Bảo Dưỡng Thước Lái Điện Khác Gì Thước Lái Cơ? Góc Nhìn Chuyên Gia Từ Auto Speedy

Thước lái là một trong những bộ phận quan trọng bậc nhất, ảnh hưởng trực tiếp đến sự an toàn và cảm giác lái của người điều khiển xe. Trong kỷ nguyên công nghệ hiện đại, thước lái đã trải qua nhiều sự cải tiến, nổi bật nhất là sự chuyển dịch từ hệ thống lái trợ lực cơ truyền thống sang hệ thống lái trợ lực điện. Vậy Bảo Dưỡng Thước Lái điện Khác Gì Thước Lái Cơ? Đây là câu hỏi được nhiều chủ xe quan tâm và đội ngũ chuyên gia tại Garage Auto Speedy sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện, giúp bạn hiểu rõ hơn về hai loại hệ thống này và cách chăm sóc chúng đúng cách, đảm bảo chiếc xe của bạn luôn vận hành mượt mà và bền bỉ.

Tìm Hiểu Chung Về Thước Lái Cơ Và Thước Lái Điện

Trước khi đi sâu vào những khác biệt trong bảo dưỡng, chúng ta cần nắm rõ nguyên lý hoạt động cơ bản của từng loại thước lái.

Thước Lái Cơ (Thước Lái Trợ Lực Thủy Lực)

Thước lái cơ, hay chính xác hơn là thước lái trợ lực thủy lực (Hydraulic Power Steering – HPS), là hệ thống phổ biến trên hầu hết các dòng xe cũ và một số mẫu xe giá rẻ hiện nay.

• Nguyên lý hoạt động: Hệ thống này sử dụng một bơm trợ lực (thường được dẫn động bằng dây đai từ động cơ) để tạo ra áp suất dầu thủy lực. Khi người lái xoay vô lăng, van phân phối trong thước lái sẽ điều hướng dòng dầu đến một xi lanh thủy lực, tạo ra lực đẩy hỗ trợ việc xoay bánh xe, giảm đáng kể sức nặng khi đánh lái.
• Cấu tạo chính: Bao gồm bơm trợ lực, bình chứa dầu trợ lực, ống dẫn dầu áp suất cao/thấp, van phân phối, và xi lanh thủy lực tích hợp trong thước lái.

Thước Lái Điện (Thước Lái Trợ Lực Điện)

Thước lái điện (Electric Power Steering – EPS) là công nghệ hiện đại được trang bị trên đa số các mẫu xe đời mới. Hệ thống này đang dần thay thế thước lái thủy lực nhờ những ưu điểm vượt trội về hiệu suất và tiết kiệm nhiên liệu.

• Nguyên lý hoạt động: Thay vì sử dụng áp suất dầu thủy lực, EPS sử dụng một động cơ điện (motor) để tạo ra lực hỗ trợ. Động cơ này được điều khiển bởi một bộ điều khiển điện tử (ECU), dựa trên tín hiệu từ các cảm biến góc lái, tốc độ xe và mô-men xoắn trên trục lái. ECU sẽ tính toán lực hỗ trợ cần thiết và điều khiển động cơ điện để tác động lên trục lái, giúp việc đánh lái nhẹ nhàng hơn.
• Cấu tạo chính: Bao gồm cảm biến mô-men xoắn, cảm biến góc lái, bộ điều khiển điện tử (ECU), và động cơ điện trợ lực.

Nếu bạn đang băn khoăn về những tiếng kêu lạ từ gầm xe, đặc biệt là khi vào số hay tăng tốc, có thể nguyên nhân liên quan đến các chi tiết dưới gầm xe hoặc hệ thống truyền động. Đôi khi, những rung lắc nhỏ ban đầu có thể là dấu hiệu của một vấn đề lớn hơn sau này. Tương tự như việc xe bị rung chân ga có được kiểm tra bảo hành không?, việc kiểm tra định kỳ hệ thống lái là vô cùng quan trọng để duy trì hiệu suất và an toàn.

Những Khác Biệt Cốt Lõi Trong Bảo Dưỡng Thước Lái Điện Và Thước Lái Cơ

Sự khác biệt về nguyên lý và cấu tạo dẫn đến những yêu cầu bảo dưỡng rất khác nhau giữa hai hệ thống này.

