Trong hệ thống truyền động của một chiếc ô tô, có những bộ phận tuy nhỏ bé nhưng lại đóng vai trò cực kỳ quan trọng, đảm bảo xe vận hành trơn tru và an toàn. Một trong số đó chính là bi các đăng, hay còn gọi là khớp các đăng hoặc khớp vạn năng. Chắc hẳn nhiều bác tài từng nghe qua cái tên này, đặc biệt là khi xe bắt đầu có những tiếng kêu lạ hoặc rung động bất thường. Vậy bi các đăng là gì và nó hoạt động như thế nào? Hãy cùng Garage Auto Speedy tìm hiểu chi tiết về bộ phận kỹ thuật thú vị này.
Bi các đăng là thành phần cốt lõi của trục các đăng (propeller shaft) – bộ phận truyền lực quay từ hộp số (hoặc hộp phân phối) đến cầu chủ động (vi sai). Đối với các dòng xe dẫn động cầu sau hoặc hai cầu (4×4, AWD), trục các đăng là cầu nối không thể thiếu. Do cầu chủ động luôn phải di chuyển lên xuống theo sự vận hành của hệ thống treo, đồng thời có sự thay đổi góc nghiêng so với hộp số, nên cần một khớp nối linh hoạt để vẫn truyền được lực quay ổn định bất kể sự thay đổi vị trí và góc độ này. Đó chính là nhiệm vụ của bi các đăng. Khi tìm hiểu “Bi Các đăng Hoạt động Như Thế Nào?”, người dùng thường muốn hiểu về cách khớp nối này xử lý các chuyển động phức tạp trong quá trình xe chạy.
Để hiểu bi các đăng hoạt động ra sao, trước tiên cần nắm rõ cấu tạo của nó. Thuật ngữ “bi các đăng” thực chất thường dùng để chỉ khớp vạn năng (universal joint or U-joint) – bộ phận linh hoạt nhất của trục các đăng.
Một trục các đăng hoàn chỉnh thường bao gồm các bộ phận chính sau:
Vị trí của bi các đăng (khớp vạn năng) nằm ở hai đầu của trục các đăng, nơi nó kết nối với hộp số/hộp phân phối và vi sai cầu chủ động. Nhờ có các khớp này, trục các đăng có thể truyền momen xoắn ngay cả khi nó không thẳng hàng với cả hai bộ phận được nối.
Nguyên lý hoạt động của bi các đăng (khớp vạn năng) dựa trên cấu trúc chữ thập (cross or spider) được gắn các vòng bi kim (needle bearings) vào hai càng (yokes) ở hai đầu.
Khi hộp số quay trục đầu vào của trục các đăng (thông qua một càng), cấu trúc chữ thập sẽ xoay. Các vòng bi kim trong cấu trúc chữ thập cho phép các càng ở đầu còn lại (nối với cầu chủ động) cũng xoay theo, ngay cả khi hai càng này tạo với nhau một góc nhất định.
Điều kỳ diệu của bi các đăng là khả năng truyền momen xoắn liên tục và hiệu quả, bất chấp sự thay đổi góc giữa các trục. Tưởng tượng hộp số và cầu xe là hai trục thẳng hàng, bi các đăng đơn giản là một khớp nối cứng. Nhưng khi cầu xe di chuyển lên xuống, góc giữa trục hộp số và trục các đăng, và giữa trục các đăng và trục cầu xe sẽ thay đổi. Bi các đăng chính là bộ phận “bẻ góc” thông minh, cho phép lực quay được truyền đi thông suốt qua các góc đó.
Tuy nhiên, một bi các đăng đơn lẻ hoạt động ở một góc sẽ tạo ra tốc độ quay không đều ở trục đầu ra (đầu nối với cầu xe) so với trục đầu vào (đầu nối với hộp số). Để khắc phục nhược điểm này và đảm bảo trục cầu xe quay với tốc độ đều, các xe thường sử dụng hệ thống hai bi các đăng được lắp đặt và định vị theo một cách đặc biệt trên cùng một trục các đăng.
