Bi các đăng có bị lệch do va chạm không? Chuyên gia Auto Speedy giải đáp chi tiết

Khi chiếc xe của bạn không may gặp phải va chạm, dù là nhẹ hay mạnh, tâm trí người lái thường lo lắng về những bộ phận bị hư hỏng có thể nhìn thấy ngay như vỏ xe, đèn, kính… Tuy nhiên, một bộ phận quan trọng nằm ẩn mình dưới gầm xe là hệ thống truyền động, đặc biệt là trục các đăng và các khớp các đăng (thường được gọi chung hoặc gọi một phần là “bi các đăng” hay “bi chữ thập”) cũng rất dễ bị ảnh hưởng. Vậy, liệu Bi Các đăng Có Bị Lệch Do Va Chạm Không? Theo kinh nghiệm và kiến thức chuyên môn của đội ngũ kỹ thuật viên tại Garage Auto Speedy, câu trả lời là Có, va chạm hoàn toàn có thể gây lệch hoặc hư hỏng bi các đăng và trục các đăng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận hành và an toàn của xe.

Bài viết này, được biên soạn bởi các chuyên gia của Garage Auto Speedy, sẽ đi sâu vào lý do tại sao va chạm lại ảnh hưởng đến bộ phận này, các dấu hiệu nhận biết, nguy hiểm tiềm ẩn và lời khuyên hữu ích dành cho bạn.

Trục các đăng và Bi các đăng là gì?

Trước khi tìm hiểu tác động của va chạm, chúng ta cần hiểu rõ “bi các đăng” là gì và vai trò của nó trong hệ thống truyền động.

Hệ thống truyền động của xe ô tô, đặc biệt là các xe sử dụng động cơ đặt trước dẫn động cầu sau (FR), động cơ đặt sau dẫn động cầu sau (RR), hoặc các loại xe dẫn động 4 bánh (4WD), cần truyền mô men xoắn từ hộp số (nằm ở phía trước hoặc giữa xe) đến cầu sau. Bộ phận đảm nhận nhiệm vụ này chính là trục các đăng (Propeller Shaft hay Driveshaft).

Trục các đăng là một thanh kim loại dài, thường rỗng ruột để giảm khối lượng, có nhiệm vụ truyền động lực quay. Điểm đặc biệt là trục các đăng cần phải làm việc trong điều kiện cầu xe luôn di chuyển lên xuống theo sự biến động của mặt đường và hệ thống treo. Do đó, trục các đăng không thể là một thanh kim loại cứng nhắc nối thẳng từ hộp số đến cầu sau.

Tại các điểm nối giữa trục các đăng với hộp số và với bộ vi sai cầu sau, người ta sử dụng các khớp nối đặc biệt gọi là khớp các đăng (Universal Joint – UJ), hay còn được dân kỹ thuật gọi là bi chữ thập hoặc bi các đăng. Các khớp nối này cho phép trục các đăng truyền mô men xoắn ngay cả khi có sự thay đổi góc và khoảng cách giữa hộp số và cầu xe. Khớp các đăng về cơ bản là một bộ phận hình chữ thập với các ổ bi hoặc bạc đạn ở bốn đầu, gắn vào hai càng nối của trục các đăng và các bộ phận liên quan, tạo ra khả năng gập và xoay linh hoạt.

Vai trò của bi các đăng (khớp các đăng) cực kỳ quan trọng:

• Truyền lực: Giúp truyền mô men xoắn từ hộp số đến cầu xe một cách hiệu quả.
• Cho phép biến thiên góc: Cho phép trục các đăng thay đổi góc quay phù hợp với hoạt động của hệ thống treo, giúp xe vượt qua địa hình gồ ghề mà không làm gãy hoặc kẹt trục.
• Hấp thụ rung động: Giúp giảm thiểu một phần rung động từ hệ thống truyền động.

Va chạm ảnh hưởng đến Bi các đăng (Khớp các đăng) như thế nào?