1. Về Dầu Trợ Lực

• Thước lái cơ: Đây là điểm khác biệt lớn nhất. Thước lái cơ sử dụng dầu trợ lực để truyền động và bôi trơn. Do đó, việc kiểm tra mức dầu, chất lượng dầu và thay dầu trợ lực định kỳ là vô cùng cần thiết. Dầu cũ, bẩn hoặc thiếu hụt có thể làm giảm hiệu quả trợ lực, gây ra tiếng ồn và làm hỏng bơm trợ lực hoặc phớt thước lái.
• Thước lái điện: Hoàn toàn không sử dụng dầu thủy lực. Điều này loại bỏ hoàn toàn các hạng mục liên quan đến kiểm tra, bổ sung hay thay thế dầu trợ lực, giúp tiết kiệm chi phí và thời gian bảo dưỡng.

2. Về Các Bộ Phận Chịu Hao Mòn

• Thước lái cơ:
  • Bơm trợ lực: Là bộ phận cơ khí chịu tải trọng lớn, có thể bị hỏng vòng bi, phớt hoặc mòn cánh bơm, gây tiếng ồn và giảm áp suất.
  • Ống dẫn dầu: Dễ bị rò rỉ, nứt vỡ do lão hóa cao su hoặc va chạm.
  • Phớt thước lái: Các phớt bên trong thước lái có thể bị chai cứng, rách, dẫn đến rò rỉ dầu và mất áp suất trợ lực.
  • Dây đai bơm trợ lực: Có thể bị trùng, nứt, mòn, gây trượt và làm giảm hiệu quả bơm.
  • Ông Nông Văn Linh, Kỹ sư trưởng tại Garage Auto Speedy, chia sẻ: “Với thước lái cơ, việc kiểm tra định kỳ các điểm rò rỉ dầu, tình trạng dây đai và tiếng ồn từ bơm trợ lực là ưu tiên hàng đầu. Một chiếc bơm trợ lực yếu hoặc rò rỉ dầu không chỉ ảnh hưởng đến cảm giác lái mà còn có thể gây hỏng các bộ phận khác.”
• Thước lái điện:
  • Động cơ điện và ECU: Các bộ phận này ít khi hỏng hóc nếu không có tác động ngoại lực hay sự cố về điện. Tuy nhiên, chúng có thể bị ảnh hưởng bởi nước, độ ẩm cao hoặc dao động điện áp đột ngột.
  • Cảm biến: Cảm biến góc lái, cảm biến mô-men xoắn có thể bị lỗi, gây ra thông báo lỗi trên bảng điều khiển và làm mất chức năng trợ lực.
  • Hệ thống dây điện và giắc cắm: Dễ bị chuột cắn hoặc oxy hóa theo thời gian, dẫn đến mất kết nối hoặc chập mạch.
  • Về cơ bản, thước lái điện ít bộ phận cơ khí chuyển động và ít chịu hao mòn hơn.

Trong một số trường hợp, các vấn đề liên quan đến bụi bẩn hoặc vật thể lạ có thể ảnh hưởng đến các chi tiết cơ khí nhạy cảm. Ví dụ, có ảnh hưởng gì nếu bị bụi kim loại lọt vào thước lái? Việc ngăn chặn các tác nhân bên ngoài là cần thiết để bảo vệ tuổi thọ của hệ thống.

3. Về Chẩn Đoán và Sửa Chữa

• Thước lái cơ:
  • Chẩn đoán thường dựa vào kiểm tra trực quan (rò rỉ dầu), tiếng ồn (từ bơm), cảm giác lái (nặng, có tiếng rít khi xoay vô lăng).
  • Sửa chữa thường liên quan đến việc thay thế phớt, bơm, ống dẫn hoặc phục hồi thước lái.
• Thước lái điện:
  • Chẩn đoán chủ yếu dựa vào việc đọc mã lỗi bằng máy quét chuyên dụng (OBD-II). Hệ thống EPS có khả năng tự chẩn đoán và báo lỗi chính xác hơn.
  • Sửa chữa thường phức tạp hơn, đòi hỏi kỹ năng về điện – điện tử và phần mềm. Việc thay thế motor điện hoặc ECU thường khá tốn kém.
  • Ông Bùi Hiếu, Chuyên gia tư vấn xe tại Garage Auto Speedy, nhận định: “Khi thước lái điện gặp vấn đề, hầu hết các trường hợp sẽ hiển thị đèn báo lỗi trên bảng táp-lô. Việc đọc mã lỗi bằng máy chẩn đoán chuyên hãng tại Garage Auto Speedy giúp chúng tôi xác định chính xác nguyên nhân và đưa ra giải pháp hiệu quả nhất.”

