Trong thế giới ô tô đầy rẫy các công nghệ và thuật ngữ, hệ thống dẫn động bốn bánh là một trong những chủ đề thường gây nhầm lẫn nhất. Đặc biệt, hai khái niệm 4WD (Four-Wheel Drive) và AWD (All-Wheel Drive) tuy cùng có chung mục tiêu là phân bổ lực kéo đến cả bốn bánh xe nhưng lại hoạt động và phục vụ các mục đích sử dụng hoàn toàn khác nhau. Hiểu rõ 4WD khác gì với AWD không chỉ giúp bạn chọn được chiếc xe phù hợp với nhu cầu mà còn đảm bảo bạn sử dụng và bảo dưỡng xe đúng cách. Với kinh nghiệm và kiến thức sâu rộng trong ngành, đội ngũ chuyên gia tại Xưởng sửa chữa ô tô Garage Auto Speedy sẽ cùng bạn đi sâu phân tích sự khác biệt cốt lõi giữa hai hệ thống này, giúp bạn đưa ra quyết định sáng suốt.
4WD, hay Four-Wheel Drive, là hệ thống dẫn động cho phép người lái chủ động phân bổ lực kéo đến cả bốn bánh xe. Đặc điểm nhận dạng chính của hệ thống 4WD truyền thống là việc người lái cần thao tác (thường thông qua cần số phụ hoặc nút bấm) để “gài cầu”, tức là kết nối trục truyền động đến cầu trước hoặc cầu sau (hoặc cả hai tùy chế độ) để đảm bảo cả bốn bánh đều nhận được lực kéo.
Hệ thống 4WD thường có hai loại chính:
Part-time 4WD: Đây là loại phổ biến nhất trên các dòng xe bán tải và SUV thiên về off-road. Hệ thống này cho phép người lái lựa chọn các chế độ:
Full-time 4WD: Ít phổ biến hơn, loại này có thêm bộ vi sai trung tâm (center differential) hoặc bộ ly hợp trượt (viscous coupling) cho phép lực kéo luôn được phân bổ đến cả bốn bánh và cho phép các bánh quay ở tốc độ khác nhau. Điều này giúp xe di chuyển an toàn trên mọi loại địa hình và mọi điều kiện mặt đường, bao gồm cả đường nhựa khô ráo, mà không cần thao tác gài cầu. Tuy nhiên, loại này thường không có chế độ 2H để tiết kiệm nhiên liệu và đôi khi thiếu tỷ số truyền thấp 4L đặc trưng của Part-time.
Mục đích sử dụng chính: 4WD sinh ra để chinh phục những cung đường khó khăn, off-road nặng, vượt dốc cao, lội bùn lầy. Sức mạnh và khả năng tùy chỉnh các chế độ giúp xe có thể thoát khỏi những tình huống hiểm nghèo mà xe dẫn động 2 bánh hoặc AWD thông thường khó làm được.
AWD, hay All-Wheel Drive, là hệ thống dẫn động phân bổ lực kéo đến cả bốn bánh xe một cách tự động, liên tục hoặc khi cần thiết, tùy thuộc vào điều kiện mặt đường và lực bám. Điểm khác biệt lớn nhất so với 4WD truyền thống là AWD không yêu cầu người lái phải chủ động gài cầu. Hệ thống sẽ tự động cảm biến và điều chỉnh lượng mô-men xoắn truyền đến từng bánh xe hoặc từng cầu để tối ưu hóa lực bám.
