Trong thế giới xe sang, hệ dẫn động bốn bánh toàn thời gian (AWD) là một tính năng không thể thiếu, mang lại sự an toàn, ổn định và cảm giác lái vượt trội trong nhiều điều kiện vận hành. Khi nhắc đến AWD trên các dòng xe Đức cao cấp, hai cái tên nổi bật nhất chính là 4Matic của Mercedes-Benz và Quattro của Audi. Dù cùng mục đích truyền sức mạnh tới cả bốn bánh xe, nguyên lý hoạt động và triết lý phát triển của 4Matic và Quattro lại có những điểm khác biệt đáng kể. Dưới góc nhìn chuyên gia từ Garage Auto Speedy, bài viết này sẽ đi sâu phân tích những khác biệt cốt lõi giữa hai hệ thống danh tiếng này, giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về công nghệ phía sau và lựa chọn phù hợp với nhu cầu của mình. Bạn có thể tìm hiểu thêm về 4matic có phải là dẫn động 4 bánh không? để nắm rõ khái niệm cơ bản trước khi đi sâu vào so sánh.
Hệ Dẫn Động Bốn Bánh Toàn Thời Gian (AWD) Là Gì?
Trước khi đi sâu vào 4Matic và Quattro, cần hiểu rõ AWD hoạt động như thế nào. Khác với hệ dẫn động cầu trước (FWD) hay cầu sau (RWD) chỉ truyền động lực tới một cặp bánh, AWD phân phối sức mạnh tới cả bốn bánh xe một cách linh hoạt. Điều này mang lại lợi ích lớn về độ bám đường, đặc biệt khi di chuyển trên mặt đường trơn trượt (ướt, bùn, tuyết) hoặc khi vào cua ở tốc độ cao. Hệ thống AWD có thể hoạt động liên tục (toàn thời gian) hoặc tự động kích hoạt khi cần thiết (part-time). Cả 4Matic và Quattro đều là các hệ thống AWD toàn thời gian, nhưng cách chúng phân bổ lực lại khác nhau.
Mercedes-Benz 4Matic: Sự An Toàn và Tiện Nghi Là Ưu Tiên
Hệ thống 4Matic của Mercedes-Benz ra đời lần đầu tiên vào năm 1987. Trải qua nhiều thế hệ phát triển, 4Matic đã có những biến thể khác nhau tùy thuộc vào dòng xe và nền tảng.
Nguyên Lý Hoạt Động Của 4Matic
Nguyên lý cơ bản của 4Matic là sử dụng bộ vi sai trung tâm (center differential) hoặc cơ cấu phân phối lực điện tử để phân bổ mô-men xoắn giữa cầu trước và cầu sau. Các thế hệ 4Matic đầu tiên sử dụng bộ vi sai cơ khí phức tạp. Tuy nhiên, các phiên bản 4Matic hiện đại trên hầu hết các mẫu xe Mercedes-Benz ngày nay thường sử dụng một bộ ly hợp điều khiển điện tử hoặc bộ vi sai hành tinh tích hợp trong hộp số.
- 4Matic tiêu chuẩn: Thường có tỷ lệ phân bổ mô-men xoắn cố định giữa cầu trước và cầu sau trong điều kiện lý tưởng (ví dụ: 45:55 trên xe dẫn động cầu sau truyền thống hoặc 50:50 trên xe dẫn động cầu trước truyền thống). Khi phát hiện mất độ bám ở một bánh hoặc một cầu, hệ thống sẽ sử dụng hệ thống phanh và/hoặc bộ ly hợp để truyền lực tới các bánh còn lại.
- 4Matic+ (trên các mẫu hiệu suất cao AMG): Đây là biến thể tiên tiến hơn, cho phép phân bổ mô-men xoắn linh hoạt hơn, thậm chí có thể truyền 100% lực tới cầu sau (trên một số mẫu nhất định có chế độ Drift Mode).
