm chi tiết.

Theo kinh nghiệm của Garage Auto Speedy, nhiều trường hợp xe 4WD gặp sự cố truyền động là do chủ xe chủ quan, không thay nhớt cầu và nhớt hộp số phụ đúng định kỳ.

4WD Cần Thay Những Loại Nhớt Nào?

Đây là câu trả lời trực tiếp cho câu hỏi 4WD cần thay nhớt gì. Hệ thống 4WD sử dụng ít nhất hai loại nhớt khác nhau:

Nhớt Cầu (Differential Oil)

  • Công dụng: Bôi trơn và làm mát các bánh răng trong bộ vi sai (cầu trước và cầu sau). Nhớt cầu thường là loại dầu truyền động (Gear Oil).
  • Loại nhớt cần thay: Thông thường, các nhà sản xuất xe khuyến cáo sử dụng nhớt cầu đạt tiêu chuẩn API GL-5. Chuẩn GL-5 có khả năng chịu áp lực cực cao (Extreme Pressure – EP) rất tốt, phù hợp với tải trọng và lực ma sát lớn trong các bộ vi sai hypoid. Độ nhớt (SAE) phổ biến thường là 80W-90, 85W-140 hoặc loại đa cấp tổng hợp như 75W-90, 75W-140 tùy theo khuyến cáo của nhà sản xuất xe. Đối với vi sai chống trượt (Limited Slip Differential – LSD), bạn cần sử dụng loại nhớt cầu đặc biệt dành cho LSD hoặc thêm phụ gia LSD vào nhớt GL-5 tiêu chuẩn, nếu nhà sản xuất xe cho phép. Việc lựa chọn đúng loại nhớt cầu là cực kỳ quan trọng. Sử dụng sai loại có thể gây mài mòn nhanh chóng hoặc hỏng vi sai.

Nhớt Hộp Số Phụ (Transfer Case Oil)

  • Công dụng: Bôi trơn và làm mát các bánh răng, xích, và các chi tiết khác trong hộp số phụ, nơi phân phối lực kéo đến hai cầu.
  • Loại nhớt cần thay: Loại nhớt cho hộp số phụ đa dạng hơn nhớt cầu và phụ thuộc rất nhiều vào thiết kế của từng nhà sản xuất xe.
    • Một số hộp số phụ sử dụng dầu truyền động (Gear Oil) giống nhớt cầu (ví dụ: GL-4 hoặc GL-5).
    • Một số khác lại sử dụng dầu hộp số tự động (ATF – Automatic Transmission Fluid), ví dụ như loại Dexron III hoặc IV, hoặc các loại ATF tổng hợp chuyên dụng.
    • Một số loại hộp số phụ đời mới hơn yêu cầu dầu chuyên dụng riêng (Proprietary Transfer Case Fluid) do chính hãng xe quy định (ví dụ: dầu cho hộp số phụ của BMW X-Drive, Mercedes-Benz 4Matic, Ford, GM…). Loại dầu này có công thức đặc biệt để phù hợp với thiết kế và vật liệu của hộp số phụ đó.
    • QUAN TRỌNG: Luôn kiểm tra sách hướng dẫn sử dụng xe hoặc thông tin trên nắp đổ nhớt hộp số phụ để xác định chính xác loại nhớt được khuyến cáo. Sử dụng sai loại nhớt hộp số phụ có thể gây hư hỏng nghiêm trọng và rất tốn kém.

Để hiểu rõ hơn về các loại dầu đặc biệt, bạn có thể đọc thêm bài viết 4wd có cần dầu hộp số đặc biệt không?

Lưu Ý Về Nhớt Hộp Số Chính

Cần phân biệt rõ nhớt cầu và nhớt hộp số phụ với nhớt hộp số chính (hộp số sàn hoặc hộp số tự động). Nhớt hộp số chính (Transmission Fluid) là loại riêng và có lịch thay thế riêng. Mặc dù cùng là nhớt truyền động, nhưng chúng có công thức, độ nhớt và phụ gia khác nhau để phù hợp với cấu tạo và yêu cầu bôi trơn đặc thù của từng loại hộp số.

Khi Nào Cần Thay Nhớt Cho Hệ Thống 4WD?

