4WD Có Tắt Được Khi Đi Đường Bằng Không? Chuyên Gia Garage Auto Speedy Giải Đáp

Câu hỏi “4wd Có Tắt được Khi đi đường Bằng Không?” là một thắc mắc rất phổ biến, đặc biệt với những người mới sở hữu xe sử dụng hệ dẫn động 4 bánh hoặc đang cân nhắc mua một chiếc xe như vậy. Đây không chỉ là vấn đề kỹ thuật đơn thuần mà còn liên quan trực tiếp đến tuổi thọ xe, hiệu quả sử dụng nhiên liệu và an toàn khi vận hành. Từ góc độ chuyên gia với kiến thức sâu rộng và kinh nghiệm thực tế tại Garage Auto Speedy, chúng tôi khẳng định rằng câu trả lời không đơn giản là “có” hay “không”, mà phụ thuộc vào loại hệ dẫn động 4 bánh chiếc xe của bạn đang sử dụng. Hiểu rõ điều này sẽ giúp bạn sử dụng xe hiệu quả và tránh những hư hỏng không đáng có.

Hệ Dẫn Động 4WD Là Gì và Tại Sao Nó Ra Đời?

Trước khi đi sâu vào việc có nên tắt 4WD trên đường bằng hay không, chúng ta cần hiểu rõ hệ dẫn động 4WD (Four-Wheel Drive) hoặc 4×4 là gì. Đây là hệ thống truyền sức mạnh động cơ tới cả bốn bánh xe cùng một lúc. Mục đích chính của 4WD là tăng độ bám đường và khả năng vượt địa hình khó khăn như đường bùn lầy, cát, tuyết, đá hoặc những đoạn đường có độ ma sát thấp. Hệ thống này ra đời để giúp xe di chuyển linh hoạt và an toàn hơn trong các điều kiện đường sá thách thức, điều mà hệ dẫn động 2WD (hai bánh) không thể làm được.

Phân Loại Các Hệ Thống Dẫn Động 4WD/AWD Phổ Biến

Để trả lời chính xác câu hỏi ban đầu, việc phân biệt các loại hệ dẫn động 4 bánh là vô cùng quan trọng. Thị trường ô tô hiện nay có ba loại phổ biến nhất, mỗi loại có nguyên lý hoạt động và cách sử dụng khác nhau, đặc biệt là trên đường bằng.

4WD Part-time (Bán thời gian)

Đây là loại 4WD truyền thống, thường được trang bị trên các xe bán tải, SUV thiên về off-road. Đặc điểm nhận dạng là có các chế độ tùy chọn như 2H (dẫn động cầu sau), 4H (dẫn động 4 bánh nhanh), và 4L (dẫn động 4 bánh chậm).

• Nguyên lý: Ở chế độ 4H hoặc 4L, hệ thống sẽ khóa cứng sự chênh lệch tốc độ quay giữa cầu trước và cầu sau thông qua hộp số phụ (transfer case). Điều này đảm bảo sức mạnh được phân bổ đều hoặc cố định giữa hai cầu, tối ưu hóa lực kéo trên bề mặt có độ bám thấp.
• Sử dụng trên đường bằng: Đây chính là loại 4WD bắt buộc phải tắt (chuyển về chế độ 2H) khi đi trên đường nhựa khô ráo, có độ ma sát cao. Khi vào cua trên đường khô, bánh xe trước và bánh xe sau di chuyển trên hai bán kính khác nhau, dẫn đến tốc độ quay khác nhau. Hệ thống 4WD Part-time không cho phép sự chênh lệch tốc độ này, gây ra hiện tượng “driveline bind” (kẹt hệ thống truyền động) hoặc “wind-up” (xoắn hệ thống truyền động). Tương tự như 4wd có dễ học lái không?, việc hiểu rõ cách hoạt động của từng loại hệ dẫn động là bước đầu tiên để sử dụng xe an toàn và hiệu quả.

4WD Full-time (Toàn thời gian)

Hệ thống này cho phép xe dẫn động 4 bánh liên tục trên mọi loại địa hình, bao gồm cả đường nhựa khô.