- 4Matic trên xe động cơ đặt ngang (các dòng A, B, C(W206), GLA, GLB, CLA…): Thường có thiết lập cơ bản là dẫn động cầu trước, và cầu sau chỉ được truyền lực khi cần thiết thông qua bộ ly hợp đa đĩa ở cầu sau. Tỷ lệ phân bổ có thể dao động từ 100:0 đến 50:50 hoặc thậm chí 30:70 tùy điều kiện và phiên bản.
Ưu Điểm Của 4Matic
- Tối ưu cho sự thoải mái và an toàn: 4Matic được thiết kế để can thiệp mượt mà, gần như không thể cảm nhận được khi người lái, đảm bảo tính ổn định và an toàn tối đa trên đường trơn trượt.
- Tích hợp liền mạch: Trên nhiều mẫu xe, hệ thống 4Matic được tích hợp rất gọn gàng, không làm ảnh hưởng đáng kể đến không gian nội thất hay trọng lượng xe.
- Phù hợp với nhiều điều kiện: Từ đường đô thị ẩm ướt đến đường đèo dốc nhẹ, 4Matic giúp xe duy trì độ bám tốt, mang lại sự tự tin cho người lái.
- Hiệu quả trên các nền tảng khác nhau: Từ xe sedan sang trọng đến SUV gia đình hay xe thể thao, 4Matic đều có biến thể phù hợp.
Đánh Giá Từ Garage Auto Speedy
Ông Nông Văn Linh, Kỹ sư trưởng tại Garage Auto Speedy, chia sẻ: “4Matic của Mercedes-Benz nổi bật ở sự mượt mà và khả năng can thiệp gần như vô hình. Đối với phần lớn người dùng xe sang chú trọng sự tiện nghi và an toàn trên đường đi làm hàng ngày hoặc những chuyến đi xa cùng gia đình, 4Matic là một lựa chọn tuyệt vời. Hệ thống này giúp xe ổn định hơn rất nhiều khi đi qua các vũng nước lớn hoặc những đoạn đường hơi trơn trượt ở Việt Nam.”
Audi Quattro: Biểu Tượng Của Hiệu Suất và Thể Thao
Quattro là tên gọi hệ thống dẫn động bốn bánh của Audi, gắn liền với lịch sử lừng lẫy của hãng trong các giải đua rally thập niên 1980. Tên gọi “Quattro” (trong tiếng Ý có nghĩa là “bốn”) không chỉ là một công nghệ mà đã trở thành biểu tượng của Audi, đại diện cho khả năng vận hành ấn tượng và sự kiểm soát tối ưu.
Nguyên Lý Hoạt Động Của Quattro
Quattro cũng sử dụng bộ vi sai trung tâm để phân chia mô-men xoắn giữa hai cầu, nhưng Audi đã phát triển nhiều thế hệ và loại vi sai khác nhau cho hệ thống này:
- Vi sai Torsen: Đây là “trái tim” của Quattro trong nhiều thập kỷ, đặc biệt trên các mẫu xe động cơ đặt dọc (A4, A6, A8, Q5, Q7…). Vi sai Torsen là bộ vi sai cơ khí cảm biến mô-men xoắn. Nó phân bổ mô-men xoắn theo tỷ lệ mặc định (ví dụ: 40:60 trước/sau), nhưng khi phát hiện sự khác biệt về tốc độ quay giữa hai cầu (cho thấy mất độ bám), nó có thể tự động và gần như tức thời khóa lại một phần để truyền nhiều lực hơn tới cầu còn lại (ví dụ: có thể gửi tới 70% lực về phía trước hoặc 85% về phía sau tùy phiên bản vi sai). Khả năng khóa của Torsen là tự động, không cần can thiệp điện tử.
