Hệ dẫn động 4WD có thực sự phù hợp với đường cao tốc? Chuyên gia Garage Auto Speedy giải đáp

Hệ dẫn động 4WD (Four-Wheel Drive) hay dẫn động 4 bánh là một tính năng thường thấy trên các dòng xe SUV, bán tải, và một số mẫu xe chuyên dụng cho địa hình. Với khả năng phân bổ lực kéo đến cả bốn bánh, 4WD mang lại lợi thế rõ rệt khi di chuyển trên các bề mặt kém ma sát như bùn lầy, cát, tuyết hoặc địa hình gồ ghề. Tuy nhiên, một câu hỏi phổ biến mà nhiều người dùng xe quan tâm, đặc biệt là ở Việt Nam khi hạ tầng cao tốc ngày càng phát triển, đó là: 4wd Có Phù Hợp đường Cao Tốc Không? Garage Auto Speedy, với kinh nghiệm và kiến thức chuyên môn sâu rộng trong ngành ô tô, xin đưa ra những phân tích chi tiết giúp bạn hiểu rõ vấn đề này. Mục tiêu của chúng tôi là cung cấp thông tin chính xác, giúp bạn đưa ra quyết định tốt nhất cho chiếc xe của mình.

Hệ dẫn động 4WD hoạt động như thế nào?

Trước khi đi sâu vào việc 4WD có phù hợp với đường cao tốc hay không, chúng ta cần hiểu rõ về cách thức hoạt động của nó. Hệ dẫn động 4WD truyền mô-men xoắn từ động cơ đến cả bốn bánh xe, khác với hệ dẫn động 2WD (hai bánh) chỉ truyền lực đến cầu trước hoặc cầu sau. Có nhiều loại hệ thống 4WD khác nhau:

• Part-time 4WD: Đây là hệ thống cần người lái chủ động bật/tắt. Khi bật, cầu trước và cầu sau được khóa cứng với nhau thông qua hộp số phụ (transfer case), khiến cả bốn bánh quay cùng tốc độ. Hệ thống này không được thiết kế để sử dụng trên đường có độ bám cao như đường nhựa khô ráo, vì nó sẽ gây hiện tượng bó cứng hệ thống truyền động khi vào cua, dẫn đến căng thẳng cho các bộ phận, hao mòn lốp và có thể gây mất lái.
• Full-time 4WD: Hệ thống này có thể hoạt động liên tục ở chế độ 4 bánh. Nó sử dụng bộ vi sai trung tâm hoặc các cơ cấu phân bổ lực kéo phức tạp hơn để cho phép các bánh xe quay ở tốc độ khác nhau khi vào cua trên mọi bề mặt.
• AWD (All-Wheel Drive): Thường được coi là một dạng con của full-time 4WD, nhưng AWD thường tự động điều chỉnh lực kéo giữa các bánh xe tùy theo điều kiện lái mà không cần người lái can thiệp. Hệ thống này thường được thiết kế để cải thiện độ bám đường và ổn định trên đường nhựa, bao gồm cả đường khô và ướt.

Khi bạn tìm hiểu sâu hơn về 4wd dùng cho địa hình nào?, bạn sẽ thấy rõ ràng rằng mục đích chính của 4WD là vượt qua các điều kiện địa hình khó khăn, nơi mà 2WD gặp trở ngại lớn.

Lợi ích của 4WD khi chạy đường cao tốc (Và khi nào nó phát huy tác dụng?)

Trên thực tế, đại đa số quãng đường di chuyển trên cao tốc là đường nhựa khô ráo, phẳng phiu và có độ bám rất tốt. Trong điều kiện này, hệ dẫn động 2WD hoàn toàn đủ khả năng đảm bảo an toàn và hiệu suất. Vậy, 4WD có mang lại lợi ích gì trên cao tốc không?

