Say xe bus là tình trạng rất phổ biến, khiến nhiều người cảm thấy khó chịu, buồn nôn, chóng mặt và mệt mỏi mỗi khi di chuyển bằng phương tiện này. Dù bạn có là người thường xuyên đi lại hay chỉ thỉnh thoảng mới dùng xe bus cho những chuyến đi xa, cảm giác say xe đều có thể biến hành trình trở thành một trải nghiệm không mấy dễ chịu. Hiểu được nỗi lo này, Garage Auto Speedy, với kinh nghiệm sâu rộng trong ngành ô tô và sự am hiểu về hành trình của người Việt, xin chia sẻ những bí quyết chống say xe bus hiệu quả, giúp bạn có những chuyến đi suôn sẻ và thoải mái hơn.
Say Xe Bus Là Gì Và Tại Sao Chúng Ta Bị Say?
Say xe, hay còn gọi là say tàu xe (motion sickness), xảy ra khi não bộ nhận được những tín hiệu mâu thuẫn từ các giác quan về chuyển động. Mắt có thể nhìn thấy môi trường bên trong xe đang đứng yên (ghế ngồi, sàn xe), trong khi tai trong (hệ thống tiền đình) lại cảm nhận được sự rung lắc, tăng tốc, giảm tốc và các chuyển động khác của xe. Sự không đồng nhất trong thông tin này khiến não bị bối rối, dẫn đến các triệu chứng khó chịu như buồn nôn, chóng mặt, đổ mồ hôi lạnh và cảm giác mệt mỏi.
Đặc biệt khi di chuyển bằng xe bus, kích thước lớn của xe, hệ thống treo có thể không hoàn hảo (nếu xe không được bảo dưỡng tốt), cùng với việc di chuyển trên những cung đường cong hay gập ghềnh có thể làm tăng cường độ của các chuyển động, khiến nhiều người dễ bị say hơn so với ô tô con. Việc ngồi ở những vị trí không lý tưởng hoặc tập trung vào điện thoại, sách báo cũng góp phần làm trầm trọng thêm tình trạng này. Các hệ thống hiện đại trên xe, bao gồm [các cảm biến trên ô tô] đa dạng, không chỉ nâng cao tính an toàn mà còn góp phần tạo ra trải nghiệm di chuyển êm ái hơn, tuy nhiên, đối với xe bus công cộng, điều này còn phụ thuộc nhiều vào tình trạng bảo dưỡng tổng thể.
Những Cách Chống Say Xe Bus Không Cần Thuốc
Có rất nhiều phương pháp chống say xe bus không cần dùng đến thuốc, an toàn và có thể áp dụng cho nhiều đối tượng, kể cả trẻ em và phụ nữ mang thai.
Chọn Vị Trí Ngồi Lý Tưởng
Vị trí ngồi đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Trên xe bus, những vị trí ít bị ảnh hưởng bởi chuyển động nhất thường là:
- Ghế phía trước: Gần đầu xe, ít bị rung lắc và nghiêng ngả hơn so với cuối xe.
- Ghế gần cửa sổ: Giúp bạn dễ dàng nhìn ra ngoài, tập trung vào đường chân trời, giúp não bộ đồng bộ hóa tín hiệu từ mắt và tai trong.
- Ghế ở giữa xe (khu vực giữa các trục bánh xe): Đây là vùng có chuyển động lên xuống ít nhất.
Tránh ngồi ở cuối xe hoặc trên tầng hai (đối với xe hai tầng) vì đây là những vị trí bị rung lắc và nảy mạnh nhất.
Tập Trung Tầm Nhìn Ra Bên Ngoài
Đây là một trong những cách đơn giản nhưng hiệu quả nhất. Khi ngồi trên xe bus, hãy cố gắng nhìn ra xa, tập trung vào một điểm cố định ở đường chân trời. Điều này giúp mắt bạn xác nhận chuyển động mà tai trong đang cảm nhận, giảm bớt sự mâu thuẫn tín hiệu gửi về não. Tuyệt đối tránh nhìn vào điện thoại, đọc sách báo hoặc tập trung vào các vật thể di chuyển nhanh gần cửa sổ, vì chúng sẽ làm tình trạng say xe tệ hơn.