- Vi sai hành tinh với bộ ly hợp đa đĩa: Được sử dụng trên các mẫu xe như RS5, RS7, A7, A8 thế hệ mới. Bộ vi sai hành tinh có tỷ lệ phân bổ mô-men xoắn mặc định (ví dụ 40:60), còn bộ ly hợp đa đĩa sẽ điều khiển việc truyền lực đến cầu sau khi cần thiết. Hệ thống này nhẹ hơn Torsen và cho phép phân bổ mô-men xoắn linh hoạt hơn dưới sự điều khiển điện tử.
- Quattro Ultra: Là hệ thống mới hơn, được thiết kế để cải thiện hiệu quả nhiên liệu trên các mẫu xe động cơ đặt dọc phân khúc nhỏ hơn hoặc trung bình (A4, A5, Q5…). Quattro Ultra hoạt động chủ yếu ở chế độ dẫn động cầu trước và chỉ kết nối cầu sau khi hệ thống cảm biến dự đoán hoặc phát hiện cần có dẫn động bốn bánh (ví dụ: khi đánh lái mạnh, tăng tốc đột ngột, hoặc khi cảm biến phát hiện độ bám kém). Quá trình kết nối/ngắt kết nối diễn ra rất nhanh và mượt mà.
- Quattro trên xe động cơ đặt ngang (các dòng A1, A3, Q3, TT, R8 thế hệ mới): Thường sử dụng bộ ly hợp Haldex (hoặc thế hệ mới hơn), tương tự như cách tiếp cận của 4Matic trên các xe Mercedes động cơ ngang. Hệ thống này ưu tiên dẫn động cầu trước và truyền lực tới cầu sau khi cần.
Ưu Điểm Của Quattro
- Hiệu suất và Cảm giác lái thể thao: Đặc biệt với vi sai Torsen hoặc vi sai hành tinh kết hợp ly hợp, Quattro có xu hướng mang lại cảm giác lái kết nối hơn, thể thao hơn, đặc biệt khi vào cua. Khả năng phân bổ lực nhanh chóng giúp xe duy trì đường đi chính xác.
- Độ bám vượt trội: Khả năng phản ứng cơ khí của Torsen (hoặc sự điều khiển điện tử chính xác) giúp Quattro cực kỳ hiệu quả trong việc tìm kiếm độ bám, đặc biệt trên các bề mặt phức tạp hoặc khi yêu cầu vận hành hiệu suất cao.
- Uy tín lịch sử: Thương hiệu Quattro đã được khẳng định qua thành công trong motorsport, tạo dựng niềm tin về khả năng vận hành đỉnh cao.
Đánh Giá Từ Garage Auto Speedy
Ông Bùi Hiếu, Chuyên gia tư vấn xe tại Garage Auto Speedy, nhận định: “Quattro, đặc biệt là các phiên bản dùng vi sai Torsen hoặc vi sai hành tinh, mang lại cảm giác lái rất khác biệt. Nó chủ động hơn trong việc phân bổ lực, giúp xe ‘bám’ đường tốt hơn khi vào cua gấp hoặc tăng tốc trên đường trơn. Đối với những người yêu thích cảm giác lái thể thao, đòi hỏi sự phản hồi nhanh nhạy từ xe, Quattro thường là lựa chọn được ưu tiên hơn. Tuy nhiên, việc bảo dưỡng các hệ thống vi sai phức tạp như Torsen đòi hỏi kỹ thuật viên có chuyên môn sâu, và Garage Auto Speedy tự hào có đội ngũ giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực này.”
So Sánh Trực Tiếp: 4Matic và Quattro Khác Nhau Như Thế Nào?