Hệ thống AWD có thể phân loại dựa trên cách thức hoạt động:
Để tóm lược, sự khác biệt chính giữa 4WD và AWD nằm ở nguyên lý hoạt động, mục đích sử dụng và khả năng vận hành:
| Đặc điểm | 4WD (Four-Wheel Drive) | AWD (All-Wheel Drive) |
|---|---|---|
| Nguyên lý hoạt động | Thường gài cầu thủ công (Part-time) hoặc luôn hoạt động (Full-time) với hộp số phụ có tỷ số truyền thấp | Tự động, liên tục hoặc khi cần thiết, sử dụng vi sai trung tâm hoặc ly hợp điện tử |
| Mục đích chính | Chinh phục địa hình khó, off-road nặng, tải nặng | Tăng độ bám, ổn định, an toàn trên đường bình thường, đường trơn trượt |
| Hộp số phụ | Có (trừ Full-time 4WD đơn giản) | Không có (chỉ có bộ vi sai trung tâm hoặc ly hợp) |
| Vi sai trung tâm | Thường không có (Part-time), chỉ có trên Full-time 4WD | Có hoặc sử dụng ly hợp điều khiển điện tử |
| Chế độ cầu thấp (4L) | Có (Part-time 4WD) | Không có |
| Sử dụng trên đường nhựa khô | Chỉ nên dùng chế độ 2H hoặc Full-time 4WD với vi sai trung tâm | Sử dụng bình thường ở mọi chế độ |
| Tính linh hoạt | Ít linh hoạt hơn trên đường bình thường, đòi hỏi người lái chủ động | Linh hoạt cao, tự động điều chỉnh lực kéo |
| Trọng lượng | Thường nặng hơn | Nhẹ hơn (đặc biệt loại On-demand) |
| Giá thành | Thường đắt hơn (cho xe có khả năng off-road thực thụ) | Phổ biến trên nhiều dòng xe, chi phí phụ thuộc phân khúc |
Việc lựa chọn giữa 4WD và AWD phụ thuộc hoàn toàn vào nhu cầu và mục đích sử dụng xe của bạn tại Việt Nam.
Hệ thống 4WD phù hợp với:
Những người thường xuyên đi off-road, chinh phục địa hình khó khăn như đồi núi, cát lún, bùn lầy.
Người cần xe để kéo tải nặng trên địa hình không bằng phẳng.
Các dòng xe bán tải, SUV cỡ lớn chuyên dụng cho công việc hoặc các chuyến đi khám phá.
Ưu điểm: Sức mạnh vượt trội khi off-road, khả năng gài cầu thấp giúp vượt chướng ngại vật khó, bền bỉ trong điều kiện khắc nghiệt (đối với Part-time).
Nhược điểm: Part-time 4WD không phù hợp đi trên đường nhựa khô ở chế độ 4H/4L, tốn nhiên liệu hơn khi hoạt động, nặng hơn, phức tạp khi sử dụng.
Hệ thống AWD phù hợp với:
Những người sống ở khu vực có điều kiện thời tiết khắc nghiệt (mưa nhiều, đường trơn trượt, sương mù) và cần độ an toàn cao khi di chuyển hàng ngày.
Người thường xuyên đi trên các cung đường hỗn hợp (thành phố, cao tốc, đường nông thôn, đường sỏi nhẹ).
Những người muốn tăng tính ổn định, khả năng bám đường và cảm giác lái thể thao hơn.
Các dòng xe sedan, hatchback, crossover, SUV đô thị.
Ưu điểm: Dễ sử dụng (tự động hoàn toàn), tăng cường độ bám đường và an toàn trên đường bình thường và trơn trượt, cải thiện hiệu suất lái.
Nhược điểm: Không phù hợp cho off-road nặng, có thể tốn xăng hơn xe 2WD, hệ thống phức tạp hơn 2WD.
Theo kinh nghiệm của đội ngũ kỹ thuật viên tại Garage Auto Speedy, phần lớn người sử dụng xe ô tô tại Việt Nam, đặc biệt là ở các thành phố lớn, sẽ cảm thấy AWD đủ và phù hợp hơn cho nhu cầu di chuyển hàng ngày và các chuyến đi dã ngoại nhẹ. 4WD thực sự cần thiết cho những ai đam mê off-road hoặc công việc đòi hỏi khả năng vận hành đặc thù trên địa hình cực khó.
Bên cạnh hệ thống dẫn động, các công nghệ hỗ trợ lái như ACC (Adaptive Cruise Control) cũng đóng vai trò quan trọng, đặc biệt khi di chuyển trong điều kiện giao thông phức tạp. Nhiều người băn khoăn có nên tắt ACC khi vào phố đông không?, câu trả lời phụ thuộc vào từng hệ thống và điều kiện cụ thể. Ngày nay, các tính năng hỗ trợ lái ngày càng phổ biến. Chẳng hạn, nhiều người thắc mắc liệu ACC có kết hợp với Cruise Control thường không?… Những tính năng như ACC mang lại nhiều lợi ích, đặc biệt là lợi ích của ACC với người già lái xe?… Một khía cạnh khác về hiệu quả của ACC là khi xe phía trước giảm tốc, ACC phản ứng nhanh không?… Việc tìm hiểu sâu về các công nghệ này giúp người lái tận dụng tối đa khả năng của xe.