Hệ thống trục các đăng và bi các đăng nằm hoàn toàn dưới gầm xe, là một trong những bộ phận dễ bị tổn thương nhất khi xe gặp va chạm từ phía trước, phía sau, hai bên sườn, hoặc đặc biệt là va chạm mạnh vào gầm xe (ví dụ: leo vỉa hè cao, va phải vật cứng trên đường, xe bị lật nghiêng).

Khi xảy ra va chạm, các lực tác động mạnh có thể gây ra nhiều dạng hư hỏng cho hệ thống này:

1. Lệch trục (Misalignment): Lực va đập có thể làm cong, vặn xoắn hoặc dịch chuyển vị trí lắp đặt của trục các đăng. Điều này có thể xảy ra do khung gầm xe bị biến dạng, các gối đỡ trục các đăng (nếu có) bị hư hỏng, hoặc bản thân trục các đăng bị cong. Khi trục các đăng bị lệch tâm hoặc sai góc so với trục ban đầu, các khớp các đăng (bi các đăng) buộc phải làm việc ở góc độ không chuẩn. Điều này gây ra tải trọng bất thường lên các ổ bi bên trong khớp.
2. Hư hỏng Bi các đăng (Khớp các đăng): Lực va chạm trực tiếp vào trục các đăng hoặc gián tiếp qua biến dạng của khung gầm có thể tác động mạnh vào các khớp các đăng. Điều này có thể làm:
   • Gãy hoặc cong các càng nối: Càng nối là phần kim loại gắn khớp chữ thập vào trục. Va đập mạnh dễ làm biến dạng các càng này.
   • Hỏng ổ bi: Các ổ bi bên trong khớp chữ thập có thể bị vỡ, móp, hoặc lệch khỏi vị trí do lực sốc.
   • Rách hoặc hỏng phớt chắn dầu mỡ: Khớp các đăng thường được bôi trơn bằng mỡ bên trong các ổ bi. Phớt cao su bảo vệ giúp giữ mỡ và ngăn bụi bẩn, nước xâm nhập. Va chạm có thể làm rách phớt, dẫn đến mất mỡ bôi trơn và gây mòn nhanh các chi tiết bên trong, cuối cùng là kẹt hoặc gãy khớp.
   • Cong hoặc gãy chính phần chữ thập: Trong trường hợp va chạm cực mạnh, bản thân phần chữ thập của bi các đăng cũng có thể bị cong vênh hoặc gãy lìa.
3. Hư hỏng các bộ phận liên quan: Va chạm còn có thể làm hỏng các bộ phận khác kết nối với trục các đăng như:
   • Gối đỡ trục các đăng (Center bearing): Nếu xe sử dụng trục các đăng hai đoạn hoặc nhiều hơn, sẽ có gối đỡ giữa các đoạn. Gối đỡ này có thể bị vỡ vỏ cao su, lệch vị trí do va chạm.
   • Bộ vi sai cầu sau: Vỏ bộ vi sai có thể bị nứt vỡ, hoặc các chi tiết bên trong bị ảnh hưởng nếu lực va đập tác động trực tiếp hoặc gián tiếp qua trục các đăng.
   • Hộp số: Điểm nối giữa trục các đăng và hộp số cũng có thể bị hư hỏng phớt, bích nối hoặc các chi tiết bên trong hộp số nếu va chạm quá mạnh.

Theo chia sẻ từ Ông Nông Văn Linh, Kỹ sư trưởng tại Garage Auto Speedy: “Chúng tôi đã tiếp nhận rất nhiều trường hợp xe sau va chạm gặp vấn đề về gầm, trong đó hư hỏng hoặc lệch trục các đăng và bi các đăng là khá phổ biến. Đôi khi, chỉ một va chạm nhẹ vào gầm cũng đủ làm cong nhẹ trục hoặc rách phớt bi các đăng, ban đầu khó phát hiện nhưng về lâu dài sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng.”