4. Chi Phí Bảo Dưỡng

• Thước lái cơ: Chi phí bảo dưỡng định kỳ thường bao gồm thay dầu trợ lực và kiểm tra rò rỉ. Chi phí sửa chữa có thể phát sinh nếu phải thay bơm, ống hoặc phục hồi thước lái.
• Thước lái điện: Ít cần bảo dưỡng định kỳ hơn (do không có dầu). Tuy nhiên, nếu có sự cố với motor điện hoặc ECU, chi phí thay thế thường cao hơn đáng kể so với việc thay thế các bộ phận của thước lái cơ.

Ưu và Nhược Điểm của Từng Loại Hệ Thống Lái Từ Góc Độ Bảo Dưỡng

Thước Lái Cơ

• Ưu điểm:
  • Công nghệ lâu đời, dễ sửa chữa, phụ tùng thay thế phổ biến và giá thành phải chăng.
  • Cảm giác lái phản hồi tốt, đặc biệt ở tốc độ cao (một số người lái thích sự nặng chắc của vô lăng).
• Nhược điểm:
  • Phải thay dầu định kỳ, có khả năng rò rỉ dầu.
  • Nhiều bộ phận cơ khí chịu hao mòn.
  • Tiêu hao công suất động cơ để vận hành bơm trợ lực, ảnh hưởng nhẹ đến mức tiêu thụ nhiên liệu.
  • Vô lăng nặng hơn, đặc biệt khi di chuyển chậm hoặc đỗ xe.

Thước Lái Điện

• Ưu điểm:
  • Không cần bảo dưỡng liên quan đến dầu trợ lực, ít bộ phận hao mòn cơ khí.
  • Tiết kiệm nhiên liệu hơn do chỉ hoạt động khi cần thiết, không tiêu hao công suất động cơ liên tục.
  • Vô lăng nhẹ nhàng, linh hoạt ở tốc độ thấp, giúp dễ dàng lái và đỗ xe.
  • Khả năng tích hợp với các hệ thống hỗ trợ lái tiên tiến (ADAS) như hỗ trợ giữ làn, đỗ xe tự động.
• Nhược điểm:
  • Chi phí sửa chữa khi có sự cố nghiêm trọng (hỏng motor, ECU) thường cao hơn.
  • Đòi hỏi kỹ thuật chẩn đoán và sửa chữa chuyên sâu hơn.
  • Cảm giác lái có thể ít “thật” hơn so với thước lái cơ (tùy thuộc vào thiết kế và tinh chỉnh của hãng).

Để bảo vệ tối ưu các bộ phận quan trọng của xe, đặc biệt là trong môi trường khắc nghiệt, việc quan tâm đến các giải pháp bảo vệ xe khi không sử dụng là rất cần thiết. Bạn có thể tham khảo thêm về có nên che chắn phần máy khi đỗ xe lâu ngày? để có những biện pháp chủ động.

Lời Khuyên Từ Chuyên Gia Auto Speedy: Cách Chăm Sóc Thước Lái Hiệu Quả

Dù là thước lái điện hay thước lái cơ, việc chăm sóc đúng cách sẽ giúp tăng tuổi thọ và đảm bảo an toàn cho hành trình của bạn.

1. Kiểm tra định kỳ tại các trung tâm uy tín: Hãy đưa xe đến Garage Auto Speedy để kiểm tra định kỳ hệ thống lái. Các kỹ thuật viên của chúng tôi sẽ sử dụng thiết bị chuyên dụng để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.
2. Đối với thước lái cơ:
   • Kiểm tra mức dầu trợ lực thường xuyên (theo lịch trình bảo dưỡng của nhà sản xuất hoặc mỗi khi kiểm tra dầu động cơ).
   • Thay dầu trợ lực theo khuyến nghị (thường khoảng 40.000 – 80.000 km hoặc 2-4 năm, tùy điều kiện sử dụng).
   • Lắng nghe tiếng ồn lạ khi đánh lái, kiểm tra các vết rò rỉ dầu dưới gầm xe.
3. Đối với thước lái điện:
   • Theo dõi đèn báo lỗi trên bảng táp-lô. Khi có đèn báo lỗi EPS, hãy đưa xe đi kiểm tra ngay lập tức.
   • Tránh các tác động mạnh vào hệ thống lái, ví dụ như va chạm mạnh vào lốp hoặc gầm xe.
   • Đảm bảo hệ thống điện trên xe luôn ổn định.
4. Hạn chế đánh lái chết: Tránh giữ vô lăng hết cỡ trong thời gian dài, đặc biệt là với thước lái cơ, vì điều này có thể gây áp lực quá lớn lên bơm trợ lực và các phớt.
5. Lái xe cẩn thận: Tránh đi vào các ổ gà lớn, vỉa hè hoặc các chướng ngại vật cứng với tốc độ cao, vì điều này có thể gây hỏng hóc các chi tiết cơ khí của thước lái, bất kể là loại nào. Để bảo vệ xe khỏi những yếu tố gây hại từ môi trường bên ngoài, việc tìm hiểu về làm sao bảo vệ xe trong kho chứa có chuột? cũng là một phần quan trọng của việc chăm sóc xe toàn diện.