Khớp trượt cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hoạt động ổn định. Khi hệ thống treo nén lại (xe đi qua ổ gà), khoảng cách giữa hộp số và cầu sau giảm, khớp trượt sẽ co lại. Ngược lại, khi hệ thống treo giãn ra (xe đi qua gờ giảm tốc), khoảng cách tăng, khớp trượt sẽ dài ra. Điều này ngăn trục các đăng bị uốn cong hoặc gãy do thay đổi chiều dài.
Nếu không có bi các đăng, việc truyền lực từ hộp số xuống cầu chủ động sẽ trở nên cực kỳ khó khăn và nguy hiểm. Vai trò chính của nó bao gồm:
Ông Nông Văn Linh, Kỹ sư trưởng tại Garage Auto Speedy, chia sẻ: “Bi các đăng giống như khớp gối của con người vậy. Nó cho phép hệ thống truyền động uốn cong và thích nghi với điều kiện đường sá. Một bi các đăng bị hỏng không chỉ gây khó chịu bởi tiếng kêu, rung lắc mà còn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn rất cao, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng truyền lực của xe.”
Bi các đăng là bộ phận chịu tải lớn và hoạt động liên tục, do đó không tránh khỏi hao mòn theo thời gian hoặc hư hỏng do va đập, thiếu bôi trơn. Các dấu hiệu phổ biến cho thấy bi các đăng của bạn đang gặp vấn đề bao gồm:
Nguyên nhân chính dẫn đến hư hỏng bi các đăng thường là:
Hậu quả khi bi các đăng hỏng rất nghiêm trọng:
Việc bảo dưỡng định kỳ là cách tốt nhất để kéo dài tuổi thọ của bi các đăng và đảm bảo an toàn. Theo kinh nghiệm của Garage Auto Speedy, bạn nên lưu ý các điểm sau:
Ông Bùi Hiếu, Chuyên gia tư vấn dịch vụ tại Garage Auto Speedy, nhấn mạnh: “Việc bỏ qua các dấu hiệu nhỏ ban đầu có thể dẫn đến chi phí sửa chữa lớn hơn nhiều về sau. Tại Auto Speedy, chúng tôi luôn khuyến cáo khách hàng kiểm tra gầm xe định kỳ, và bi các đăng là một trong những bộ phận chúng tôi đặc biệt lưu ý.”
Như đã đề cập ở trên, bất cứ khi nào bạn nghe thấy tiếng kêu lạ hoặc cảm nhận rung động bất thường từ gầm xe, đặc biệt là các dấu hiệu được mô tả, đó là lúc bạn cần đưa xe đến các xưởng dịch vụ chuyên nghiệp.
Việc kiểm tra và thay thế bi các đăng đòi hỏi kỹ thuật và dụng cụ chuyên dụng để đảm bảo việc lắp đặt chính xác, cân bằng trục các đăng và tránh các lỗi có thể gây hư hỏng trở lại hoặc rung lắc sau khi sửa chữa.
Tại Garage Auto Speedy, chúng tôi tự hào có đội ngũ kỹ thuật viên lành nghề, giàu kinh nghiệm trong việc kiểm tra, chẩn đoán và sửa chữa các vấn đề liên quan đến hệ thống truyền động, bao gồm cả bi các đăng. Chúng tôi sử dụng các thiết bị hiện đại để chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây rung động, đảm bảo việc thay thế bi các đăng (hoặc cả trục các đăng nếu cần) được thực hiện nhanh chóng, chính xác và an toàn, trả lại sự vận hành êm ái vốn có cho chiếc xe của bạn.
Địa chỉ của chúng tôi tại 2QW3+G93 Bắc Từ Liêm, Hà Nội, Việt Nam rất thuận tiện cho quý khách hàng tại khu vực Hà Nội và lân cận. Quý khách có thể liên hệ qua số điện thoại 0877.726.969 hoặc truy cập website https://autospeedy.vn/ để đặt lịch hẹn hoặc tìm hiểu thêm về các dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.
