Tại sao bạc đạn dùng lâu bị kêu? Nguyên nhân và cách khắc phục

Tiếng kêu lạ từ chiếc xe ô tô của bạn luôn là một tín hiệu đáng lo ngại, và một trong những âm thanh phổ biến khiến nhiều người đau đầu chính là tiếng kêu từ bạc đạn (vòng bi). Đặc biệt khi xe đã sử dụng một thời gian dài, tiếng kêu bạc đạn càng có nguy cơ xuất hiện cao hơn. Vậy, tại sao bạc đạn dùng lâu bị kêu và làm thế nào để xử lý tình trạng này một cách hiệu quả? Với kinh nghiệm và chuyên môn sâu rộng trong ngành ô tô, đội ngũ chuyên gia tại Garage Auto Speedy sẽ cùng bạn tìm hiểu chi tiết về vấn đề này, giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách khắc phục tối ưu, đảm bảo an toàn và kéo dài tuổi thọ cho xế yêu của mình.

Bạc đạn là gì và vai trò của nó trên xe ô tô?

Trước khi đi sâu vào lý do tại sao bạc đạn lại kêu sau một thời gian sử dụng, chúng ta cần hiểu rõ bạc đạn là gì và chức năng quan trọng của nó trên xe ô tô.

Bạc đạn (hoặc vòng bi) là một bộ phận cơ khí cực kỳ quan trọng, có vai trò giảm thiểu ma sát giữa các bộ phận quay hoặc chuyển động tịnh tiến. Trên xe ô tô, bạc đạn xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau, nhưng phổ biến và dễ gây tiếng kêu nhất sau khi sử dụng lâu dài thường là:

• Bạc đạn bánh xe (Wheel Bearing): Cho phép bánh xe quay trơn tru trên trục. Đây là loại bạc đạn thường được nhắc đến khi nói về tiếng kêu “dùng lâu”.
• Bạc đạn động cơ: Hỗ trợ trục khuỷu, trục cam quay trong động cơ (bạc đạn thanh truyền, bạc đạn cổ trục khuỷu).
• Bạc đạn hộp số: Hỗ trợ các trục và bánh răng quay trong hộp số.
• Bạc đạn máy phát điện, bơm nước, lốc điều hòa…

Về cơ bản, bạc đạn giúp các chi tiết chuyển động được nhẹ nhàng, chính xác, giảm hao mòn và chịu tải trọng. Khi bạc đạn gặp vấn đề, không chỉ gây ra tiếng ồn khó chịu mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu suất và độ an toàn của xe.

Các nguyên nhân chính khiến bạc đạn bị kêu sau thời gian sử dụng

Việc bạc đạn phát ra tiếng kêu sau một thời gian hoạt động là dấu hiệu cho thấy nó đang gặp vấn đề. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, chủ yếu liên quan đến sự suy giảm chất lượng và hư hỏng do quá trình sử dụng lâu dài:

1. Mất hoặc thiếu dầu bôi trơn (Mỡ bôi trơn bị khô hoặc rò rỉ)

Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất. Bạc đạn cần được bôi trơn liên tục bằng mỡ hoặc dầu để các viên bi (hoặc con lăn) và vòng chạy được quay mượt mà, giảm ma sát và nhiệt độ. Sau một thời gian dài sử dụng:

• Mỡ bôi trơn bị khô: Nhiệt độ hoạt động, thời gian và các yếu tố môi trường có thể làm cho mỡ bôi trơn bên trong bạc đạn bị khô, mất đi khả năng bôi trơn.
• Phớt chắn dầu/mỡ bị hỏng: Các phớt cao su hoặc nhựa giúp giữ mỡ bên trong và ngăn bụi bẩn, nước xâm nhập. Khi phớt bị lão hóa, nứt vỡ hoặc hỏng, mỡ sẽ rò rỉ ra ngoài, đồng thời tạo điều kiện cho chất bẩn đi vào.

Khi không còn đủ mỡ bôi trơn, ma sát giữa các bộ phận kim loại của bạc đạn tăng lên đột ngột. Điều này không chỉ tạo ra tiếng kêu rào rào, ù ù mà còn làm bạc đạn nóng lên nhanh chóng, đẩy nhanh quá trình mài mòn.

