Câu hỏi “Bi Các đăng Trong ô Tô điện Có Khác Gì Không?” là một thắc mắc rất phổ biến, đặc biệt khi ngày càng nhiều người quan tâm đến xe điện. Để trả lời một cách chính xác, chúng ta cần hiểu rõ vai trò của bi các đăng (thường là trục các đăng và các khớp các đăng, đặc biệt là khớp đồng tốc – CV joint) trong ô tô truyền thống và cách hệ thống truyền động trên xe điện hoạt động. Là những chuyên gia với nhiều năm kinh nghiệm trong ngành ô tô tại Garage Auto Speedy, chúng tôi nhận thấy sự khác biệt này là yếu tố cốt lõi trong cấu tạo và hoạt động của hai loại xe, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất và công tác bảo dưỡng sau này.
Bi các đăng, hay chính xác hơn là trục các đăng và các khớp các đăng (khớp nối vạn năng – universal joint và khớp đồng tốc – CV joint), là bộ phận không thể thiếu trong hệ thống truyền lực của hầu hết các xe sử dụng động cơ đốt trong (ICE), đặc biệt là các xe dẫn động cầu sau hoặc dẫn động bốn bánh. Chúng có nhiệm vụ truyền mô-men xoắn từ hộp số hoặc hộp phân phối đến cầu xe, đồng thời cho phép bánh xe di chuyển lên xuống theo hệ thống treo và quay để đánh lái (ở cầu dẫn hướng), nhờ có các khớp linh hoạt.
Có thể tái sử dụng bi các đăng không? Điều này phụ thuộc vào tình trạng hư hỏng và loại bi các đăng, một chủ đề mà Garage Auto Speedy thường tư vấn chi tiết cho khách hàng. Tương tự, việc hệ thống truyền động trên xe điện có cần đến các bộ phận này hay không và chúng có khác biệt gì là câu hỏi cần được làm rõ.
Khác với ô tô truyền thống sử dụng động cơ đốt trong đặt ở phía trước (thường là vậy) kết nối với hộp số phức tạp, hệ thống truyền động của ô tô điện đơn giản hơn rất nhiều. Nguồn năng lượng là pin, cung cấp điện cho một hoặc nhiều động cơ điện.
Động cơ điện có khả năng sản sinh mô-men xoắn cao ngay từ vòng tua thấp. Điều này cho phép xe điện thường không cần hộp số đa cấp phức tạp như xe xăng/dầu. Thay vào đó, chúng thường chỉ sử dụng một bộ giảm tốc đơn cấp hoặc một hộp số đơn giản với vài cấp số ảo để điều chỉnh tỷ số truyền cuối cùng, tối ưu hiệu suất ở các dải tốc độ khác nhau. Động cơ điện thường được đặt gần trục bánh xe dẫn động.
Xe điện có thể có nhiều cấu hình dẫn động khác nhau:
Đây chính là điểm mấu chốt trả lời cho câu hỏi chính. Việc ô tô điện có sử dụng các bộ phận tương tự bi các đăng hay không phụ thuộc vào cấu hình truyền động của xe.
Đối với nhiều mẫu xe điện phổ thông chỉ sử dụng một động cơ điện đặt ngay tại cầu dẫn động (phía trước hoặc phía sau), cấu trúc truyền lực trở nên cực kỳ đơn giản. Động cơ điện kết nối trực tiếp hoặc thông qua bộ giảm tốc đến bộ vi sai (differential), và từ vi sai truyền lực ra hai bánh xe thông qua các bán trục. Các bán trục này luôn cần sử dụng các khớp đồng tốc (CV Joint) ở hai đầu (một đầu nối với vi sai, một đầu nối với bánh xe).
Lý do cần khớp đồng tốc là vì bánh xe cần có khả năng lên xuống theo hệ thống treo và quay khi đánh lái (ở cầu dẫn hướng) mà vẫn đảm bảo tốc độ quay của bán trục và bánh xe luôn đồng nhất, tránh giật cục hoặc hỏng hóc. Như chuyên gia Nông Văn Linh, Kỹ sư trưởng tại Garage Auto Speedy, thường nhấn mạnh: “Khớp đồng tốc là bộ phận không thể thiếu để truyền lực mượt mà tới bánh xe khi chúng thay đổi vị trí tương đối so với khung gầm”.
Vì vậy, các xe điện dẫn động trực tiếp vẫn có các bộ phận truyền lực ra bánh xe tương tự như các xe xăng/dầu dẫn động cầu trước hoặc cầu sau với cấu trúc bán trục – khớp đồng tốc, dù chúng không có trục các đăng dài như các xe xăng cầu sau/bốn bánh truyền thống.
Trong một số thiết kế xe điện phức tạp hơn, đặc biệt là xe dẫn động cầu sau hiệu suất cao hoặc xe dẫn động bốn bánh, động cơ điện có thể không được đặt sát trục bánh xe mà đặt xa hơn một chút trong cấu trúc khung gầm. Trong trường hợp này, lực vẫn cần được truyền từ động cơ (hoặc bộ giảm tốc/vi sai) đến trục bánh xe.
Các mẫu xe này có thể sử dụng các trục các đăng ngắn hoặc các kết cấu trục truyền động khác để kết nối động cơ với cầu xe. Giống như trên xe xăng, các trục này cũng cần có các khớp nối linh hoạt (có thể là khớp vạn năng hoặc khớp đồng tốc tùy thiết kế) để phù hợp với chuyển động của hệ thống treo. Tuy nhiên, các trục các đăng này thường ngắn hơn và có thể có cấu tạo đơn giản hơn so với trục các đăng dài trên xe xăng cầu sau.
Bi các đăng hoạt động trong môi trường nào? Dù là trên xe xăng hay xe điện, các khớp và trục truyền động đều phải làm việc trong môi trường khắc nghiệt với lực xoắn lớn, nhiệt độ, bụi bẩn và nước. Việc bảo vệ các khớp này bằng các bao cao su (boot) là rất quan trọng.
Như đã đề cập, khớp đồng tốc (CV Joint) đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc truyền lực từ bộ vi sai (hoặc động cơ/bộ giảm tốc trực tiếp) ra bánh xe trên mọi xe có hệ thống treo độc lập và bánh xe có khả năng đánh lái hoặc lên xuống. Xe điện, với hệ thống treo độc lập phổ biến, chắc chắn sử dụng khớp đồng tốc ở hai đầu bán trục.
Sự khác biệt lớn nhất so với xe xăng là lượng và loại các bộ phận truyền động. Xe điện thường lược bỏ trục các đăng dài, hộp số phức tạp, chỉ giữ lại các bán trục và khớp đồng tốc.
Tóm lại, sự khác biệt chính nằm ở:
Có xe nào không cần bi các đăng không? Nếu hiểu bi các đăng là toàn bộ hệ thống truyền động từ động cơ ra bánh xe, thì không có xe nào không cần truyền lực cả. Nhưng nếu hiểu bi các đăng là trục các đăng dài và các khớp vạn năng, thì nhiều xe (đặc biệt là xe điện dẫn động trực tiếp FWD/RWD, hoặc xe xăng FWD) sẽ không có bộ phận này. Tuy nhiên, chúng vẫn cần bán trục và khớp đồng tốc.
Sự đơn giản của hệ thống truyền động trên xe điện mang lại nhiều ưu điểm:
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng dù đơn giản hơn, các khớp đồng tốc trên xe điện vẫn có thể bị hỏng do rách chụp bụi, hết mỡ bôi trơn hoặc va đập. Việc kiểm tra định kỳ tại các gara uy tín như Garage Auto Speedy là cần thiết để phát hiện sớm các vấn đề này.
Dù hệ thống truyền động xe điện đơn giản hơn, việc bảo dưỡng và sửa chữa vẫn đòi hỏi kiến thức chuyên sâu về công nghệ điện, pin, motor và các bộ phận liên quan. Tại Garage Auto Speedy, chúng tôi đã trang bị đầy đủ kiến thức và thiết bị để kiểm tra, bảo dưỡng và sửa chữa các vấn đề liên quan đến hệ thống truyền động trên xe điện, bao gồm cả việc kiểm tra các khớp đồng tốc, bán trục và bộ giảm tốc (nếu có). Theo Ông Bùi Hiếu, Chuyên gia tư vấn xe tại Garage Auto Speedy, “Với sự phát triển nhanh chóng của xe điện, việc các gara chủ động nắm bắt công nghệ mới và đào tạo kỹ thuật viên là cực kỳ quan trọng. Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ khách hàng sử dụng xe điện với chất lượng dịch vụ tốt nhất”.
Tóm lại, ô tô điện dẫn động trực tiếp thường không sử dụng “bi các đăng” theo nghĩa là trục các đăng dài như trên xe xăng cầu sau/bốn bánh. Tuy nhiên, chúng vẫn sử dụng các khớp đồng tốc (CV Joint) ở hai đầu của các bán trục để truyền lực ra bánh xe một cách linh hoạt. Các mẫu xe điện dẫn động cầu sau hoặc toàn phần phức tạp hơn có thể có các trục truyền động ngắn hơn.
Sự khác biệt này là minh chứng cho sự đơn giản hóa trong hệ thống truyền động của xe điện, góp phần tăng hiệu suất và giảm nhu cầu bảo dưỡng so với xe xăng truyền thống. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là hệ thống truyền động xe điện hoàn toàn miễn nhiễm với sự cố. Việc kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ tại các cơ sở uy tín, am hiểu công nghệ xe điện như Garage Auto Speedy là cực kỳ quan trọng để đảm bảo xe của bạn luôn vận hành an toàn và hiệu quả.
Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về hệ thống truyền động trên chiếc ô tô điện của mình hoặc cần tư vấn về bảo dưỡng, đừng ngần ngại liên hệ với Garage Auto Speedy qua số điện thoại 0877.726.969 hoặc ghé thăm trực tiếp tại địa chỉ 2QW3+G93 Bắc Từ Liêm, Hà Nội, Việt Nam. Truy cập website https://autospeedy.vn/ để xem thêm các bài viết chuyên sâu và thông tin dịch vụ của chúng tôi. Garage Auto Speedy luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trên mọi chặng đường.
"Bi tê ô tô dùng được bao lâu?" là câu hỏi mà nhiều chủ xe…
Bi quang treo, hay còn gọi là gối đỡ trục các đăng, là một bộ…
Bi quang treo, hay còn gọi là rotuyn trụ đứng, là một bộ phận nhỏ…
Bi các đăng, hay còn gọi là khớp các đăng (universal joint), là một bộ…
Nhiều người khi tìm hiểu về cấu tạo và nguyên lý hoạt động của các…
Trong cấu trúc gầm bệ phức tạp của ô tô, mỗi chi tiết đều đóng…