Cả hệ thống 4WD và AWD đều phức tạp hơn so với dẫn động hai bánh và đòi hỏi việc bảo dưỡng định kỳ để đảm bảo hoạt động ổn định và bền bỉ. Các hạng mục bảo dưỡng quan trọng bao gồm:
Theo lời khuyên từ ông Nông Văn Linh, Kỹ sư trưởng tại Garage Auto Speedy: “Hệ thống dẫn động 4WD hay AWD đều có những chi tiết cơ khí và điện tử hoạt động trong điều kiện tải trọng cao. Việc bỏ qua lịch bảo dưỡng có thể dẫn đến hao mòn nhanh chóng hoặc hỏng hóc đắt tiền. Chúng tôi luôn khuyến cáo khách hàng tuân thủ đúng lịch bảo dưỡng của nhà sản xuất và đưa xe đến các xưởng uy tín như Garage Auto Speedy để được kiểm tra chuyên sâu.”
Thông thường, hệ thống AWD mang lại độ an toàn cao hơn trên các mặt đường trơn trượt phổ biến (mưa ướt, đường băng nhẹ) vì nó hoạt động liên tục và tự động phân bổ lực kéo, giúp xe duy trì độ bám tốt hơn khi vào cua hoặc tăng tốc. 4WD (đặc biệt là Part-time) chủ yếu mạnh ở khả năng vượt địa hình khó chứ không phải ở việc duy trì độ bám ở tốc độ cao trên đường trơn.
Xe trang bị Part-time 4WD hoàn toàn có thể đi phố ở chế độ 2H. Tuy nhiên, không nên sử dụng chế độ 4H hoặc 4L trên đường nhựa khô ráo, bám dính vì sẽ gây hư hại cho hệ thống truyền động. Xe Full-time 4WD và AWD đi phố bình thường.
Nhìn chung, xe trang bị AWD hoặc 4WD thường tốn xăng hơn so với xe dẫn động hai bánh (2WD) tương đương, do có thêm các bộ phận truyền động làm tăng trọng lượng và ma sát. Trong đó, xe 4WD (đặc biệt Part-time) có thể tốn xăng hơn khi vận hành ở chế độ 4H hoặc 4L. Tuy nhiên, mức tiêu thụ nhiên liệu còn phụ thuộc nhiều vào động cơ, trọng lượng xe và cách lái.
Việc lựa chọn giữa 4WD và AWD không có đáp án đúng hay sai tuyệt đối, mà phụ thuộc vào mục đích sử dụng và điều kiện vận hành thực tế của bạn. Hệ thống 4WD là lựa chọn lý tưởng cho những chuyến phiêu lưu off-road, trong khi AWD là người bạn đồng hành đáng tin cậy trên những cung đường hàng ngày và trong điều kiện thời tiết bất lợi.
Dù chiếc xe của bạn được trang bị hệ thống dẫn động nào, việc hiểu rõ nguyên lý hoạt động và bảo dưỡng định kỳ là chìa khóa để đảm bảo xe luôn vận hành tối ưu và an toàn. Nếu bạn còn băn khoăn về hệ thống dẫn động trên chiếc xe của mình hoặc cần kiểm tra, bảo dưỡng chuyên sâu, đừng ngần ngại liên hệ với Garage Auto Speedy. Đội ngũ kỹ thuật viên lành nghề của chúng tôi với kinh nghiệm dày dặn sẽ tư vấn và chăm sóc xế yêu của bạn một cách tốt nhất.
Xưởng sửa chữa ô tô Auto Speedy
Số điện thoại: 0877.726.969
Website: https://autospeedy.vn/
Địa chỉ: 2QW3+G93 Bắc Từ Liêm, Hà Nội, Việt Nam
Hãy để Garage Auto Speedy đồng hành cùng bạn trên mọi nẻo đường!
Hệ thống dẫn động bốn bánh toàn thời gian 4Matic là niềm tự hào của…
Hệ dẫn động bốn bánh (AWD) đã trở thành một tính năng ngày càng phổ…
Kiểm soát hành trình thích ứng (ACC - Adaptive Cruise Control) là một trong những…
Ngày nay, khi chọn mua một chiếc ô tô, ngoài kiểu dáng hay động cơ,…
Xe có hệ dẫn động 4 bánh (4WD) hay còn gọi là dẫn động toàn…
Khi nhắc đến những chiếc xe trang bị hệ thống dẫn động bốn bánh (4WD),…