Đảm Bảo Không Khí Thông Thoáng
Thiếu không khí trong lành là một yếu tố thường làm tăng cảm giác buồn nôn. Nếu có thể, hãy mở cửa sổ một chút để không khí lưu thông. Nếu không mở được cửa sổ, hãy điều chỉnh hướng cửa gió điều hòa để thổi trực tiếp vào mặt bạn. Không khí mát mẻ và trong lành có thể giúp làm dịu cảm giác khó chịu.
Chế Độ Ăn Uống Trước Và Trong Chuyến Đi
- Trước chuyến đi: Nên ăn một bữa nhẹ nhàng, dễ tiêu hóa khoảng 2-3 giờ trước khi lên xe. Tránh các món ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng, nặng mùi, hoặc các loại đồ uống có ga, cồn. Dạ dày trống rỗng hoặc quá no đều dễ gây say xe.
- Trong chuyến đi: Nên nhấm nháp một chút gì đó khô và nhạt như bánh quy giòn, bánh mì khô. Gừng là “thần dược” chống say xe tự nhiên. Bạn có thể ngậm kẹo gừng, uống trà gừng hoặc mang theo vài lát gừng tươi để ngửi hoặc ngậm. Mùi cam, quýt cũng có thể giúp làm dịu cơn buồn nôn; bạn có thể mang theo vài quả hoặc vỏ cam quýt để ngửi.
Các Phương Pháp Hỗ Trợ Khác
- Bấm huyệt: Một số người thấy hiệu quả với việc bấm huyệt Neiguan (Nội Quan), nằm ở cổ tay, cách nếp gấp cổ tay khoảng 3 đốt ngón tay, giữa hai sợi gân lớn. Dùng ngón cái day nhẹ nhàng vào huyệt này.
- Sử dụng tinh dầu: Mùi hương từ tinh dầu bạc hà, gừng, hoặc chanh có thể giúp làm giảm cảm giác buồn nôn. Bạn có thể nhỏ vài giọt vào khăn tay để ngửi khi cảm thấy khó chịu.
- Thiền hoặc tập trung vào hơi thở: Hít thở sâu và chậm rãi có thể giúp thư giãn hệ thần kinh và kiểm soát cảm giác buồn nôn. Tập trung vào hơi thở thay vì cảm giác say xe.
Các Phương Pháp Sử Dụng Thuốc Và Sản Phẩm Hỗ Trợ
Khi các biện pháp tự nhiên không đủ hiệu quả, bạn có thể cân nhắc sử dụng thuốc hoặc các sản phẩm hỗ trợ khác.
Thuốc Chống Say Xe Dạng Uống
Có nhiều loại thuốc chống say xe không kê đơn chứa các hoạt chất như Dimenhydrinate hoặc Meclizine. Các loại thuốc này hoạt động bằng cách tác động lên hệ thần kinh trung ương hoặc tai trong để giảm cảm giác buồn nôn và chóng mặt.
- Lưu ý quan trọng:
- Hầu hết các loại thuốc này cần được uống khoảng 30 phút đến 1 giờ trước khi lên xe để có hiệu quả tốt nhất.
- Thuốc chống say xe có thể gây buồn ngủ, khô miệng hoặc các tác dụng phụ khác.
- Luôn đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và liều lượng. Nếu bạn có bất kỳ tình trạng sức khỏe nào (ví dụ: bệnh tim, tiểu đường, tăng nhãn áp…) hoặc đang dùng thuốc khác, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi sử dụng.
Miếng Dán Chống Say Xe
Miếng dán thường chứa hoạt chất Scopolamine, được dán sau tai khoảng vài giờ trước chuyến đi. Hoạt chất sẽ từ từ thấm qua da vào máu, tác động lên hệ thần kinh để ngăn ngừa say xe.
- Ưu điểm: Tác dụng kéo dài (thường đến 72 giờ), phù hợp cho các chuyến đi rất dài.