2. Bụi bẩn, nước hoặc các tạp chất xâm nhập

Như đã đề cập ở trên, khi phớt chắn bị hỏng hoặc do môi trường hoạt động khắc nghiệt (đi đường ngập nước, đường nhiều bụi), bụi bẩn, cát, bùn, nước mặn, hóa chất… có thể lọt vào bên trong bạc đạn.

• Tăng ma sát: Các hạt bụi bẩn nhỏ hoạt động như những “hạt mài”, làm tăng ma sát và gây xước bề mặt các viên bi/con lăn và vòng chạy.
• Gây ăn mòn: Nước, đặc biệt là nước mặn hoặc nước có hóa chất, sẽ gây rỉ sét và ăn mòn các chi tiết kim loại bên trong bạc đạn.

Sự kết hợp giữa mài mòn và ăn mòn do tạp chất sẽ phá hủy cấu trúc bề mặt của bạc đạn, khiến nó hoạt động không còn trơn tru và phát ra tiếng kêu rất khó chịu.

3. Mài mòn tự nhiên (Do sử dụng lâu dài)

Giống như bất kỳ chi tiết cơ khí nào có chuyển động, bạc đạn cũng chịu sự mài mòn sau một thời gian hoạt động dưới tải trọng và ma sát. Dù có bôi trơn tốt đến đâu, quá trình hao mòn vẫn diễn ra từ từ.

• Rỗ bề mặt (Pitting): Dưới tác động của tải trọng lặp đi lặp lại, bề mặt của vòng chạy và viên bi/con lăn có thể xuất hiện các vết rỗ nhỏ.
• Biến dạng dẻo (Plastic Deformation): Tải trọng quá lớn hoặc va đập mạnh có thể làm biến dạng vĩnh viễn hình dạng của viên bi/con lăn hoặc vòng chạy.

Khi bề mặt không còn nhẵn phẳng, các viên bi/con lăn lăn không còn mượt mà nữa, gây ra rung động và tiếng ồn. Quá trình mài mòn này là tất yếu sau một quãng đường xe chạy nhất định.

4. Lắp đặt sai kỹ thuật hoặc sử dụng bạc đạn không phù hợp

Mặc dù nguyên nhân này ít gây tiếng kêu ngay lập tức sau khi dùng lâu, nhưng việc lắp đặt không đúng cách (ví dụ: đóng bạc đạn bằng búa trực tiếp thay vì dùng dụng cụ chuyên dụng, lực siết quá chặt hoặc quá lỏng) hoặc sử dụng loại bạc đạn không đúng thông số kỹ thuật cho từng dòng xe và vị trí sẽ tạo ra áp lực bất thường hoặc không đủ sự chính xác cần thiết ngay từ đầu. Điều này làm tăng ma sát, gây nóng và đẩy nhanh quá trình mài mòn, khiến bạc đạn nhanh chóng xuống cấp và phát ra tiếng kêu chỉ sau một thời gian ngắn sử dụng thay vì tuổi thọ tiêu chuẩn.

Theo chia sẻ của Ông Nông Văn Linh, Kỹ sư trưởng tại Garage Auto Speedy: “Một bạc đạn được lắp đặt đúng kỹ thuật và sử dụng loại phù hợp sẽ có tuổi thọ rất cao. Ngược lại, việc lắp đặt sai dù chỉ một chút cũng có thể làm hỏng bạc đạn ngay lập tức hoặc khiến nó hư hỏng rất nhanh sau đó. Tại Garage Auto Speedy, chúng tôi luôn tuân thủ quy trình kỹ thuật chặt chẽ và sử dụng dụng cụ chuyên dụng để đảm bảo mỗi bạc đạn được thay thế đều hoạt động tối ưu.”