• Nguyên lý: Khác với Part-time, 4WD Full-time có một bộ vi sai trung tâm (center differential) hoặc cơ cấu tương tự (như khớp nối nhớt viscous coupling) nằm trong hộp số phụ. Bộ vi sai này cho phép bánh trước và bánh sau quay với tốc độ khác nhau khi cần thiết, đặc biệt là khi vào cua trên đường khô ráo.
• Sử dụng trên đường bằng: Với 4WD Full-time, bạn không cần hoặc không thể tắt chế độ 4WD khi đi đường bằng. Hệ thống này được thiết kế để hoạt động liên tục và tự điều chỉnh lực phân bổ giữa các cầu một cách linh hoạt.

AWD (All-Wheel Drive – Dẫn động bốn bánh toàn thời gian)

AWD là loại hệ thống thường thấy trên các xe SUV, sedan, hoặc crossover hiện đại, tập trung vào việc tăng tính an toàn và ổn định trên nhiều điều kiện đường sá, bao gồm cả đường nhựa trơn trượt hoặc có tuyết (không phổ biến ở Việt Nam).

• Nguyên lý: AWD thường sử dụng các bộ ly hợp đa đĩa điều khiển điện tử để phân bổ lực kéo giữa cầu trước và cầu sau một cách tự động. Hệ thống này liên tục giám sát các yếu tố như tốc độ bánh xe, góc lái, gia tốc để tự động điều chỉnh lượng mô-men xoắn gửi đến mỗi cầu, đảm bảo độ bám tối ưu. Hệ thống này hoạt động hoàn toàn tự động, người lái không cần can thiệp.
• Sử dụng trên đường bằng: AWD hoạt động liên tục và được thiết kế để sử dụng trên mọi loại đường, bao gồm cả đường bằng. Trên đường khô ráo, hệ thống có thể ưu tiên dẫn động cầu trước hoặc cầu sau để tiết kiệm nhiên liệu, và tự động kích hoạt dẫn động cả bốn bánh khi phát hiện mất độ bám. Đối với những ai quan tâm đến 4wd có cần bộ vi sai đặc biệt không?, hệ thống AWD và 4WD Full-time chính là ví dụ điển hình về việc sử dụng các bộ vi sai hoặc cơ cấu tương tự để phân bổ lực kéo linh hoạt.

Trả Lời Trực Tiếp: 4WD Có Tắt Được Khi Đi Đường Bằng Không?

Dựa trên phân tích các loại hệ thống, câu trả lời là:

• Với xe 4WD Part-time: CÓ, và bắt buộc phải tắt (chuyển về chế độ 2H) khi đi trên đường nhựa khô ráo.
• Với xe 4WD Full-time và AWD: KHÔNG cần tắt (hoặc không có tùy chọn tắt) khi đi trên đường bằng. Các hệ thống này được thiết kế để hoạt động liên tục và tự động điều chỉnh lực kéo phù hợp với điều kiện mặt đường.

Việc sử dụng đúng loại 4WD trên đúng loại địa hình không chỉ đảm bảo hiệu quả vận hành mà còn là yếu tố then chốt ảnh hưởng đến tuổi thọ của các bộ phận truyền động.

Hậu Quả Nếu Sử Dụng 4WD Part-time Sai Cách Trên Đường Nhựa Khô

Nhiều người thường lầm tưởng rằng cứ gài 4WD là tốt, hoặc quên không chuyển về 2H sau khi đi đường khó. Việc sử dụng chế độ 4WD Part-time trên đường nhựa khô ráo, có độ ma sát cao sẽ dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng:

• Hỏng hóc hệ thống truyền động: Hiện tượng “driveline bind” gây áp lực cực lớn lên các bộ phận như vi sai, cầu xe, hộp số phụ, và thậm chí là hộp số chính. Về lâu dài, điều này có thể dẫn đến mài mòn sớm, biến dạng hoặc vỡ các bánh răng, khớp nối, gioăng phớt. Chi phí sửa chữa các bộ phận này thường rất đắt đỏ.