Bi các đăng, còn gọi là khớp vạn năng (universal joint), là một bộ phận trên trục các đăng (propeller shaft) của ô tô, cho phép trục truyền lực quay ở các góc khác nhau, bù trừ cho sự thay đổi vị trí và góc nghiêng của cầu xe so với hộp số khi hệ thống treo hoạt động.
Bi các đăng thường kêu tiếng “cộc cộc”, “lục cục” (khi bắt đầu chuyển động) hoặc “kít kít” (khi xe nhún) do bị mòn các vòng bi kim bên trong, thiếu mỡ bôi trơn, hoặc bị hư hỏng vật lý.
Chi phí thay bi các đăng phụ thuộc vào loại xe, loại bi các đăng cần thay thế (chỉ khớp hay cả trục) và chi phí nhân công tại gara. Thường thì chi phí thay thế một hoặc hai bi các đăng không quá cao, nhưng nếu để lâu làm hỏng cả trục thì chi phí sẽ tăng lên đáng kể. Việc kiểm tra sớm tại các cơ sở uy tín như Garage Auto Speedy sẽ giúp bạn tiết kiệm chi phí lâu dài.
Có, rất nguy hiểm. Bi các đăng hỏng gây rung lắc, mất cân bằng và có thể gãy hoặc bung ra bất ngờ khi xe đang chạy, dẫn đến mất lái hoặc các hư hỏng nghiêm trọng khác cho xe và gây tai nạn.
Các dấu hiệu nhận biết rõ nhất là rung động xe bất thường (đặc biệt khi tăng tốc), tiếng kêu “cộc cộc” hoặc “kít kít” từ gầm xe, hoặc kiểm tra bằng tay thấy độ rơ lớn tại vị trí bi các đăng. Tốt nhất là đưa xe đến các chuyên gia tại Garage Auto Speedy để được kiểm tra chính xác.
Bi các đăng là một mắt xích không thể thiếu trong hệ thống truyền động của xe ô tô dẫn động cầu sau và hai cầu. Việc hiểu rõ “bi các đăng hoạt động như thế nào?” giúp chúng ta nhận thức được tầm quan trọng của nó và sự cần thiết phải bảo dưỡng, kiểm tra định kỳ. Đừng xem nhẹ những dấu hiệu bất thường từ gầm xe.
Nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy bi các đăng của chiếc xe mình đang gặp vấn đề, hoặc đơn giản là muốn kiểm tra hệ thống truyền động để yên tâm cho những hành trình sắp tới, đừng ngần ngại liên hệ với Garage Auto Speedy. Với kiến thức chuyên môn sâu rộng và kinh nghiệm thực tế, chúng tôi cam kết mang đến dịch vụ kiểm tra, bảo dưỡng và sửa chữa bi các đăng cùng các bộ phận khác của xe một cách chuyên nghiệp, đáng tin cậy và hiệu quả nhất.
Hãy để Garage Auto Speedy đồng hành cùng bạn, đảm bảo chiếc xe luôn vận hành êm ái, an toàn và bền bỉ trên mọi nẻo đường. Truy cập website https://autospeedy.vn/ hoặc gọi ngay 0877.726.969 để đặt lịch hoặc nhận tư vấn miễn phí.
Khi lái xe, bạn cảm thấy vô lăng bị lệch, xe hay bị nhao lái…
Hiện tượng "bi tê trượt" trên ô tô có thể là một trong những vấn…
Tiếng lạch cạch khó chịu khi vào cua, cảm giác rung lắc bất thường từ…
Android Auto và Apple CarPlay đã trở thành những tính năng được mong đợi nhất…
Chào mừng bạn đến với chuyên mục kiến thức ô tô của Garage Auto Speedy!…
Khi nhắc đến hệ thống treo trên ô tô, nhiều người thường nghĩ ngay đến…