Thời điểm thay nhớt cho hệ thống 4WD phụ thuộc vào nhiều yếu tố:

Theo Lịch Bảo Dưỡng Của Nhà Sản Xuất

Đây là khuyến cáo quan trọng nhất. Mỗi nhà sản xuất xe sẽ đưa ra lịch thay nhớt cầu và nhớt hộp số phụ khác nhau trong sách hướng dẫn sử dụng xe. Thông thường, quãng đường khuyến cáo thay nhớt cầu và hộp số phụ dao động từ 40.000 km đến 100.000 km, hoặc theo thời gian 2-4 năm, tùy điều kiện nào đến trước.

Theo Điều Kiện Vận Hành

Nếu xe của bạn thường xuyên hoạt động trong các điều kiện sau, bạn nên xem xét việc thay nhớt cầu và nhớt hộp số phụ sớm hơn so với lịch khuyến cáo:

  • Vận hành Off-road: Lái xe trên địa hình đồi núi, sỏi đá, bùn lầy, cát… làm tăng tải trọng và nhiệt độ cho hệ thống truyền động.
  • Kéo rơ moóc hoặc tải nặng: Tải trọng bổ sung gây áp lực lớn lên vi sai và hộp số phụ.
  • Đi đường ngập nước: Nước có thể lọt vào vi sai hoặc hộp số phụ qua các lỗ thông hơi bị ngập, làm nhiễm bẩn và suy giảm khả năng bôi trơn của nhớt.
  • Lái xe trong điều kiện khí hậu khắc nghiệt: Nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh có thể ảnh hưởng đến hiệu suất của nhớt.

Theo Ông Nông Văn Linh, Kỹ sư trưởng tại Garage Auto Speedy, “Với điều kiện đường sá và khí hậu đặc thù ở Việt Nam, đặc biệt nếu chủ xe thường xuyên di chuyển các tỉnh miền núi hoặc đi phượt, chúng tôi luôn khuyến nghị kiểm tra và thay nhớt cầu, nhớt hộp số phụ sớm hơn lịch hãng để đảm bảo an toàn và độ bền tối đa cho xe.”

Dấu Hiệu Cần Thay Nhớt 4WD

Đôi khi, các bộ phận 4WD có thể phát ra tín hiệu cho thấy nhớt cần được thay, ngay cả trước khi đến hạn bảo dưỡng:

  • Tiếng ồn bất thường: Tiếng hú, tiếng kêu lạch cạch hoặc tiếng nghiến răng khi vào cua hoặc khi chuyển sang chế độ 4WD có thể là dấu hiệu của nhớt cũ, suy giảm khả năng bôi trơn hoặc các chi tiết bị mài mòn.
  • Khó khăn khi chuyển đổi chế độ 4WD: Nếu bạn gặp khó khăn khi chuyển từ 2WD sang 4WD hoặc ngược lại (đối với các hệ thống có tùy chọn này), có thể nhớt hộp số phụ đang có vấn đề.
  • Rò rỉ nhớt: Kiểm tra dưới gầm xe xem có dấu hiệu rò rỉ nhớt màu nâu sẫm hoặc đen ở khu vực vi sai (cầu trước/sau) hoặc hộp số phụ không. Rò rỉ cho thấy gioăng phớt bị hỏng hoặc nhớt đã bị nhiễm bẩn quá mức.

Hậu Quả Của Việc Bỏ Qua Thay Nhớt 4WD

Như đã đề cập, việc không thay nhớt cầu và nhớt hộp số phụ đúng lúc có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng và tốn kém:

  • Mài mòn và hỏng bánh răng: Nhớt cũ, mất tính năng bôi trơn làm tăng ma sát, gây mài mòn các bánh răng và chi tiết bên trong.
  • Quá nhiệt: Khả năng tản nhiệt của nhớt suy giảm khiến nhiệt độ tăng cao, có thể làm hỏng gioăng phớt, gây rò rỉ và làm biến chất nhớt nhanh hơn nữa.
  • Hư hỏng vòng bi/bạc đạn: Ma sát tăng cao cũng ảnh hưởng đến tuổi thọ của các vòng bi, gây ra tiếng ồn và có thể kẹt cứng.
  • Phá hủy vi sai hoặc hộp số phụ: Trong trường hợp nặng, các chi tiết bên trong có thể bị vỡ, mẻ, dẫn đến hỏng hoàn toàn cụm vi sai hoặc hộp số phụ. Chi phí sửa chữa hoặc thay thế các bộ phận này thường rất cao, có thể lên tới hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu đồng tùy dòng xe.

Việc thay nhớt định kỳ là khoản đầu tư nhỏ để tránh những rủi ro hư hỏng lớn cho hệ thống 4WD của xe.

Lựa Chọn Nhớt Cho Xe 4WD: Lời Khuyên Từ Chuyên Gia Garage Auto Speedy

Việc lựa chọn đúng loại nhớt và thương hiệu uy tín là điều cốt lõi để bảo vệ hệ thống 4WD.

  1. Luôn Tuân Thủ Khuyến Cáo Của Nhà Sản Xuất: Đây là nguyên tắc vàng. Thông tin chi tiết về loại nhớt, tiêu chuẩn (API, SAE), dung tích cần thiết luôn được ghi rõ trong sách hướng dẫn sử dụng xe.
  2. Sử Dụng Nhớt Chất Lượng Cao: Chọn các thương hiệu nhớt uy tín trên thị trường, có nguồn gốc rõ ràng. Nhớt chất lượng cao chứa các phụ gia chống mài mòn, chống oxy hóa, chống tạo bọt… giúp bảo vệ tối ưu cho hệ thống truyền động.
  3. Không Trộn Lẫn Các Loại Nhớt Khác Nhau: Tuyệt đối không trộn lẫn nhớt cầu với nhớt hộp số phụ, nhớt hộp số chính, hoặc các loại dầu khác. Mỗi loại có công thức và phụ gia riêng biệt.
  4. Kiểm Tra Mức Nhớt Định Kỳ: Bên cạnh việc thay nhớt theo lịch, bạn nên kiểm tra mức nhớt cầu và nhớt hộp số phụ định kỳ (ví dụ: sau mỗi 10.000 – 20.000 km hoặc trước những chuyến đi dài) để phát hiện sớm tình trạng rò rỉ hoặc suy giảm mức nhớt.
  5. Tham Khảo Ý Kiến Chuyên Gia: Nếu không chắc chắn về loại nhớt cần dùng hoặc tình trạng của hệ thống 4WD, hãy đưa xe đến các garage uy tín để được kiểm tra và tư vấn.

Ông Bùi Hiếu, Chuyên gia tư vấn xe tại Garage Auto Speedy, cho biết: “Thị trường có rất nhiều loại nhớt khác nhau. Việc chọn đúng loại nhớt theo khuyến cáo của hãng và sử dụng sản phẩm chính hãng là cực kỳ quan trọng. Tại Garage Auto Speedy, chúng tôi chỉ sử dụng các loại nhớt cầu và nhớt hộp số phụ từ các thương hiệu uy tín, đảm bảo chất lượng cao nhất cho xe của khách hàng.”

Một chủ đề liên quan mà nhiều người quan tâm là liệu 4wd có làm giảm công suất xe không?. Việc bảo dưỡng đúng cách, bao gồm cả thay nhớt, sẽ giúp hệ thống 4WD hoạt động hiệu quả nhất, giảm thiểu tổn thất công suất.

Thực Hiện Thay Nhớt 4WD Tại Garage Auto Speedy

Việc thay nhớt cầu và nhớt hộp số phụ đòi hỏi kinh nghiệm và dụng cụ chuyên dụng để đảm bảo tháo lắp đúng cách, đổ đúng loại nhớt và đúng dung tích. Đây không phải là công việc đơn giản như thay nhớt động cơ thông thường.

Tại Xưởng sửa chữa ô tô Auto Speedy, chúng tôi cung cấp dịch vụ thay nhớt cầu và nhớt hộp số phụ chuyên nghiệp cho hầu hết các dòng xe 4WD/AWD phổ biến tại Việt Nam.

  • Kỹ thuật viên chuyên nghiệp: Đội ngũ kỹ thuật viên của chúng tôi có kiến thức sâu rộng và kinh nghiệm thực tế về hệ thống truyền động 4WD của nhiều hãng xe khác nhau.
  • Trang thiết bị hiện đại: Sử dụng các dụng cụ chuyên dụng để hút/đổ nhớt, siết ốc đúng lực.
  • Nhớt chính hãng, chất lượng cao: Chúng tôi chỉ sử dụng các loại nhớt cầu và nhớt hộp số phụ chính hãng hoặc từ các thương hiệu uy tín, đảm bảo đáp ứng đúng tiêu chuẩn của nhà sản xuất xe.
  • Tư vấn tận tâm: Chúng tôi sẽ kiểm tra tình trạng hệ thống truyền động của xe bạn, tư vấn loại nhớt phù hợp nhất và đưa ra lịch bảo dưỡng khuyến cáo dựa trên điều kiện sử dụng xe thực tế của bạn.
  • Địa chỉ tin cậy: Bạn có thể đến Garage Auto Speedy tại địa chỉ: 2QW3+G93 Bắc Từ Liêm, Hà Nội, Việt Nam để được tư vấn và sử dụng dịch vụ.
  • Thông tin liên hệ: Gọi ngay Hotline 0877.726.969 hoặc truy cập Website https://autospeedy.vn/ để đặt lịch hẹn hoặc nhận báo giá chi tiết.

Chúng tôi cam kết mang đến dịch vụ bảo dưỡng hệ thống 4WD uy tín, chuyên nghiệp và hiệu quả, giúp chiếc xe của bạn luôn trong tình trạng tốt nhất.

Các Câu Hỏi Thường Gặp Về Nhớt 4WD

Nhớt cầu 4WD và nhớt hộp số phụ có giống nhau không?

Không. Đây là hai loại nhớt khác nhau với thành phần và công dụng riêng biệt, dùng cho hai bộ phận khác nhau trong hệ thống 4WD.

Quãng đường bao nhiêu thì cần thay nhớt cầu và hộp số phụ 4WD?

Thông thường là 40.000 – 100.000 km hoặc 2-4 năm, tùy theo khuyến cáo của nhà sản xuất và điều kiện vận hành thực tế của xe.

Tôi có thể tự thay nhớt 4WD tại nhà không?

Việc này đòi hỏi kinh nghiệm, dụng cụ chuyên dụng và kiến thức về loại nhớt chính xác. Nếu không có đủ điều kiện, nên đưa xe đến garage chuyên nghiệp như Garage Auto Speedy để đảm bảo thực hiện đúng quy trình.

Dấu hiệu nào cho thấy cần thay nhớt 4WD ngay lập tức?

Tiếng ồn bất thường (hú, kêu) từ gầm xe, khó khăn khi chuyển đổi chế độ 4WD, hoặc phát hiện rò rỉ nhớt dưới gầm xe ở khu vực cầu trước/sau hoặc hộp số phụ.

Thay nhớt 4WD có tốn kém không?

Chi phí thay nhớt 4WD thường cao hơn thay nhớt động cơ do loại nhớt chuyên dụng và công tháo lắp phức tạp hơn. Tuy nhiên, chi phí này là rất nhỏ so với chi phí sửa chữa hoặc thay thế các bộ phận truyền động khi bị hỏng.

Sử dụng sai loại nhớt 4WD có sao không?

Sử dụng sai loại nhớt có thể làm giảm khả năng bôi trơn, gây mài mòn nhanh chóng các chi tiết, quá nhiệt, và dẫn đến hư hỏng nặng cho vi sai hoặc hộp số phụ.

Xe 4WD hoạt động trên băng tuyết có ảnh hưởng đến nhớt không?

Vận hành trong điều kiện nhiệt độ cực lạnh và trên bề mặt trơn trượt như băng tuyết có thể ảnh hưởng đến độ nhớt của dầu và tăng tải cho hệ thống, đòi hỏi dầu phải có khả năng bôi trơn tốt trong điều kiện khắc nghiệt. Để biết thêm chi tiết, bạn có thể tìm hiểu 4wd hoạt động trên băng tuyết như thế nào?.

Kết Luận

Việc hiểu rõ 4WD cần thay nhớt gì, khi nào cần thay và lựa chọn địa điểm thay nhớt uy tín là yếu tố then chốt để đảm bảo hệ thống dẫn động 4 bánh của xe bạn luôn hoạt động bền bỉ và hiệu quả. Nhớt cầu và nhớt hộp số phụ là hai loại nhớt chuyên dụng khác nhau, mỗi loại cần được thay thế đúng loại và đúng thời điểm theo khuyến cáo của nhà sản xuất và điều kiện sử dụng xe.

Đừng vì tiết kiệm chi phí nhỏ mà bỏ qua việc bảo dưỡng quan trọng này, bởi hậu quả có thể là những hư hỏng tốn kém cho hệ thống truyền động phức tạp. Nếu bạn đang sở hữu một chiếc xe 4WD và băn khoăn về việc thay nhớt, hãy đến với Garage Auto Speedy để được kiểm tra, tư vấn và sử dụng dịch vụ chuyên nghiệp nhất.

Với kiến thức chuyên môn sâu rộng và kinh nghiệm thực tế, Garage Auto Speedy tự tin là địa chỉ tin cậy giúp bạn chăm sóc chiếc xe 4WD của mình một cách tốt nhất, đảm bảo an toàn và hiệu suất trên mọi cung đường. Liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để nhận được sự hỗ trợ tận tình nhất!

Bài viết liên quan