Dấu hiệu nhận biết Bi các đăng (Khớp các đăng) hoặc Trục các đăng bị lệch/hư hỏng sau va chạm

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu hư hỏng sau va chạm là rất quan trọng để phòng tránh các sự cố nghiêm trọng hơn. Nếu xe của bạn từng gặp va chạm, hãy chú ý đến các triệu chứng sau:

• Rung động bất thường: Đây là dấu hiệu phổ biến nhất. Rung động có thể cảm nhận rõ ở sàn xe, ghế ngồi, hoặc vô lăng. Độ rung thường tăng dần theo tốc độ xe. Nếu trục các đăng bị lệch hoặc cong, nó sẽ quay không cân bằng, gây ra rung lắc mạnh. Bi các đăng bị hỏng ổ bi cũng gây rung.
• Tiếng ồn lạ dưới gầm xe:
  • Tiếng lạch cạch (clicking/clunking): Thường nghe thấy khi xe bắt đầu chuyển động, chuyển số (đặc biệt từ N sang D hoặc R), hoặc khi tăng/giảm tốc đột ngột. Đây có thể là dấu hiệu bi các đăng bị mòn hoặc hỏng ổ bi.
  • Tiếng rên rỉ (squeaking): Có thể nghe thấy khi khớp các đăng bị khô mỡ hoặc mòn. Tiếng kêu này có thể xuất hiện liên tục khi xe chạy.
  • Tiếng ù (humming/whining): Đôi khi, lệch trục hoặc hư hỏng khớp các đăng cũng có thể gây ra tiếng ù từ gầm xe, dễ nhầm lẫn với tiếng ồn lốp hoặc bạc đạn bánh xe.
• Khó khăn khi chuyển số (đối với xe số sàn): Hư hỏng trục hoặc bi các đăng có thể tạo ra độ trễ hoặc tiếng kêu khi bạn thao tác với cần số.
• Rò rỉ dầu mỡ: Nếu phớt chắn dầu mỡ của bi các đăng bị rách do va chạm, bạn có thể thấy vệt dầu mỡ văng ra xung quanh dưới gầm xe.
• Kiểm tra trực quan (sau khi nâng xe): Nếu có thể nâng xe lên, bạn có thể quan sát trực tiếp trục các đăng và các khớp bi các đăng. Các dấu hiệu bao gồm: trục bị cong, phớt cao su bị rách, có vết nứt hoặc biến dạng ở các càng nối hoặc phần chữ thập, hoặc khi dùng tay lắc khớp bi các đăng thấy có độ rơ bất thường.

Ông Bùi Hiếu, Chuyên gia tư vấn xe tại Garage Auto Speedy, lưu ý: “Nhiều khách hàng sau va chạm chỉ tập trung sửa chữa phần vỏ xe mà bỏ qua kiểm tra gầm. Các dấu hiệu hư hỏng trục các đăng ban đầu có thể nhẹ, nhưng nếu không xử lý kịp thời, chúng sẽ trở nên trầm trọng hơn, gây tốn kém hơn và tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn.”

Nguy hiểm khi lái xe với Bi các đăng (Khớp các đăng) hoặc Trục các đăng bị lệch/hư hỏng

Việc bỏ qua các dấu hiệu hư hỏng của trục các đăng hoặc bi các đăng sau va chạm có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng:

• Mòn nhanh các bộ phận khác: Rung động bất thường từ trục các đăng sẽ làm mòn nhanh các chi tiết liên quan như bạc đạn gối đỡ, bạc đạn cầu, các khớp nối khác trong hệ thống truyền động, thậm chí ảnh hưởng đến cả hộp số và bộ vi sai.
• Hư hỏng nặng hơn: Bi các đăng bị mòn hoặc kẹt có thể dẫn đến gãy khớp đột ngột khi xe đang chạy, khiến trục các đăng bị văng ra ngoài.
• Mất kiểm soát lái: Nếu trục các đăng bị gãy khi xe đang chạy ở tốc độ cao, nó có thể văng vào gầm xe, làm hư hỏng nặng hệ thống phanh, đường ống dẫn nhiên liệu, hoặc tệ hơn là đâm xuống mặt đường, làm xe mất lái đột ngột, gây tai nạn nghiêm trọng.
• Tăng chi phí sửa chữa: Sửa chữa trục các đăng hoặc bi các đăng ngay khi phát hiện vấn đề sẽ đơn giản và ít tốn kém hơn nhiều so với việc phải thay thế toàn bộ trục, bộ vi sai, hoặc sửa chữa hư hỏng do trục gãy gây ra.