- Lưu ý: Có thể gây tác dụng phụ như khô miệng, mờ mắt. Không phải ai cũng sử dụng được miếng dán Scopolamine (ví dụ: người có tiền sử bệnh tăng nhãn áp). Cần tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn sử dụng và rửa tay sạch sau khi dán.
Lời Khuyên Đặc Biệt Từ Chuyên Gia Garage Auto Speedy
Say xe tuy chủ yếu là vấn đề liên quan đến cơ thể con người, nhưng tình trạng của chiếc xe bus bạn đang đi cũng ảnh hưởng không nhỏ đến mức độ rung lắc và độ êm ái của chuyến đi. Một chiếc xe được bảo dưỡng kỹ lưỡng sẽ hoạt động trơn tru hơn, giảm thiểu các chuyển động đột ngột có thể gây say xe.
“Khả năng vận hành êm ái của một chiếc xe không chỉ phụ thuộc vào thiết kế ban đầu mà còn ở chất lượng bảo dưỡng định kỳ,” Ông Nông Văn Linh, Kỹ sư trưởng tại Garage Auto Speedy, chia sẻ. “Các bộ phận như hệ thống treo, lốp xe, và cả hệ thống lái với sự hỗ trợ của các [cảm biến momen lái], nếu được kiểm tra và sửa chữa đúng cách, sẽ giúp giảm thiểu rung chấn và các cú lắc bất ngờ, tạo cảm giác ổn định hơn cho hành khách. Điều này tuy không loại bỏ hoàn toàn say xe, nhưng chắc chắn góp phần làm chuyến đi dễ chịu hơn.”
Một chiếc xe bus với hệ thống truyền động hoạt động hiệu quả, nơi [cảm biến hộp số] đảm bảo các bước chuyển số mượt mà, cũng giảm bớt các giật cục không mong muốn khi xe tăng hoặc giảm tốc. Tương tự, để đảm bảo hệ thống lái hoạt động trơn tru, việc bảo dưỡng định kỳ các bộ phận như [chụp bụi thước lái] là rất cần thiết, tránh tình trạng tay lái nặng hoặc giật cục ảnh hưởng đến sự êm ái. Dù bạn không trực tiếp lái chiếc xe bus đó, việc các đơn vị vận tải chú trọng bảo dưỡng phương tiện tại những xưởng uy tín như Garage Auto Speedy cuối cùng cũng mang lại lợi ích cho hành khách.
Theo Ông Bùi Hiếu, Chuyên gia tư vấn xe tại Garage Auto Speedy, “Để có một chuyến đi thoải mái nhất, sự chuẩn bị là chìa khóa. Từ việc chọn giờ khởi hành, ăn uống nhẹ nhàng, chọn vị trí ngồi, đến việc tinh thần thoải mái. Đừng quên rằng ngay cả những chi tiết nhỏ về tình trạng xe cũng có thể tạo nên sự khác biệt lớn về độ êm ái.”
Bí Quyết Chống Say Xe Bus Cho Trẻ Em Và Người Nhạy Cảm
Trẻ em thường dễ bị say xe hơn người lớn. Ngoài các biện pháp không dùng thuốc như cho trẻ ngồi ghế trước (ghế riêng có dây an toàn), tập trung nhìn ra ngoài, đảm bảo không khí thoáng đãng, bạn cần lưu ý:
- Cho trẻ ăn nhẹ nhàng trước khi đi.
- Chuẩn bị sẵn túi nôn và giấy ăn.
- Dùng các phương pháp đánh lạc hướng như cho trẻ nghe nhạc, hát, hoặc kể chuyện (tránh các trò chơi trên màn hình điện thoại hoặc máy tính bảng).
- Đối với trẻ lớn hơn, có thể sử dụng một số loại thuốc chống say xe dành riêng cho trẻ em theo chỉ định của bác sĩ hoặc dược sĩ về liều lượng phù hợp.
Người nhạy cảm với say xe nên kết hợp nhiều phương pháp cùng lúc để đạt hiệu quả cao nhất. Sự chuẩn bị kỹ lưỡng trước chuyến đi là vô cùng quan trọng.
Nên Làm Gì Khi Bị Say Xe Bus Ngay Trên Chuyến Đi?