• Trong điều kiện thời tiết xấu: Đây là lúc 4WD, đặc biệt là loại Full-time 4WD hoặc AWD, phát huy tác dụng trên cao tốc. Khi đường trơn trượt do mưa lớn, sương mù dày đặc hoặc thậm chí là băng giá (dù hiếm ở Việt Nam), khả năng phân bổ lực kéo đến cả bốn bánh giúp tăng cường độ bám đường, giảm nguy cơ mất kiểm soát, trượt bánh hoặc bị lật xe đột ngột. Khả năng bám đường được cải thiện đáng kể.
• Tăng sự tự tin cho người lái: Với một số người, việc biết chiếc xe của mình có khả năng dẫn động 4 bánh, dù chỉ là hệ thống tự động hoặc bán tự động (full-time/AWD), cũng mang lại cảm giác an toàn và tự tin hơn khi đối mặt với những đoạn đường ướt sũng hoặc tình huống khẩn cấp cần phanh gấp/đánh lái trên đường cao tốc.
• Cải thiện ổn định khi tăng tốc: Trên đường thẳng cao tốc, đặc biệt là với các xe có động cơ mạnh, 4WD/AWD có thể giúp phân bổ lực kéo tốt hơn, giảm thiểu hiện tượng trượt bánh khi tăng tốc đột ngột, giúp xe bứt tốc mượt mà và ổn định hơn.

Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhấn mạnh là những lợi ích này chỉ thực sự rõ rệt trong điều kiện đường sá không lý tưởng. Trên đường cao tốc khô ráo, việc bật chế độ Part-time 4WD là hoàn toàn không nên và có thể gây nguy hiểm.

Những hạn chế của 4WD trên đường cao tốc khô ráo

Chạy xe 4WD trên đường cao tốc khô ráo, đặc biệt là với hệ thống Part-time 4WD được bật, mang lại nhiều nhược điểm:

• Mức tiêu hao nhiên liệu cao hơn: Hệ thống 4WD bổ sung thêm các bộ phận cơ khí (hộp số phụ, trục các-đăng thứ hai, vi sai cầu còn lại), làm tăng trọng lượng tổng thể của xe. Ngoài ra, việc truyền lực đến bốn bánh tạo ra ma sát và lực cản lớn hơn so với chỉ hai bánh. Điều này trực tiếp dẫn đến việc động cơ phải làm việc vất vả hơn, và kết quả là mức tiêu hao nhiên liệu tăng lên đáng kể khi chạy ở tốc độ cao trên cao tốc.
• Ảnh hưởng đến khả năng xử lý và độ bền: Đối với Part-time 4WD, việc bật chế độ 4H hoặc 4L trên đường khô sẽ khóa cứng hai cầu. Khi vào cua, bánh trước và bánh sau cần quay với tốc độ khác nhau do quãng đường di chuyển khác nhau. Hệ thống bị khóa sẽ không cho phép điều này, tạo ra lực căng lớn trong hệ thống truyền động. Điều này không chỉ gây mòn lốp nhanh hơn, hỏng hóc các bộ phận như vi sai, trục láp mà còn có thể gây hiện tượng bó cứng lái, làm giảm khả năng kiểm soát xe, đặc biệt nguy hiểm khi vào cua hoặc chuyển làn ở tốc độ cao trên cao tốc. Theo Ông Nông Văn Linh, Kỹ sư trưởng tại Garage Auto Speedy, “Việc sử dụng Part-time 4WD trên đường nhựa khô ráo là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây hỏng hộp số phụ và vi sai trên các dòng xe bán tải, SUV chuyên off-road mà chúng tôi thường sửa chữa. Chi phí sửa chữa các lỗi này không hề nhỏ.”
• Tăng trọng lượng và giảm hiệu suất: Như đã đề cập, hệ thống 4WD làm tăng trọng lượng xe. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến tiêu hao nhiên liệu mà còn có thể làm giảm khả năng tăng tốc và linh hoạt tổng thể của xe khi chạy tốc độ cao. Để hiểu rõ hơn về 4wd ảnh hưởng gì đến trọng lượng xe?, bạn có thể tham khảo thêm các phân tích chuyên sâu của chúng tôi.
• Chi phí bảo dưỡng cao hơn: Hệ thống 4WD phức tạp hơn 2WD, có nhiều bộ phận cần được kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ như dầu hộp số phụ, dầu vi sai trước/sau. Điều này đồng nghĩa với chi phí bảo dưỡng thường niên sẽ cao hơn so với xe 2WD tương đương.