Chẩn đoán và Sửa chữa tại Garage Auto Speedy

Để xác định chính xác tình trạng của trục các đăng và bi các đăng sau va chạm, cần có chuyên môn và thiết bị phù hợp. Tại Garage Auto Speedy, quy trình kiểm tra và sửa chữa diễn ra như sau:

1. Tiếp nhận và Lắng nghe Khách hàng: Kỹ thuật viên sẽ trao đổi với bạn về tình huống va chạm, các dấu hiệu bất thường bạn nhận thấy khi lái xe.
2. Kiểm tra Tổng quát dưới gầm xe: Nâng xe lên cầu, kiểm tra trực quan toàn bộ hệ thống gầm, chú trọng các vị trí có dấu hiệu va đập.
3. Kiểm tra Trục các đăng và Bi các đăng chi tiết:
   • Quan sát xem trục các đăng có bị cong vênh, trầy xước, biến dạng không.
   • Kiểm tra các khớp bi các đăng tại hai đầu và gối đỡ (nếu có): kiểm tra phớt cao su xem có bị rách, chai cứng không; dùng tay lắc mạnh các khớp để kiểm tra độ rơ (độ dão) của ổ bi. Độ rơ bất thường là dấu hiệu bi các đăng đã bị mòn hoặc hỏng.
   • Kiểm tra vị trí lắp đặt của trục các đăng xem có bị xô lệch so với ban đầu không.
4. Kiểm tra khi xe hoạt động (nếu cần): Trong một số trường hợp, kỹ thuật viên có thể cần cho xe quay bánh trên cầu nâng hoặc lái thử trong điều kiện an toàn để lắng nghe tiếng ồn và cảm nhận rung động, xác định chính xác nguồn gốc vấn đề.
5. Tư vấn và Đề xuất Sửa chữa: Dựa trên kết quả kiểm tra, kỹ thuật viên sẽ thông báo tình trạng hư hỏng, giải thích rõ ràng và đưa ra phương án sửa chữa tối ưu (thay thế bi các đăng bị hỏng, nắn thẳng trục các đăng nếu có thể, thay thế trục các đăng mới nếu bị cong vênh nặng hoặc gãy, thay gối đỡ…).
6. Thực hiện Sửa chữa: Đội ngũ kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm của Auto Speedy, với trang thiết bị chuyên dụng, sẽ tiến hành tháo lắp, thay thế hoặc sửa chữa các bộ phận hư hỏng một cách chính xác và an toàn. Đảm bảo các bộ phận được lắp đặt đúng vị trí, góc độ, siết lực đúng tiêu chuẩn.

Tại Garage Auto Speedy, chúng tôi hiểu rằng việc sửa chữa sau va chạm không chỉ là khắc phục những hư hỏng bề mặt mà còn phải đảm bảo tính năng vận hành và an toàn của xe như ban đầu. Với kinh nghiệm dày dặn trong việc xử lý các vấn đề về gầm và hệ thống truyền động, Auto Speedy tự tin mang đến dịch vụ kiểm tra, chẩn đoán và sửa chữa trục các đăng, bi các đăng chuyên nghiệp và đáng tin cậy.

Các câu hỏi thường gặp (FAQ)

Q: Va chạm nhẹ vào gầm xe có cần kiểm tra bi các đăng không?