Nếu bạn bắt đầu cảm thấy khó chịu khi xe đang chạy:
- Cố gắng nhắm mắt lại hoặc tựa đầu vào ghế.
- Hướng mặt về phía trước (theo chiều chuyển động của xe).
- Nếu có thể, hãy nằm ngả lưng ra sau.
- Mở cửa sổ hoặc hướng cửa gió điều hòa về phía mình.
- Uống từng ngụm nước lọc nhỏ.
- Nếu có mang theo gừng, hãy ngậm hoặc ngửi.
- Tuyệt đối không nhìn vào điện thoại hay sách báo.
- Hít thở sâu và đều đặn.
Câu Hỏi Thường Gặp Về Say Xe Bus (FAQ)
- Ăn gì để không bị say xe?
Nên ăn nhẹ nhàng, dễ tiêu hóa (bánh mì, cơm nhạt) khoảng 2-3 tiếng trước khi đi. Gừng (kẹo gừng, trà gừng) và bánh quy giòn, chuối cũng rất hữu ích. Tránh đồ ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng, có mùi mạnh. - Nên ngồi ở vị trí nào trên xe bus để đỡ say?
Vị trí tốt nhất là ghế phía trước xe, gần cửa sổ, hoặc ghế ở khu vực giữa xe (giữa các trục bánh xe). - Miếng dán chống say xe có hiệu quả không?
Miếng dán chứa Scopolamine khá hiệu quả cho nhiều người, đặc biệt là các chuyến đi dài, nhưng có thể gây tác dụng phụ và không phù hợp cho mọi đối tượng. Cần đọc kỹ hướng dẫn và tham khảo ý kiến chuyên gia. - Trẻ em có dùng thuốc chống say xe của người lớn được không?
Tuyệt đối không tự ý cho trẻ dùng thuốc chống say xe của người lớn. Luôn sử dụng các loại thuốc dành riêng cho trẻ em với liều lượng phù hợp theo chỉ định của bác sĩ hoặc dược sĩ. - Tại sao nhìn điện thoại lại dễ bị say xe hơn?
Khi nhìn điện thoại, mắt bạn chỉ tập trung vào một vật thể đứng yên trong không gian gần, trong khi tai trong lại cảm nhận rõ sự chuyển động của xe. Sự mâu thuẫn thông tin này làm não bộ bị rối loạn, gây ra cảm giác say xe. - Say xe nên làm gì ngay lúc đó?
Nếu bắt đầu cảm thấy say, hãy nhắm mắt lại, hướng mặt về phía trước, mở cửa sổ lấy không khí, uống nước gừng hoặc ngậm kẹo gừng, hít thở sâu và cố gắng thư giãn. - Uống nước gừng có chống say xe không?
Có, gừng là một biện pháp tự nhiên đã được chứng minh là giúp giảm buồn nôn và các triệu chứng say xe hiệu quả.
Kết Luận
Say xe bus có thể là một thử thách, nhưng với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và áp dụng đúng các phương pháp, bạn hoàn toàn có thể giảm thiểu đáng kể cảm giác khó chịu này để tận hưởng trọn vẹn hành trình của mình. Kết hợp các biện pháp không dùng thuốc như chọn chỗ ngồi, nhìn ra ngoài, ăn uống hợp lý với việc sử dụng thuốc hoặc miếng dán (nếu cần thiết và phù hợp) sẽ mang lại hiệu quả tốt nhất.
Đừng quên rằng tình trạng của chiếc xe cũng đóng góp vào sự thoải mái. Một chiếc xe được bảo dưỡng tốt tại các cơ sở uy tín như Garage Auto Speedy sẽ hoạt động êm ái hơn.
Chúc bạn luôn có những chuyến đi an toàn và thoải mái! Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về xe cộ hoặc cần tư vấn thêm về cách đảm bảo chiếc xe (riêng của bạn hoặc của gia đình) luôn trong tình trạng tốt nhất để có những chuyến đi êm ái, đừng ngần ngại liên hệ với Garage Auto Speedy qua số điện thoại 0877.726.969 hoặc truy cập website https://autospeedy.vn/. Đội ngũ chuyên gia của chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn.