Phân biệt 4WD và AWD: Ai phù hợp hơn cho cao tốc?

Sự nhầm lẫn giữa 4WD và AWD là phổ biến. Tuy nhiên, đối với việc di chuyển trên đường cao tốc, sự khác biệt này là rất quan trọng.

• Xe AWD: Được thiết kế để hoạt động liên tục và tự động điều chỉnh lực kéo. Hệ thống này sử dụng các bộ vi sai hoặc khớp nối thủy lực/điện tử để phân bổ lực kéo linh hoạt giữa các bánh xe. Điều này giúp xe AWD an toàn và ổn định hơn trên nhiều điều kiện mặt đường, bao gồm cả đường khô, ướt, trơn trượt, mà không gây căng thẳng cho hệ thống truyền động trên đường khô. Do đó, xe AWD thường phù hợp hơn cho những người chủ yếu di chuyển trên đường nhựa (bao gồm cao tốc) nhưng vẫn muốn có thêm lớp an toàn khi gặp điều kiện xấu.
• Xe 4WD (Part-time): Như đã nói, hệ thống này không phù hợp cho đường cao tốc khô ráo. Chỉ nên sử dụng ở chế độ 2WD khi chạy trên bề mặt có độ bám cao. Chế độ 4H/4L chỉ dành cho địa hình lầy lội, cát, đá sỏi hoặc đường đất trơn trượt tốc độ thấp. Tìm hiểu về khi nào không nên dùng 4wd? sẽ củng cố thêm kiến thức này.
• Xe 4WD (Full-time): Giống như AWD, có thể chạy liên tục ở chế độ 4 bánh trên mọi loại địa hình nhờ có vi sai trung tâm. Loại này cũng khá phù hợp cho cao tốc và điều kiện đường hỗn hợp, nhưng thường phức tạp và nặng hơn AWD.

Theo Ông Bùi Hiếu, Chuyên gia tư vấn xe tại Garage Auto Speedy, “Đối với nhu cầu đi lại hàng ngày bao gồm cả di chuyển trên cao tốc và đôi khi đi vào các cung đường xấu nhẹ hoặc khu vực hay ngập lụt, hệ thống AWD hoặc Full-time 4WD linh hoạt sẽ là lựa chọn tốt hơn Part-time 4WD. Tuy nhiên, nếu bạn chỉ di chuyển trên đường nhựa và rất ít khi đi địa hình, 2WD là đủ và tiết kiệm hơn nhiều.”

Lời khuyên từ Garage Auto Speedy: Sử dụng 4WD thế nào trên cao tốc Việt Nam?

Với đặc thù khí hậu Việt Nam có mùa mưa kéo dài và đường cao tốc đôi khi gặp tình trạng đọng nước, 4WD (đặc biệt là Full-time hoặc AWD) có thể mang lại lợi ích về an toàn.

• Đối với Part-time 4WD: Tuyệt đối chỉ chạy ở chế độ 2WD trên cao tốc khô ráo. Khi trời mưa lớn, đường trơn trượt và tốc độ di chuyển giảm đáng kể (dưới 60-80 km/h), bạn có thể cân nhắc chuyển sang 4H để tăng độ bám. Tuy nhiên, hãy cẩn thận khi vào cua và luôn chuyển về 2WD ngay khi đường khô ráo trở lại hoặc khi di chuyển tốc độ cao. Đừng quên tìm hiểu 4wd có hỗ trợ leo đồi không? để biết rõ giới hạn và khả năng của hệ thống này.
• Đối với Full-time 4WD hoặc AWD: Bạn có thể yên tâm di chuyển trên cao tốc ở mọi điều kiện thời tiết. Hệ thống sẽ tự động quản lý lực kéo.
• Lái xe phòng thủ: Dù xe bạn có hệ thống dẫn động nào, việc lái xe phòng thủ trên cao tốc, giữ khoảng cách an toàn, tuân thủ tốc độ và chú ý quan sát là quan trọng nhất để đảm bảo an toàn.
• Bảo dưỡng định kỳ: Hệ thống dẫn động 4 bánh là một hệ thống phức tạp. Việc kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ dầu hộp số phụ, dầu vi sai là cực kỳ quan trọng để đảm bảo hệ thống hoạt động trơn tru và bền bỉ. Tại Garage Auto Speedy, chúng tôi có đầy đủ kinh nghiệm và thiết bị để kiểm tra, bảo dưỡng và sửa chữa các hệ thống 4WD/AWD cho mọi dòng xe. Đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi để xe của bạn luôn trong tình trạng tốt nhất. Lịch sử phát triển của 4WD gắn liền với sự cải tiến không ngừng, và việc bảo dưỡng đúng cách là chìa khóa để duy trì hiệu quả của nó.