5. Chịu tải quá nặng hoặc va đập mạnh

Xe thường xuyên chở quá tải trọng cho phép hoặc di chuyển trên các đoạn đường xấu, nhiều ổ gà, gờ giảm tốc mà không giảm tốc độ sẽ tạo ra áp lực và va đập lớn lên hệ thống treo và đặc biệt là bạc đạn bánh xe. Những va đập này gây ra các lực sốc đột ngột, có thể làm biến dạng các chi tiết bên trong bạc đạn, gây nứt vỡ hoặc làm hỏng cấu trúc của nó, dẫn đến tiếng kêu và giảm tuổi thọ đáng kể.

6. Ăn mòn do hóa chất hoặc môi trường đặc biệt

Ngoài nước và muối, việc xe tiếp xúc với các hóa chất ăn mòn khác (ví dụ: axit, kiềm từ môi trường công nghiệp hoặc hóa chất dùng trong vệ sinh gầm xe không đúng cách) cũng có thể làm hỏng phớt chắn và ăn mòn bạc đạn từ bên ngoài hoặc bên trong, gây ra tiếng kêu và hư hỏng.

Dấu hiệu nhận biết bạc đạn kêu

Tiếng kêu từ bạc đạn thường có những đặc điểm riêng giúp bạn nhận biết:

• Tiếng rào rào, ù ù, vo vo: Đây là âm thanh phổ biến nhất khi bạc đạn bị khô mỡ hoặc mài mòn. Tiếng kêu thường tỷ lệ thuận với tốc độ quay của bánh xe (đi nhanh hơn thì kêu to hơn).
• Tiếng lộc cộc: Có thể xuất hiện khi bạc đạn bị vỡ bi hoặc hư hỏng nặng cấu trúc bên trong.
• Tiếng kêu thay đổi khi vào cua: Khi vào cua về một phía, tiếng kêu từ bạc đạn của bánh xe chịu tải trọng nhiều hơn (bánh phía ngoài) thường sẽ to hơn, và giảm đi khi vào cua về phía ngược lại. Đây là dấu hiệu khá rõ ràng của bạc đạn bánh xe hỏng.
• Rung động bất thường: Ngoài tiếng kêu, bạc đạn hỏng có thể gây ra rung động truyền lên vô lăng, sàn xe hoặc ghế ngồi.
• Lốp mòn không đều: Bạc đạn hỏng có thể khiến bánh xe bị đảo, gây mòn lốp bất thường ở một phía.
• Nóng bất thường ở khu vực may-ơ: Do ma sát tăng cao, khu vực gắn bạc đạn có thể bị nóng lên đáng kể.

Nếu nhận thấy một hoặc nhiều dấu hiệu trên, rất có thể bạc đạn trên xe của bạn đang gặp vấn đề và cần được kiểm tra càng sớm càng tốt.

Hậu quả khi phớt lờ tiếng kêu bạc đạn

Nhiều người có xu hướng trì hoãn việc sửa chữa khi chỉ nghe thấy tiếng kêu nhỏ. Tuy nhiên, việc phớt lờ tiếng kêu bạc đạn, đặc biệt là bạc đạn bánh xe, có thể dẫn đến những hậu quả cực kỳ nghiêm trọng:

• Giảm hiệu suất phanh: Bạc đạn hỏng có thể ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thống phanh (như ABS, EBD) và làm giảm hiệu quả phanh.
• Gây hư hỏng các bộ phận liên quan: Rung động và nhiệt độ từ bạc đạn hỏng có thể làm hỏng trục láp, may-ơ, rô-tuyn, moay-ơ và các chi tiết khác trong hệ thống treo và truyền động.
• Bánh xe bị kẹt cứng (Locked Wheel): Trong trường hợp bạc đạn bị vỡ hoặc kẹt hoàn toàn, bánh xe có thể bị khóa chết đột ngột khi đang di chuyển, gây mất lái nghiêm trọng, đặc biệt nguy hiểm khi đang đi ở tốc độ cao.
• Bánh xe bị văng ra ngoài: Đây là hậu quả tồi tệ nhất có thể xảy ra khi bạc đạn bị phá hủy hoàn toàn dưới tải trọng. Bánh xe có thể rời khỏi trục, gây tai nạn thảm khốc.

Theo lời khuyên từ Ông Bùi Hiếu, Chuyên gia tư vấn dịch vụ tại Garage Auto Speedy: “Tiếng kêu bạc đạn không bao giờ là dấu hiệu bình thường. Đó là cảnh báo đỏ về một vấn đề tiềm ẩn. Chúng tôi luôn khuyên khách hàng nên đưa xe đi kiểm tra ngay khi phát hiện tiếng kêu lạ từ khu vực bánh xe để tránh những rủi ro đáng tiếc và chi phí sửa chữa phát sinh lớn hơn nhiều sau này.”

Khắc phục tiếng kêu bạc đạn và lời khuyên từ Garage Auto Speedy

Cách khắc phục duy nhất và hiệu quả nhất khi bạc đạn kêu do mài mòn, khô mỡ hoặc hư hỏng là thay thế bạc đạn mới. Việc sửa chữa, bôi trơn lại (đối với loại bạc đạn không kín hoàn toàn và chưa hư hỏng nặng) chỉ mang tính tạm thời và không đảm bảo khắc phục triệt để vấn đề đã phát sinh do hao mòn lâu ngày.

Quy trình thay thế bạc đạn tại các xưởng uy tín như Garage Auto Speedy thường bao gồm:

1. Kiểm tra và chẩn đoán chính xác: Kỹ thuật viên sẽ lái thử xe, kiểm tra tiếng ồn, nâng xe lên cầu và kiểm tra độ rơ, độ quay của bánh xe để xác định chính xác bạc đạn nào đang bị hỏng và nguyên nhân.
2. Tháo lắp chuyên nghiệp: Sử dụng các dụng cụ chuyên dụng như cảo bạc đạn, máy ép thủy lực (đối với các loại bạc đạn ép), không dùng búa đóng trực tiếp để tránh làm hỏng chi tiết liên quan và bạc đạn mới.
3. Làm sạch khu vực lắp đặt: Vệ sinh kỹ lưỡng may-ơ và các vị trí liên quan trước khi lắp bạc đạn mới.
4. Lắp bạc đạn mới và bôi trơn đúng cách: Lắp bạc đạn đúng chiều, đúng lực siết và đảm bảo đủ mỡ bôi trơn chất lượng cao (đối với bạc đạn cần bôi mỡ).
5. Kiểm tra lại sau khi lắp: Quay thử bánh xe, kiểm tra độ rơ và lái thử lại xe để đảm bảo tiếng ồn đã hết và xe vận hành trơn tru.

Lời khuyên từ Garage Auto Speedy:

• Không nên tự ý sửa chữa: Việc thay thế bạc đạn đòi hỏi dụng cụ chuyên dụng và kỹ thuật chính xác. Tự ý tháo lắp có thể làm hỏng bạc đạn mới hoặc các chi tiết khác, gây tốn kém hơn.
• Chọn bạc đạn chất lượng tốt: Sử dụng bạc đạn chính hãng hoặc từ các nhà sản xuất phụ tùng uy tín để đảm bảo tuổi thọ và hiệu suất. Tại Garage Auto Speedy, chúng tôi chỉ sử dụng phụ tùng có nguồn gốc rõ ràng, chất lượng được kiểm định.
• Kiểm tra định kỳ: Hãy đưa xe đi bảo dưỡng và kiểm tra tổng thể định kỳ tại các garage uy tín như Garage Auto Speedy. Kỹ thuật viên sẽ kiểm tra tình trạng bạc đạn và các bộ phận khác, phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và xử lý kịp thời.
• Lái xe cẩn thận: Tránh đi vào các đoạn đường xấu, ổ gà, gờ giảm tốc ở tốc độ cao để giảm thiểu áp lực lên hệ thống treo và bạc đạn. Tránh chở quá tải trọng cho phép của xe.

FAQ – Các câu hỏi thường gặp về bạc đạn kêu

• Tiếng kêu bạc đạn bánh xe nghe như thế nào?
  Tiếng kêu thường là tiếng rào rào, ù ù, vo vo, âm thanh trầm và liên tục, thường tăng lên khi tốc độ xe tăng. Tiếng kêu này phát ra từ khu vực bánh xe.

• Đi xe khi bạc đạn bị kêu có nguy hiểm không?
  Rất nguy hiểm. Bạc đạn bị kêu là dấu hiệu của hư hỏng. Nếu không khắc phục kịp thời, có thể dẫn đến kẹt bánh xe, mất lái hoặc thậm chí bánh xe bị văng ra ngoài, gây tai nạn nghiêm trọng. Garage Auto Speedy khuyến cáo bạn nên dừng sử dụng xe và đưa đi kiểm tra ngay.

• Thay bạc đạn ô tô hết bao nhiêu tiền?
  Chi phí thay bạc đạn phụ thuộc vào dòng xe, vị trí bạc đạn (bánh trước, bánh sau, loại xe,…) và loại phụ tùng bạn chọn (chính hãng, OES, aftermarket). Để biết chi phí chính xác, bạn nên liên hệ trực tiếp với Garage Auto Speedy qua số điện thoại 0877.726.969 hoặc đến xưởng để được kiểm tra và báo giá chi tiết.

• Bao lâu thì cần thay bạc đạn ô tô?
  Tuổi thọ của bạc đạn rất khác nhau tùy thuộc vào loại xe, chất lượng bạc đạn, điều kiện đường sá và cách lái xe. Thông thường, bạc đạn có thể hoạt động tốt trong nhiều năm và hàng chục vạn km. Tuy nhiên, nếu thường xuyên đi đường xấu hoặc xe đã cũ, bạc đạn có thể hỏng sớm hơn. Việc kiểm tra định kỳ tại Garage Auto Speedy sẽ giúp phát hiện sớm tình trạng của bạc đạn.

• Tôi có thể tự thay bạc đạn tại nhà không?
  Việc thay thế bạc đạn bánh xe đòi hỏi kiến thức kỹ thuật, kinh nghiệm và dụng cụ chuyên dụng (như cảo, máy ép). Nếu không có đủ các yếu tố này, bạn không nên tự thay để tránh làm hỏng các chi tiết khác hoặc lắp đặt sai gây nguy hiểm. Hãy mang xe đến các xưởng dịch vụ chuyên nghiệp như Garage Auto Speedy để đảm bảo an toàn và chất lượng.

• Địa chỉ sửa bạc đạn ô tô uy tín tại Hà Nội ở đâu?
  Nếu bạn đang ở Hà Nội và cần kiểm tra, sửa chữa hoặc thay thế bạc đạn ô tô, bạn hoàn toàn có thể tin tưởng vào dịch vụ của Garage Auto Speedy. Chúng tôi tọa lạc tại địa chỉ 2QW3+G93 Bắc Từ Liêm, Hà Nội với đội ngũ kỹ thuật viên lành nghề và trang thiết bị hiện đại. Liên hệ ngay 0877.726.969 hoặc truy cập website https://autospeedy.vn/ để đặt lịch hẹn.

Kết luận

Tiếng kêu bạc đạn dùng lâu là dấu hiệu cảnh báo quan trọng về sự suy giảm của một bộ phận cơ khí thiết yếu. Việc hiểu rõ tại sao bạc đạn dùng lâu bị kêu giúp bạn nhận thức được mức độ nghiêm trọng và chủ động tìm giải pháp. Đừng bao giờ phớt lờ tiếng kêu này bởi hậu quả có thể rất nguy hiểm.

Hãy luôn lắng nghe chiếc xe của mình và đưa xe đi kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ tại các garage uy tín. Với kinh nghiệm và chuyên môn sâu rộng, Garage Auto Speedy tự hào là địa chỉ đáng tin cậy để bạn gửi gắm xế yêu. Chúng tôi cam kết cung cấp dịch vụ chẩn đoán chính xác, sửa chữa chuyên nghiệp và sử dụng phụ tùng chất lượng cao, giúp xe của bạn vận hành an toàn, êm ái trở lại.

Nếu chiếc xe của bạn đang gặp phải tình trạng bạc đạn bị kêu hoặc bất kỳ vấn đề nào khác, đừng ngần ngại liên hệ với Garage Auto Speedy ngay hôm nay qua Hotline 0877.726.969 hoặc ghé thăm website https://autospeedy.vn/ để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất!