Nhiều chủ xe thường băn khoăn về mối liên hệ giữa các bộ phận trong hệ thống truyền động của xe. Một câu hỏi phổ biến mà đội ngũ Garage Auto Speedy thường nhận được là liệu dầu nhớt động cơ có ảnh hưởng trực tiếp đến bi các đăng hay không. Đây là một thắc mắc chính đáng, bởi dầu nhớt đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc bôi trơn và bảo vệ động cơ. Tuy nhiên, hệ thống truyền động, đặc biệt là bi các đăng, lại có những yêu cầu bôi trơn riêng biệt. Trong bài viết này, Garage Auto Speedy sẽ cùng bạn làm rõ vai trò của bi các đăng, cách bộ phận này được bôi trơn đúng cách, và giải đáp cụ thể về ảnh hưởng (hay không ảnh hưởng) của dầu nhớt động cơ đến bi các đăng, mang đến cái nhìn chuyên sâu từ kinh nghiệm thực tế của chúng tôi.
Để hiểu rõ mối quan hệ giữa dầu nhớt và bi các đăng, trước hết chúng ta cần nắm vững chức năng của bi các đăng trong hệ thống truyền động.
Các đăng (Driveshaft hoặc Propeller Shaft) là một trục quay có nhiệm vụ truyền mô-men xoắn từ hộp số (hoặc hộp phân phối trên xe 4WD/AWD) đến cầu sau (hoặc cầu trước trên một số dòng xe đặc biệt). Do động cơ và hộp số thường được gắn cố định vào khung xe, trong khi cầu xe lại di chuyển lên xuống cùng hệ thống treo, các đăng cần có khả năng thay đổi chiều dài và góc độ để đảm bảo truyền động liên tục và hiệu quả.
Bi các đăng (Universal Joint – U-joint) là một bộ phận khớp nối linh hoạt, thường nằm ở hai đầu của trục các đăng (và đôi khi cả ở giữa trên các trục dài hoặc nhiều đoạn). Chức năng chính của bi các đăng là cho phép trục các đăng truyền lực xoắn ngay cả khi có sự thay đổi góc độ giữa hộp số và cầu xe. Bi các đăng giúp triệt tiêu các rung động do chênh lệch góc gây ra, đảm bảo quá trình truyền động diễn ra mượt mà. Mỗi bi các đăng thường bao gồm một khớp chữ thập (cross or spider) và bốn chén bi (bearing cups), mỗi chén chứa các viên bi kim (needle bearings). Chính các viên bi kim này là bộ phận chịu ma sát chính khi khớp hoạt động, và cần được bôi trơn đầy đủ.
Vị trí của bi các đăng nằm trong hệ thống truyền động, cách biệt hoàn toàn với khoang động cơ. Điều này là gợi ý quan trọng đầu tiên về việc dầu nhớt động cơ có trực tiếp bôi trơn bộ phận này hay không.
Khác với động cơ được bôi trơn bằng dầu nhớt lưu thông liên tục, bi các đăng sử dụng một loại chất bôi trơn khác và có cơ chế bôi trơn tĩnh hoặc định kỳ.
Bi các đăng, đặc biệt là loại có thể bảo dưỡng (serviceable U-joints), thường được bôi trơn bằng mỡ chuyên dụng. Các chén bi và khớp chữ thập bên trong bi các đăng được thiết kế để giữ mỡ bôi trơn. Loại mỡ này cần có đặc tính chịu áp lực cao (Extreme Pressure – EP), chịu nhiệt tốt và chống nước để đảm bảo các viên bi kim và bề mặt làm việc luôn được bôi trơn đầy đủ, giảm ma sát và ngăn ngừa mài mòn dưới tải trọng lớn và chuyển động góc liên tục.
Đối với loại bi các đăng không thể bảo dưỡng (non-serviceable or sealed U-joints), chúng được nhà sản xuất bôi trơn trọn đời bằng một lượng mỡ đặc biệt và được niêm phong kín. Khi loại này bị khô mỡ hoặc hư hỏng, phương án duy nhất thường là thay thế toàn bộ bi các đăng. Tuy nhiên, trên nhiều dòng xe, bi các đăng có vú mỡ (grease nipple) để chủ xe hoặc kỹ thuật viên có thể bơm mỡ định kỳ trong quá trình bảo dưỡng.
Việc sử dụng đúng loại chất bôi trơn cho bi các đăng là cực kỳ quan trọng. Mỡ chuyên dụng cho bi các đăng được pha chế đặc biệt để đáp ứng điều kiện làm việc khắc nghiệt của bộ phận này: chịu tải trọng va đập, nhiệt độ thay đổi, tiếp xúc với bụi bẩn, nước và độ ẩm từ môi trường bên ngoài. Mỡ bôi trơn tạo ra một lớp màng bảo vệ giữa các chi tiết chuyển động, hấp thụ nhiệt và chống ăn mòn.
Sử dụng sai loại chất bôi trơn (ví dụ: dầu nhớt loãng) sẽ không cung cấp đủ độ bám dính và khả năng chịu tải cần thiết. Dầu nhớt có thể dễ dàng bị văng ra ngoài dưới tác động của lực ly tâm khi trục các đăng quay tốc độ cao hoặc bị rửa trôi bởi nước, khiến các viên bi kim làm việc trong tình trạng “khô”, dẫn đến mài mòn và hư hỏng nhanh chóng.
Giờ chúng ta đi vào trọng tâm câu hỏi: “Dầu Nhớt Có ảnh Hưởng Tới Bi Các đăng Không?”. Câu trả lời ngắn gọn là: Dầu nhớt động cơ không có ảnh hưởng trực tiếp đến việc bôi trơn bi các đăng.
Như đã phân tích ở trên, bi các đăng được bôi trơn bằng mỡ chuyên dụng và hoạt động trong một hệ thống bôi trơn riêng biệt, độc lập với hệ thống bôi trơn của động cơ. Dầu nhớt động cơ có nhiệm vụ bôi trơn, làm mát, làm sạch và chống ăn mòn các chi tiết bên trong động cơ (piston, xi-lanh, trục khuỷu, trục cam…). Dầu này lưu thông trong các đường dẫn riêng và không đi đến vị trí của bi các đăng.
Sự khác biệt về chức năng và vị trí sử dụng dẫn đến sự khác biệt rõ rệt về đặc tính giữa dầu nhớt động cơ và mỡ bôi trơn bi các đăng:
Do sự khác biệt căn bản này, việc sử dụng dầu nhớt động cơ để bôi trơn bi các đăng (nếu có thể tiếp cận để làm vậy) là hoàn toàn sai lầm và sẽ gây hại cho bộ phận này thay vì bảo vệ.
Mặc dù khó có khả năng dầu nhớt động cơ tự nhiên chảy vào bi các đăng (trừ trường hợp xe bị tai nạn nghiêm trọng hoặc hư hỏng cấu trúc lớn), việc cố tình sử dụng sai loại chất bôi trơn cho bi các đăng (dùng dầu nhớt thay vì mỡ) sẽ dẫn đến hậu quả nghiêm trọng:
Nhận biết sớm các dấu hiệu bi các đăng bị hỏng là rất quan trọng để tránh những hư hại nghiêm trọng hơn và đảm bảo an toàn khi lái xe.
Bảo dưỡng bi các đăng đúng cách là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất để tránh hư hỏng và kéo dài tuổi thọ cho bộ phận quan trọng này.
Ông Nông Văn Linh, Kỹ sư trưởng tại Garage Auto Speedy, chia sẻ: “Nhiều chủ xe chỉ quan tâm đến việc thay dầu nhớt động cơ và lọc dầu định kỳ mà quên mất các chi tiết khác trong hệ thống truyền động. Bi các đăng là một ví dụ. Nếu bi các đăng loại có vú mỡ không được bơm mỡ đúng loại và đủ lượng theo khuyến cáo của nhà sản xuất, nó sẽ rất nhanh bị khô và hỏng, gây ra rung lắc khó chịu và có thể dẫn đến những hư hại lớn hơn cho các bộ phận khác.”
Lời khuyên từ Garage Auto Speedy:
Bi các đăng hỏng có nguy hiểm không?
Bao lâu nên kiểm tra bi các đăng và bơm mỡ?
Loại mỡ nào tốt nhất cho bi các đăng?
Chi phí sửa chữa/thay bi các đăng là bao nhiêu?
Bi các đăng có liên quan đến dầu hộp số không?
Qua bài viết này, Garage Auto Speedy hy vọng đã giúp bạn giải đáp rõ ràng thắc mắc “dầu nhớt có ảnh hưởng tới bi các đăng không?”. Dầu nhớt động cơ và mỡ bôi trơn bi các đăng là hai loại chất bôi trơn hoàn toàn khác nhau, phục vụ cho hai bộ phận khác nhau trong xe. Dầu nhớt động cơ không có vai trò bôi trơn trực tiếp cho bi các đăng.
Việc duy trì bôi trơn đúng loại và đủ lượng bằng mỡ chuyên dụng là yếu tố then chốt để đảm bảo bi các đăng hoạt động bền bỉ và hiệu quả. Bỏ qua việc bảo dưỡng hoặc sử dụng sai loại chất bôi trơn sẽ dẫn đến hư hỏng nhanh chóng, gây rung lắc khó chịu và có thể kéo theo nhiều vấn đề nghiêm trọng khác cho hệ thống truyền động.
Nếu bạn đang gặp các dấu hiệu bất thường liên quan đến bi các đăng hoặc cần kiểm tra, bảo dưỡng hệ thống truyền động của xe, đừng ngần ngại liên hệ với Garage Auto Speedy. Với đội ngũ kỹ thuật viên chuyên nghiệp và giàu kinh nghiệm, chúng tôi cam kết mang đến dịch vụ kiểm tra, chẩn đoán và sửa chữa chính xác, giúp chiếc xe của bạn luôn vận hành mượt mà và an toàn.
Hãy đến với Garage Auto Speedy tại 2QW3+G93 Bắc Từ Liêm, Hà Nội hoặc gọi ngay 0877.726.969 để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất! Truy cập website https://autospeedy.vn/ để xem thêm các bài viết chia sẻ kiến thức ô tô hữu ích khác từ các chuyên gia của chúng tôi.
Bạn đang sở hữu một chiếc xe ô tô với hệ thống giải trí tích…
Bạn đang sở hữu một chiếc xe hơi và muốn tận dụng tối đa các…
Khi chiếc xe yêu quý của bạn gặp trục trặc ở hệ thống truyền động…
Khi chiếc xe yêu quý của bạn bắt đầu phát ra những tiếng kêu lộc…
Chào mừng quý độc giả đến với chuyên mục kiến thức ô tô từ đội…
Bi các đăng, hay còn gọi là khớp các đăng (universal joint), là một trong…