• Mài mòn lốp nhanh và không đều: Do bánh xe bị ép quay với tốc độ không phù hợp khi vào cua, lốp xe sẽ bị kéo lê và mài mòn nhanh chóng, đặc biệt ở phần gai lốp.

• Giảm khả năng đánh lái và vào cua: Xe trở nên khó điều khiển, nặng nề khi đánh lái, và có thể bị trượt hoặc bó cứng khi vào cua, tăng nguy cơ mất lái và gây tai nạn.

• Tăng tiêu thụ nhiên liệu: Khi hệ thống truyền động bị “kẹt”, động cơ phải làm việc vất vả hơn để khắc phục sự cản trở, dẫn đến việc tiêu hao nhiên liệu nhiều hơn đáng kể.

Lợi Ích Khi Tắt 4WD Part-time Trên Đường Bằng (Chuyển Sang 2H)

Ngược lại, việc sử dụng đúng chế độ 2H trên đường bằng với xe 4WD Part-time mang lại nhiều lợi ích:

• Tiết kiệm nhiên liệu: Chỉ dẫn động một cầu giúp giảm tải cho động cơ và hệ thống truyền động, từ đó giảm mức tiêu thụ nhiên liệu.
• Giảm mài mòn cơ khí: Các bộ phận của hệ thống 4WD được “nghỉ ngơi”, chỉ hoạt động khi cần thiết, giúp kéo dài tuổi thọ.
• Cải thiện cảm giác lái: Xe nhẹ nhàng, linh hoạt hơn khi đánh lái và vào cua trên đường khô, mang lại trải nghiệm lái thoải mái và an toàn hơn. Điều này có điểm tương đồng với 4wd có giới hạn tốc độ không? khi việc sử dụng đúng chế độ giúp xe vận hành tối ưu trong các điều kiện nhất định.

Khi Nào Nên Sử Dụng Chế Độ 4WD/AWD? (Lời Khuyên Từ Garage Auto Speedy)

Sử dụng 4WD/AWD đúng thời điểm là chìa khóa để phát huy tối đa ưu điểm của hệ thống này và bảo vệ xe. Chuyên gia tại Garage Auto Speedy khuyên bạn nên sử dụng 4WD/AWD trong các trường hợp sau:

• Đường trơn trượt: Khi trời mưa lớn, mặt đường ướt nhẹp, có bùn, cát hoặc có lớp băng mỏng (nếu ở vùng khí hậu lạnh), hệ thống 4WD/AWD giúp tăng cường độ bám, giảm nguy cơ trượt bánh và mất lái.
• Đường địa hình, gồ ghề: Khi di chuyển trên các loại đường khó như đường đất, đá lởm chởm, đường nhiều ổ gà, 4WD/AWD cung cấp lực kéo cần thiết để vượt qua chướng ngại vật.
• Lên/xuống dốc khó: Trên các dốc cao, có độ bám thấp, 4WD/AWD giúp xe không bị trượt bánh và duy trì kiểm soát tốt hơn.
• Khởi hành trên bề mặt kém ma sát: Giúp xe dễ dàng di chuyển từ trạng thái đứng yên trên cát, bùn hoặc sỏi.

Lưu ý với 4WD Part-time:

• 4H (4WD High): Sử dụng khi cần tăng cường độ bám trên đường có độ ma sát thấp như đường đất, sỏi, đường ướt nhẹ. Có thể chuyển giữa 2H và 4H khi xe đang di chuyển ở tốc độ thấp (thường dưới 60-80 km/h, kiểm tra sách hướng dẫn xe cụ thể). Tránh sử dụng 4H trên đường nhựa khô.
• 4L (4WD Low): Sử dụng cho các tình huống cực khó khăn như lên dốc rất cao, vượt chướng ngại vật lớn, kéo tải nặng trên địa hình phức tạp. Chế độ 4L cung cấp mô-men xoắn cực đại nhưng ở tốc độ rất thấp. Bắt buộc phải dừng xe hoàn toàn và về số N (mo) trước khi gài hoặc thoát khỏi chế độ 4L. Tuyệt đối không sử dụng 4L trên đường bằng phẳng, đường nhựa.