Dưới đây là bảng so sánh tóm tắt những khác biệt chính giữa 4Matic và Quattro (lưu ý rằng các hệ thống này có nhiều biến thể, bảng này tập trung vào nguyên lý phổ biến):
Đặc Điểm | Mercedes-Benz 4Matic | Audi Quattro |
---|---|---|
Triết lý | An toàn, tiện nghi, mượt mà, tích hợp liền mạch | Hiệu suất, cảm giác lái thể thao, độ bám tối ưu |
Nguyên lý | Vi sai trung tâm điều khiển điện tử hoặc ly hợp | Vi sai Torsen/hành tinh cơ khí (hoặc Ultra, Haldex) |
Phân bổ lực | Cố định hoặc linh hoạt theo điện tử; ưu tiên cầu trước/sau tùy nền tảng | Cố định hoặc linh hoạt theo cơ khí/điện tử; ưu tiên cầu sau (trên xe động cơ dọc truyền thống) |
Phản ứng | Phản ứng điện tử, mượt mà, ít cảm nhận | Phản ứng cơ khí (Torsen) hoặc điện tử, nhanh và rõ rệt hơn |
Trọng lượng | Thường nhẹ hơn (đặc biệt trên các bản dùng ly hợp) | Có thể nặng hơn (với vi sai Torsen truyền thống) |
Cảm giác lái | Thoải mái, ổn định, ít cảm nhận hệ thống hoạt động | Thể thao hơn, kết nối hơn, cảm nhận rõ sự bám đường |
Phổ biến trên | Đa dạng các dòng xe Mercedes-Benz (sedan, SUV, coupe) | Đa dạng các dòng xe Audi (sedan, wagon, SUV, coupe) |
Lịch sử phát triển | Ra đời sau (1987), tập trung vào sự an toàn | Gắn liền với motorsport (từ 1980), tập trung vào hiệu suất |
Về mặt bảo dưỡng, cả hai hệ thống đều cần được kiểm tra và thay dầu định kỳ cho bộ vi sai và hộp số chuyển đổi. Theo kinh nghiệm từ Garage Auto Speedy, tần suất và chi phí bảo dưỡng có thể khác nhau tùy thuộc vào từng mẫu xe cụ thể và điều kiện sử dụng. Bạn có thể tham khảo bài viết về chi phí bảo dưỡng xe mercedes c200 để có cái nhìn cụ thể hơn về chi phí bảo dưỡng một mẫu xe Mercedes có hoặc không có 4Matic.
Lựa Chọn Nào Phù Hợp Với Bạn?
Việc lựa chọn giữa xe trang bị 4Matic hay Quattro phụ thuộc chủ yếu vào nhu cầu và sở thích cá nhân:
- Chọn 4Matic nếu: Bạn ưu tiên sự an toàn, ổn định, cảm giác lái thoải mái và mượt mà. Bạn cần một hệ thống AWD hoạt động hiệu quả trong điều kiện giao thông hàng ngày, trên các loại đường phổ biến và ít yêu cầu can thiệp từ người lái. 4Matic là sự bổ sung hoàn hảo cho triết lý sang trọng và tiện nghi của Mercedes-Benz.
- Chọn Quattro nếu: Bạn đam mê cảm giác lái thể thao, thích sự kết nối với mặt đường và cần khả năng kiểm soát tối ưu trong các tình huống vận hành đòi hỏi cao (như vào cua tốc độ, đường trơn trượt nặng). Bạn đề cao lịch sử và danh tiếng của một hệ thống AWD gắn liền với hiệu suất. Quattro thể hiện rõ tinh thần “Vorsprung durch Technik” (Tiến bộ nhờ công nghệ) của Audi.
Dù lựa chọn hệ thống nào, cả 4Matic và Quattro đều là những công nghệ dẫn động bốn bánh hàng đầu thế giới, mang lại lợi ích rõ rệt so với dẫn động hai bánh truyền thống. Việc bảo dưỡng định kỳ tại một garage uy tín là yếu tố then chốt để đảm bảo các hệ thống phức tạp này luôn hoạt động hiệu quả và bền bỉ.
Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)
- 4Matic và Quattro có cần thiết ở Việt Nam không?