Các Câu Hỏi Thường Gặp Về Thước Lái Điện Và Thước Lái Cơ

1. Thước lái điện có cần bảo dưỡng không?

Có, thước lái điện vẫn cần bảo dưỡng nhưng ít phức tạp hơn thước lái cơ. Chủ yếu là kiểm tra tình trạng cảm biến, dây điện, giắc cắm và cập nhật phần mềm (nếu có), không cần thay dầu.

2. Dấu hiệu thước lái điện bị lỗi là gì?

Các dấu hiệu phổ biến bao gồm vô lăng nặng bất thường, có tiếng kêu lạ khi đánh lái, vô lăng bị giật hoặc trả lái không đều, và đèn báo lỗi EPS sáng trên bảng điều khiển.

3. Thước lái cơ có phải thay dầu không?

Tuyệt đối có. Dầu trợ lực của thước lái cơ cần được kiểm tra mức và chất lượng thường xuyên, đồng thời thay thế định kỳ theo khuyến nghị của nhà sản xuất hoặc khi dầu bị bẩn, đen.

4. Chi phí bảo dưỡng thước lái điện có đắt hơn thước lái cơ không?

Chi phí bảo dưỡng định kỳ (không thay thế linh kiện) của thước lái điện thường thấp hơn do không có dầu. Tuy nhiên, nếu có linh kiện điện tử lớn bị hỏng (motor, ECU), chi phí sửa chữa/thay thế có thể cao hơn đáng kể so với các bộ phận của thước lái cơ.

5. Nên chọn xe có thước lái điện hay cơ?

Tùy thuộc vào ưu tiên cá nhân. Thước lái điện mang lại sự nhẹ nhàng, tiết kiệm nhiên liệu và tích hợp nhiều công nghệ. Thước lái cơ có cảm giác lái truyền thống, chắc chắn hơn và chi phí sửa chữa phổ biến thường thấp hơn khi có hư hỏng nhỏ.

6. Thước lái điện có bền hơn thước lái cơ không?

Về mặt lý thuyết, thước lái điện có ít bộ phận cơ khí chuyển động và không sử dụng dầu nên ít gặp vấn đề rò rỉ hơn. Tuy nhiên, các linh kiện điện tử của nó có thể nhạy cảm với nước hoặc lỗi điện. Độ bền của cả hai loại đều phụ thuộc vào chất lượng sản xuất và cách người dùng chăm sóc.

Để đảm bảo hiệu quả làm việc của các bộ phận khác trên xe, việc tìm hiểu các cách chăm sóc phụ tùng, dù là nhỏ nhất, cũng rất quan trọng. Ví dụ, liệu có nên làm nóng lưỡi gạt để làm mềm cao su không? cũng là một câu hỏi mà nhiều chủ xe quan tâm.

Kết Luận

Dù bạn đang sở hữu một chiếc xe với thước lái cơ truyền thống hay một mẫu xe đời mới sử dụng thước lái điện hiện đại, việc hiểu rõ đặc tính và yêu cầu bảo dưỡng của chúng là chìa khóa để duy trì hiệu suất và an toàn cho chiếc xe. Thước lái điện mang lại nhiều tiện ích và ít cần bảo dưỡng định kỳ hơn ở một số hạng mục, trong khi thước lái cơ lại yêu cầu sự quan tâm đặc biệt đến dầu trợ lực và các chi tiết cơ khí.

Tại Garage Auto Speedy, chúng tôi tự hào với đội ngũ kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại, sẵn sàng tư vấn và thực hiện mọi công việc bảo dưỡng, sửa chữa thước lái cho xe của bạn, bất kể là loại thước lái nào. Đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi qua số điện thoại 0877.726.969 hoặc truy cập website https://autospeedy.vn/ để được hỗ trợ tận tình. Hãy để Garage Auto Speedy đồng hành cùng bạn trên mọi nẻo đường!