FAQ – Garage Auto Speedy giải đáp các câu hỏi thường gặp

• Xe 4WD có hao xăng hơn xe 2WD khi chạy cao tốc không?
  Vâng, thông thường xe 4WD sẽ hao xăng hơn xe 2WD tương đương khi chạy cùng điều kiện trên cao tốc do trọng lượng và ma sát lớn hơn từ hệ thống truyền động.
• Có cần bật 4WD khi trời mưa trên cao tốc không?
  Đối với Part-time 4WD, chỉ nên bật 4H khi trời mưa rất lớn, đường trơn trượt và tốc độ di chuyển thấp. Với Full-time 4WD/AWD, hệ thống luôn hoạt động và điều chỉnh tự động, không cần can thiệp.
• Lái xe 4WD có ổn định hơn trên cao tốc không?
  Trong điều kiện đường trơn trượt, xe 4WD/AWD giúp tăng độ bám và cải thiện ổn định. Tuy nhiên, trên đường khô ráo, sự khác biệt về độ ổn định so với 2WD là không quá lớn và phụ thuộc nhiều vào hệ thống treo, lốp và thiết kế xe nói chung.
• Chi phí bảo dưỡng xe 4WD có cao hơn không?
  Có. Hệ thống 4WD có thêm các bộ phận cần được bảo dưỡng định kỳ như dầu hộp số phụ, dầu vi sai trước/sau, làm tăng chi phí bảo dưỡng so với xe 2WD.
• Nên chọn xe 4WD hay 2WD nếu chủ yếu chạy cao tốc?
  Nếu 90% thời gian di chuyển của bạn là trên đường nhựa khô ráo và cao tốc, xe 2WD (hoặc AWD nếu bạn muốn thêm an toàn khi trời mưa) thường là lựa chọn kinh tế và phù hợp hơn về hiệu suất nhiên liệu cũng như chi phí bảo dưỡng. 4WD (Part-time) chỉ thực sự cần thiết nếu bạn thường xuyên đi off-road hoặc vào các khu vực địa hình khó.

Kết luận: 4WD có phù hợp đường cao tốc không?

Kết luận, hệ dẫn động 4WD (đặc biệt là Part-time) không phải là hệ thống tối ưu nhất và không phù hợp để sử dụng liên tục trên đường cao tốc khô ráo. Nó mang lại nhiều nhược điểm về tiêu hao nhiên liệu, chi phí vận hành và có thể gây nguy hiểm nếu sử dụng sai cách.

Tuy nhiên, các hệ thống Full-time 4WD hoặc AWD lại khá phù hợp cho những người thường xuyên di chuyển trên cao tốc và muốn có thêm lớp an toàn khi đối mặt với điều kiện đường trơn trượt do thời tiết xấu.

Việc lựa chọn xe 4WD hay 2WD/AWD cần dựa trên nhu cầu sử dụng thực tế của bạn. Nếu bạn vẫn còn băn khoăn, đừng ngần ngại liên hệ với Garage Auto Speedy theo số 0877.726.969 hoặc ghé thăm website https://autospeedy.vn/ để nhận được sự tư vấn chuyên sâu từ đội ngũ chuyên gia của chúng tôi. Chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn để hiểu rõ chiếc xe của mình và có những trải nghiệm lái xe an toàn, hiệu quả trên mọi hành trình.