Có. Mặc dù địa hình Việt Nam không quá khắc nghiệt, nhưng điều kiện đường sá phức tạp, mưa nhiều gây trơn trượt, cùng với những đoạn đường đèo dốc ở các tỉnh thành, khiến hệ thống AWD như 4Matic hoặc Quattro mang lại lợi ích đáng kể về an toàn và ổn định. - Hệ thống nào tốn xăng hơn?
Nhìn chung, xe AWD thường tiêu thụ nhiên liệu nhiều hơn một chút so với phiên bản FWD hoặc RWD tương đương do trọng lượng và ma sát trong hệ thống truyền động. Tuy nhiên, sự khác biệt giữa 4Matic và Quattro về mức tiêu thụ nhiên liệu không quá lớn và còn phụ thuộc nhiều vào loại xe, động cơ, và phong cách lái. Các hệ thống mới như Quattro Ultra được thiết kế đặc biệt để cải thiện hiệu quả này. - Chi phí bảo dưỡng 4Matic và Quattro có cao không?
Chi phí bảo dưỡng định kỳ cho các bộ phận của hệ thống dẫn động bốn bánh (như vi sai, hộp số chuyển đổi) sẽ cao hơn so với xe dẫn động hai bánh. Việc thay dầu và kiểm tra định kỳ các bộ phận này là quan trọng. Tại Garage Auto Speedy, chúng tôi khuyến cáo tuân thủ lịch bảo dưỡng của nhà sản xuất và kiểm tra hệ thống dẫn động khi xe đạt số km nhất định hoặc có dấu hiệu bất thường. - Xe 4Matic hoặc Quattro có thể sửa chữa ở đâu uy tín tại Hà Nội?
Các hệ thống dẫn động này đòi hỏi kỹ thuật viên có chuyên môn sâu và thiết bị chẩn đoán phù hợp. Garage Auto Speedy với đội ngũ kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm về các dòng xe Đức như Mercedes-Benz và Audi là địa chỉ tin cậy để kiểm tra, bảo dưỡng và sửa chữa hệ thống 4Matic và Quattro. - Hệ thống nào tốt hơn khi đi đường ngập nước?
Cả 4Matic và Quattro đều cung cấp độ bám tốt hơn khi đi qua đường ngập nhẹ hoặc mặt đường ẩm ướt. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng khả năng lội nước của xe còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như khoảng sáng gầm xe và vị trí các bộ phận nhạy cảm. Không nên cố gắng đi qua vùng ngập sâu vượt quá khuyến cáo của nhà sản xuất, bất kể xe có hệ thống AWD nào.
Kết Luận
Mercedes-Benz 4Matic và Audi Quattro là hai đại diện xuất sắc cho công nghệ dẫn động bốn bánh toàn thời gian trên xe sang. Dù có những khác biệt về nguyên lý hoạt động và triết lý phát triển – 4Matic hướng tới sự an toàn và tiện nghi mượt mà, còn Quattro nhấn mạnh hiệu suất và cảm giác lái thể thao – cả hai đều mang lại lợi ích to lớn về độ bám đường và sự tự tin cho người lái trong nhiều điều kiện khác nhau. Việc lựa chọn giữa 4Matic và Quattro phụ thuộc vào phong cách lái và ưu tiên cá nhân của bạn.
Quan trọng hơn cả, để hệ thống dẫn động 4Matic hay Quattro luôn hoạt động tối ưu và bền bỉ, việc kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ tại các cơ sở uy tín, có kinh nghiệm với xe Đức là điều bắt buộc. Nếu bạn cần tư vấn sâu hơn về các hệ thống này hoặc cần kiểm tra, bảo dưỡng xe Mercedes hay Audi của mình, đừng ngần ngại liên hệ Garage Auto Speedy qua hotline 0877.726.969 hoặc ghé thăm địa chỉ 2QW3+G93 Bắc Từ Liêm, Hà Nội. Đội ngũ chuyên gia của chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ.