Có xe nào dùng hệ thống lái không cần thước? Giải mã công nghệ Steer-by-Wire từ chuyên gia Auto Speedy

Trong thế giới ô tô không ngừng phát triển, câu hỏi về khả năng loại bỏ các bộ phận cơ khí truyền thống như “thước lái” luôn là chủ đề thu hút sự quan tâm của nhiều người yêu xe. Hệ thống lái thông thường luôn bao gồm một liên kết cơ khí giữa vô lăng và bánh xe thông qua thước lái. Nhưng liệu đã có chiếc xe nào hiện thực hóa giấc mơ “không cần thước” này? Đội ngũ chuyên gia tại Garage Auto Speedy, với kinh nghiệm sâu rộng trong ngành, sẽ cùng bạn giải mã công nghệ đột phá này.

Về cơ bản, câu trả lời là CÓ, nhưng công nghệ này vẫn còn khá mới mẻ và chưa phổ biến rộng rãi. Hệ thống mà người dùng đang tìm kiếm chính là Steer-by-Wire (SBW) hay còn gọi là Hệ thống lái điện tử. Đây là một bước tiến vượt bậc, thay thế hoàn toàn liên kết cơ khí giữa vô lăng và bánh xe bằng tín hiệu điện tử. Mục tiêu của công nghệ này là mang lại trải nghiệm lái tối ưu, an toàn hơn và mở ra nhiều khả năng mới cho thiết kế ô tô tương lai.

Steer-by-Wire là gì và hoạt động như thế nào?

Steer-by-Wire là công nghệ lái xe tiên tiến, loại bỏ liên kết vật lý truyền thống giữa vô lăng và cơ cấu lái (thước lái, trục lái). Thay vào đó, khi người lái xoay vô lăng, một cảm biến sẽ ghi nhận góc quay và lực tác động, chuyển đổi thành tín hiệu điện tử. Tín hiệu này được gửi đến một bộ điều khiển trung tâm (ECU), sau đó truyền lệnh đến các mô tơ điện gắn ở trục lái hoặc trực tiếp vào bánh xe. Các mô tơ này sẽ điều khiển góc lái của bánh xe một cách chính xác.

Ông Nông Văn Linh, Kỹ sư trưởng tại Garage Auto Speedy, giải thích: “Hệ thống Steer-by-Wire về cơ bản là chuyển đổi mọi tác động cơ học thành tín hiệu số. Điều này không chỉ giúp phản ứng lái nhanh hơn mà còn loại bỏ rung động và phản hồi không mong muốn từ mặt đường, mang lại cảm giác lái mượt mà, chính xác hơn cho người điều khiển.” Hệ thống này thường bao gồm các bộ phận chính: vô lăng có cảm biến, bộ điều khiển điện tử (ECU), mô tơ điều khiển góc lái bánh xe, và các hệ thống dự phòng an toàn.

Ưu điểm vượt trội của hệ thống lái điện tử (Steer-by-Wire)

Việc loại bỏ thước lái truyền thống mang lại nhiều lợi ích đáng kể:

• Tăng cường độ an toàn: Với SBW, các hệ thống an toàn chủ động (ADAS) như hỗ trợ giữ làn đường, hỗ trợ đỗ xe tự động có thể hoạt động hiệu quả và mượt mà hơn rất nhiều. Hệ thống có thể điều chỉnh góc lái độc lập để tránh va chạm.
• Cảm giác lái linh hoạt, tùy biến: Người lái có thể điều chỉnh độ nặng nhẹ của vô lăng, tỷ số truyền lái (tức là số vòng vô lăng cần để quay bánh xe một góc nhất định) tùy theo tốc độ và điều kiện lái. Ví dụ, vô lăng sẽ nhẹ và nhạy hơn khi đi tốc độ thấp trong đô thị, và trở nên chắc chắn hơn khi di chuyển trên đường cao tốc.
• Thiết kế nội thất tự do hơn: Không còn trục lái cơ khí xuyên qua cabin, các nhà thiết kế có thể sáng tạo hơn trong việc bố trí không gian nội thất, đặc biệt là khu vực khoang lái và bảng điều khiển. Điều này cũng mở ra tiềm năng cho việc tái định vị vô lăng hoặc thậm chí thay thế nó bằng các loại tay lái khác.
• Giảm trọng lượng xe và tăng hiệu suất: Việc loại bỏ các bộ phận cơ khí nặng giúp giảm tổng trọng lượng xe, từ đó cải thiện hiệu suất vận hành và tiết kiệm nhiên liệu (hoặc tăng quãng đường di chuyển đối với xe điện).
• Tích hợp tốt với xe tự hành: Steer-by-Wire là một phần không thể thiếu của các hệ thống xe tự hành cấp độ cao, vì nó cho phép máy tính điều khiển hướng đi của xe một cách trực tiếp và chính xác mà không cần can thiệp cơ học từ người lái.

Những thách thức và lo ngại về Steer-by-Wire

Mặc dù mang lại nhiều lợi ích, công nghệ Steer-by-Wire cũng đối mặt với một số thách thức cần được giải quyết:

• Vấn đề an toàn và dự phòng: Vì không có liên kết cơ khí dự phòng, hệ thống phải được trang bị các lớp dự phòng điện tử phức tạp để đảm bảo an toàn tuyệt đối trong trường hợp một thành phần bị lỗi. Việc mất điện hoặc lỗi phần mềm có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.
• Cảm giác phản hồi cho người lái: Một số người lái vẫn ưa thích cảm giác “thật” từ mặt đường truyền lên vô lăng thông qua liên kết cơ khí. Công nghệ SBW phải được thiết kế tinh vi để tái tạo cảm giác phản hồi tự nhiên và tin cậy, giúp người lái cảm nhận được tình trạng của xe và mặt đường.
• Chi phí sản xuất và sửa chữa: Công nghệ tiên tiến thường đi kèm với chi phí cao. Việc sửa chữa các hệ thống phức tạp này cũng đòi hỏi kỹ thuật viên có chuyên môn cao và trang thiết bị chuyên dụng. Để hiểu rõ hơn về chi phí và thời gian sửa chữa các bộ phận lái, bạn có thể tham khảo bài viết Gara mất bao lâu để thay thước lái?
• Quy định pháp lý: Việc cấp phép và quản lý các loại xe sử dụng hệ thống lái không có liên kết cơ khí vẫn còn là một thách thức đối với các cơ quan quản lý trên toàn cầu.

Các mẫu xe đã hoặc đang sử dụng hệ thống Steer-by-Wire

Mặc dù chưa phổ biến rộng rãi, một số nhà sản xuất ô tô đã tiên phong áp dụng hoặc thử nghiệm công nghệ Steer-by-Wire:

• Infiniti Q50/Q60 (Direct Adaptive Steering – DAS): Đây là một trong những mẫu xe thương mại đầu tiên trang bị hệ thống Steer-by-Wire thực sự. Mặc dù vẫn có một trục dự phòng cơ khí nhỏ gọn, hệ thống lái chính là điện tử hoàn toàn, cho phép người lái tùy chỉnh cảm giác và tỷ số lái.
• Tesla Cybertruck: Tesla đã giới thiệu một hệ thống lái không có liên kết cơ khí truyền thống trên Cybertruck, kết hợp với công nghệ Rear-Wheel Steering (đánh lái bánh sau) và Variable Ratio Steering (tỷ số lái biến thiên). Điều này giúp xe có thể đánh lái cực kỳ linh hoạt ở tốc độ thấp và ổn định ở tốc độ cao, nhưng bản chất vẫn là hệ thống lái điện tử.
• Xe concept và xe tự hành: Nhiều mẫu xe concept và xe thử nghiệm tự hành của các hãng như Mercedes-Benz, BMW, Hyundai đều tích hợp công nghệ Steer-by-Wire làm nền tảng cho khả năng tự lái hoàn toàn.

Tương lai của hệ thống lái ô tô: Góc nhìn từ Garage Auto Speedy

Ông Bùi Hiếu, Chuyên gia tư vấn xe tại Garage Auto Speedy, nhận định: “Steer-by-Wire chắc chắn là một phần không thể thiếu trong tương lai của ngành công nghiệp ô tô, đặc biệt là khi chúng ta tiến gần hơn đến kỷ nguyên xe tự hành hoàn toàn. Việc loại bỏ liên kết cơ khí không chỉ giải phóng không gian mà còn mở ra khả năng điều khiển xe chính xác đến từng milimet, điều mà các hệ thống truyền thống khó lòng đạt được.”

Tại Garage Auto Speedy, chúng tôi luôn cập nhật những kiến thức và công nghệ mới nhất để sẵn sàng hỗ trợ khách hàng. Dù các hệ thống lái điện tử hiện tại còn khá “kín” và việc sửa chữa đòi hỏi chuyên môn cao, nhưng chúng tôi tin rằng trong tương lai gần, các quy trình bảo dưỡng và thay thế sẽ trở nên phổ biến hơn. Nếu bạn quan tâm đến hệ thống lái của các dòng xe hiện có, hoặc đang băn khoăn về việc Có nên thay toàn bộ hệ thống lái khi bị hư thước?, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi để được tư vấn.

Câu hỏi thường gặp về hệ thống lái không cần thước

1. Hệ thống Steer-by-Wire có an toàn không?
Có. Mặc dù không có liên kết cơ khí, các hệ thống Steer-by-Wire hiện đại được thiết kế với nhiều lớp dự phòng an toàn điện tử để đảm bảo hoạt động liên tục và đáng tin cậy ngay cả khi có sự cố.

2. Khi nào hệ thống Steer-by-Wire sẽ phổ biến?
Công nghệ này đang dần được phát triển và hoàn thiện. Dự kiến sẽ phổ biến hơn trong thập kỷ tới, đặc biệt trên các dòng xe điện và xe tự hành.

3. Hệ thống Steer-by-Wire có ảnh hưởng đến cảm giác lái không?
Có, nó có thể tùy chỉnh cảm giác lái. Các nhà sản xuất có thể lập trình để vô lăng nặng nhẹ khác nhau, mang lại cảm giác lái linh hoạt hoặc thể thao tùy theo sở thích của người dùng.

4. Bảo dưỡng hệ thống Steer-by-Wire có khó không?
Việc bảo dưỡng hệ thống Steer-by-Wire đòi hỏi kiến thức chuyên sâu về điện tử và phần mềm, khác biệt so với bảo dưỡng thước lái truyền thống. Bạn có thể tìm hiểu thêm về các loại thước lái đặc biệt như Có loại thước lái nào chuyên dùng cho xe hybrid? để thấy sự khác biệt.

5. Hệ thống này có cần lọc dầu như thước lái trợ lực dầu không?
Không. Vì là hệ thống điện tử, Steer-by-Wire không sử dụng dầu thủy lực hay bơm dầu, do đó không cần lọc dầu như các hệ thống trợ lực lái thủy lực truyền thống. Đây là điểm khác biệt lớn so với câu hỏi Thước lái có cần lọc dầu không? thường áp dụng cho loại thước lái cũ.

6. Hệ thống Steer-by-Wire có cần thông gió không?
Hệ thống Steer-by-Wire không sử dụng dầu thủy lực nên không cần quá trình thông gió (xả khí) như hệ thống trợ lực lái truyền thống sau khi thay thế hoặc sửa chữa. Điều này khác biệt với câu hỏi Có cần thông gió hệ thống trợ lực lái sau khi thay thước?.

Kết luận

“Có Xe Nào Dùng Hệ Thống Lái Không Cần Thước?” Câu hỏi này không còn là giả thuyết mà đã trở thành hiện thực với công nghệ Steer-by-Wire. Đây là một bước nhảy vọt quan trọng, hứa hẹn thay đổi hoàn toàn trải nghiệm lái xe và mở ra kỷ nguyên mới cho ngành ô tô, đặc biệt là với sự phát triển của xe điện và xe tự hành.

Tại Garage Auto Speedy, chúng tôi cam kết luôn là nguồn thông tin đáng tin cậy, cung cấp kiến thức chính xác và cập nhật nhất về các công nghệ ô tô tiên tiến. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về hệ thống lái, cần tư vấn về bảo dưỡng hoặc sửa chữa ô tô, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi qua hotline 0877.726.969 hoặc truy cập website https://autospeedy.vn/ để được các chuyên gia của Garage Auto Speedy hỗ trợ tận tình. Hãy cùng Garage Auto Speedy đón đầu tương lai của ngành công nghiệp ô tô!