Những Lầm Tưởng Phổ Biến Về 4WD

• Lầm tưởng 1: 4WD luôn an toàn hơn trên mọi mặt đường. Điều này chỉ đúng trên bề mặt có độ bám thấp. Trên đường nhựa khô, sử dụng 4WD Part-time có thể làm xe khó điều khiển hơn và tiềm ẩn nguy hiểm do hiện tượng “driveline bind”. Hệ thống AWD và 4WD Full-time được thiết kế an toàn trên mọi mặt đường.
• Lầm tưởng 2: Xe 4WD tốn xăng hơn rất nhiều. Với 4WD Part-time, việc sử dụng 2H trên đường bằng giúp tiết kiệm nhiên liệu đáng kể so với 4H. Các hệ thống AWD và 4WD Full-time hiện đại ngày càng hiệu quả hơn về nhiên liệu, nhiều hệ thống có thể tự động ngắt bớt cầu khi không cần thiết trên đường bằng. 4wd có bền không? – Độ bền của hệ thống 4WD phụ thuộc rất lớn vào cách sử dụng và bảo dưỡng đúng đắn.
• Lầm tưởng 3: Chỉ cần gài 4WD là có thể vượt qua mọi thứ. 4WD giúp tăng cường lực kéo, nhưng không thay thế kỹ năng lái xe, khoảng sáng gầm, loại lốp, và quan trọng nhất là sự cẩn trọng của người lái.

Tư Vấn Từ Chuyên Gia Garage Auto Speedy: Sử Dụng 4WD Hiệu Quả & Bền Bỉ

Để hệ dẫn động 4 bánh của xe bạn luôn hoạt động tốt và bền bỉ, các chuyên gia tại Xưởng sửa chữa ô tô Auto Speedy có những lời khuyên sau:

• Luôn đọc kỹ sách hướng dẫn sử dụng xe: Mỗi dòng xe, mỗi nhà sản xuất có thể có những hướng dẫn và khuyến cáo cụ thể về việc sử dụng hệ thống 4WD của họ. Đây là nguồn thông tin chính xác nhất bạn cần tham khảo.

• Hiểu rõ loại 4WD trên xe của bạn: Phân biệt được xe mình dùng 4WD Part-time, Full-time hay AWD là bước đầu tiên để sử dụng đúng cách.

• Với 4WD Part-time, hãy nhớ chuyển về 2H trên đường bằng khô ráo: Biến điều này thành thói quen mỗi khi kết thúc đoạn đường khó hoặc trơn trượt.

• Không thử nghiệm 4WD trên đường nhựa khô: Tránh gài 4H hoặc 4L khi xe đang di chuyển trên bề mặt có độ ma sát cao. Chỉ thực hiện khi cần thiết và trên địa hình phù hợp.

• Thực hiện bảo dưỡng định kỳ hệ thống truyền động: Các bộ phận như dầu cầu, dầu hộp số phụ (nếu có), dầu hộp số tự động… cần được kiểm tra và thay thế theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Đây là yếu tố cực kỳ quan trọng để đảm bảo hệ thống hoạt động trơn tru và kéo dài tuổi thọ. Tại Garage Auto Speedy, chúng tôi có đầy đủ kinh nghiệm và thiết bị để kiểm tra, bảo dưỡng toàn diện hệ thống dẫn động 4 bánh cho xe của bạn.

• Lắng nghe tiếng động bất thường: Nếu nghe thấy tiếng lách cách, gằn, hoặc cảm thấy rung động bất thường khi sử dụng 4WD, hãy đưa xe đến Garage Auto Speedy để kiểm tra ngay.

Theo Ông Bùi Hiếu, Chuyên gia tư vấn xe tại Garage Auto Speedy, “Nhiều trường hợp xe 4WD bị hỏng hộp số phụ hoặc vi sai chỉ vì người lái quên không chuyển về 2H khi đi đường trường. Chi phí sửa chữa rất tốn kém. Việc hiểu và tuân thủ đúng nguyên tắc sử dụng loại hệ dẫn động trên xe mình là cách tốt nhất để bảo vệ tài sản và đảm bảo an toàn.”

Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)

• Có nên đi 4WD Part-time trên đường nhựa khô không?
  Tuyệt đối KHÔNG nên đi 4WD Part-time (chế độ 4H hoặc 4L) trên đường nhựa khô. Bạn cần chuyển về chế độ 2H.
• Tắt 4WD khi đi đường bằng có tiết kiệm xăng không?
  Với xe 4WD Part-time, chuyển từ 4H sang 2H khi đi đường bằng sẽ giúp tiết kiệm nhiên liệu đáng kể.
• Xe bán tải 4×4 (Part-time) có cần tắt cầu khi đi đường khô ráo?
  Có, xe bán tải 4×4 hầu hết sử dụng hệ thống 4WD Part-time, bạn cần chuyển về 2H khi đi trên đường khô ráo, có độ bám cao.
• Khi nào nên gài cầu 4H?
  Gài 4H khi đi trên đường có độ ma sát thấp như đường đất, sỏi, đường ướt hoặc trơn trượt nhẹ.
• Đi 4WD Part-time trên đường khô có hại xe không?
  Có, sử dụng 4WD Part-time trên đường khô sẽ gây áp lực lớn lên hệ thống truyền động, dẫn đến mài mòn và hỏng hóc các bộ phận như vi sai, hộp số phụ.
• Hệ thống AWD có khác gì 4WD Part-time?
  AWD là hệ thống hoạt động tự động, luôn dẫn động cả bốn bánh và có bộ vi sai trung tâm (hoặc cơ cấu tương tự) cho phép bánh trước và sau quay với tốc độ khác nhau, phù hợp đi trên mọi mặt đường bao gồm cả đường nhựa khô. 4WD Part-time khóa cứng sự chênh lệch tốc độ giữa hai cầu và không được sử dụng trên đường nhựa khô.
• Tại sao xe 4WD Part-time không được đi đường nhựa khô?
  Do thiếu vi sai trung tâm, hệ thống khóa cứng sự chênh lệch tốc độ giữa cầu trước và sau. Trên đường nhựa khô khi vào cua, bánh trước và sau quay khác tốc độ, gây ra hiện tượng “driveline bind”, làm xe bị bó, khó lái và gây hư hỏng. Để hiểu rõ hơn về 4wd có giới hạn tốc độ không?, việc sử dụng đúng chế độ 4WD cũng ảnh hưởng đến tốc độ di chuyển an toàn.

Kết Luận

Việc 4WD có tắt được khi đi đường bằng không hoàn toàn phụ thuộc vào loại hệ dẫn động 4 bánh trên xe của bạn. Nếu là 4WD Part-time truyền thống, bạn bắt buộc phải tắt (chuyển về 2H) khi đi trên đường nhựa khô ráo để tránh hư hỏng và đảm bảo an toàn. Ngược lại, với 4WD Full-time hoặc AWD, bạn không cần phải làm điều này vì hệ thống đã được thiết kế để hoạt động trên mọi loại mặt đường.

Hiểu rõ và sử dụng đúng hệ thống 4WD không chỉ giúp xe vận hành hiệu quả trong mọi điều kiện mà còn là cách bảo vệ xe, kéo dài tuổi thọ các bộ phận truyền động đắt tiền. Nếu bạn còn bất kỳ băn khoăn nào về cách sử dụng hệ thống 4WD trên chiếc xe của mình hoặc cần kiểm tra, bảo dưỡng, đừng ngần ngại liên hệ hoặc ghé thăm Xưởng sửa chữa ô tô Auto Speedy. Với kinh nghiệm và chuyên môn sâu rộng, chúng tôi luôn sẵn sàng tư vấn và hỗ trợ bạn tốt nhất.

Garage Auto Speedy
Số điện thoại: 0877.726.969
Website: https://autospeedy.vn/
Địa chỉ: 2QW3+G93 Bắc Từ Liêm, Hà Nội, Việt Nam

Chúng tôi mong muốn Garage Auto Speedy là nguồn thông tin đáng tin cậy và là người bạn đồng hành cùng bạn trên mọi nẻo đường.