A: Có. Ngay cả va chạm nhẹ vào gầm cũng có thể làm rách phớt bi các đăng, gây cong nhẹ trục hoặc làm xô lệch các gối đỡ. Những hư hỏng nhỏ này nếu không được khắc phục kịp thời sẽ tiến triển nặng hơn. Garage Auto Speedy khuyên bạn nên kiểm tra tổng quát gầm xe sau bất kỳ va chạm nào, dù là nhẹ.

Q: Dấu hiệu nào rõ nhất cho thấy bi các đăng bị hỏng sau va chạm?

A: Dấu hiệu rõ ràng và phổ biến nhất là rung động bất thường dưới sàn xe khi di chuyển, đặc biệt khi tăng tốc, cùng với các tiếng kêu lạ như lạch cạch hoặc rên rỉ từ khu vực gầm.

Q: Lái xe với bi các đăng bị hỏng có nguy hiểm không?

A: Cực kỳ nguy hiểm. Bi các đăng hoặc trục các đăng bị hỏng có thể gãy đột ngột khi xe đang chạy, gây mất kiểm soát lái, hư hỏng nặng gầm xe hoặc thậm chí gây tai nạn nghiêm trọng.

Q: Sửa chữa bi các đăng hết khoảng bao nhiêu tiền?

A: Chi phí sửa chữa phụ thuộc vào mức độ hư hỏng và loại xe. Nếu chỉ cần thay thế bi các đăng bị hỏng thì chi phí sẽ thấp hơn so với việc phải nắn trục hoặc thay thế toàn bộ trục các đăng và các bộ phận liên quan. Để biết chi phí chính xác, bạn cần đưa xe đến Garage Auto Speedy để được kiểm tra và báo giá cụ thể.

Q: Làm sao để kiểm tra trục các đăng và bi các đăng sau va chạm một cách hiệu quả nhất?

A: Cách hiệu quả nhất là đưa xe đến các garage uy tín có đội ngũ kỹ thuật viên chuyên nghiệp và thiết bị nâng hạ xe hiện đại. Tại Garage Auto Speedy, chúng tôi có đầy đủ điều kiện để kiểm tra gầm xe của bạn một cách kỹ lưỡng và chính xác.

Q: Garage Auto Speedy có nhận kiểm tra xe sau va chạm không?

A: Có. Garage Auto Speedy cung cấp dịch vụ kiểm tra tổng quát và chuyên sâu các hư hỏng sau va chạm, bao gồm kiểm tra khung gầm, hệ thống treo, lái, phanh và đặc biệt là hệ thống truyền động như trục các đăng và bi các đăng.

Kết luận

Tóm lại, bi các đăng và trục các đăng hoàn toàn có thể bị lệch hoặc hư hỏng do va chạm. Đây là một bộ phận thiết yếu của hệ thống truyền động, và bất kỳ sự sai lệch hay hư hỏng nào cũng có thể gây ra rung lắc, tiếng ồn, và tiềm ẩn nguy cơ an toàn nghiêm trọng.

Đừng chủ quan nếu xe của bạn từng gặp va chạm, dù là nhỏ. Các dấu hiệu hư hỏng ban đầu có thể không rõ ràng, nhưng chúng có thể trầm trọng hơn theo thời gian sử dụng. Việc kiểm tra gầm xe sau va chạm là vô cùng cần thiết.

Nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như rung động, tiếng ồn lạ dưới gầm xe sau va chạm, hoặc đơn giản là muốn an tâm hơn, hãy đưa xe đến Garage Auto Speedy ngay hôm nay để được đội ngũ chuyên gia của chúng tôi kiểm tra, chẩn đoán và tư vấn giải pháp khắc phục kịp thời. Đảm bảo an toàn cho bạn và chiếc xe là ưu tiên hàng đầu của Garage Auto Speedy.

Hãy liên hệ với Garage Auto Speedy qua Hotline 0877.726.969 hoặc truy cập website https://autospeedy.vn/ để đặt lịch kiểm tra hoặc tìm hiểu thêm thông tin. Địa chỉ của chúng tôi tại 2QW3+G93 Bắc Từ Liêm, Hà Nội, luôn sẵn sàng phục vụ bạn.