Lịch Sử Phát Triển Của Hệ Dẫn Động 4MATIC Trên Xe Mercedes-Benz: Hành Trình Từ Tiên Phong Đến Chuẩn Mực

Hệ dẫn động bốn bánh toàn thời gian (AWD) đã trở thành một tính năng không thể thiếu trên nhiều dòng xe sang hiện đại, mang lại khả năng vận hành ưu việt và sự an tâm cho người lái trong nhiều điều kiện địa hình và thời tiết khác nhau. Trong số các nhà sản xuất ô tô, Mercedes-Benz nổi bật với hệ thống 4MATIC trứ danh. Không chỉ là một công nghệ dẫn động đơn thuần, 4MATIC còn là minh chứng cho tinh thần đổi mới và nỗ lực không ngừng của Mercedes-Benz trong việc nâng cao tính an toàn và hiệu suất vận hành.

Tại Xưởng sửa chữa ô tô Auto Speedy, chúng tôi với kinh nghiệm sâu rộng về các dòng xe Mercedes-Benz, bao gồm cả việc bảo dưỡng và sửa chữa hệ thống 4MATIC, nhận thấy rằng việc hiểu rõ lịch sử và nguyên lý hoạt động của công nghệ này không chỉ giúp chủ xe an tâm hơn khi sử dụng mà còn là kiến thức nền tảng quan trọng. Bài viết này, được thực hiện bởi đội ngũ chuyên gia tại Garage Auto Speedy, sẽ đưa bạn ngược dòng thời gian khám phá hành trình phát triển đầy ấn tượng của 4MATIC trên xe Mercedes-Benz.

4MATIC Là Gì? Hệ Dẫn Động Bốn Bánh Toàn Thời Gian Của Mercedes-Benz

Trước khi đi sâu vào lịch sử, hãy cùng làm rõ 4MATIC là gì. 4MATIC là tên thương mại mà Mercedes-Benz sử dụng cho các hệ thống dẫn động bốn bánh toàn thời gian của mình. Khác với hệ dẫn động cầu sau truyền thống (RWD) hay cầu trước (FWD), hệ thống 4MATIC liên tục phân bổ lực kéo tới cả bốn bánh xe (hoặc tự động điều chỉnh tùy thuộc vào thế hệ và điều kiện), giúp tăng cường độ bám đường, cải thiện khả năng tăng tốc trên bề mặt trơn trượt và nâng cao sự ổn định khi vào cua.

Bối Cảnh Ra Đời: Vì Sao Mercedes Cần 4MATIC?

Trong những thập niên trước, dẫn động bốn bánh chủ yếu được tìm thấy trên các xe off-road chuyên dụng. Tuy nhiên, Mercedes-Benz nhận ra rằng việc trang bị hệ thống này cho xe sedan và station wagon thông thường sẽ mang lại lợi ích đáng kể về an toàn và hiệu suất vận hành, đặc biệt trong điều kiện đường xá khắc nghiệt như băng tuyết, mưa lớn hoặc đường đèo dốc. Mục tiêu là tạo ra một hệ thống dẫn động bốn bánh tự động, không đòi hỏi người lái phải can thiệp, và hoạt động liền mạch mà không ảnh hưởng đến sự thoải mái và khả năng vận hành vốn có của xe Mercedes. Đây là tầm nhìn đã thúc đẩy sự ra đời của 4MATIC.

Các Thế Hệ 4MATIC: Hành Trình Tiến Hóa Công Nghệ

Hành trình phát triển của 4MATIC là một minh chứng cho sự tiến bộ không ngừng của Mercedes-Benz trong lĩnh vực kỹ thuật ô tô. Từ một hệ thống cơ khí phức tạp, 4MATIC đã dần trở nên tinh vi hơn với sự hỗ trợ của điện tử, nhẹ hơn, hiệu quả hơn và khả năng phân bổ lực kéo thông minh hơn.

Thế Hệ Đầu Tiên (Giữa thập niên 1980): Cơ Khí Phức Tạp và Tiên Phong

4MATIC thế hệ đầu tiên được giới thiệu lần đầu tiên trên mẫu Mercedes-Benz W124 (E-Class đời đó) vào năm 1985 tại Triển lãm Ô tô Frankfurt. Đây là một bước đi táo bạo vì đưa dẫn động bốn bánh lên một chiếc sedan hạng sang là điều chưa từng có tiền lệ rộng rãi.

Hệ thống 4MATIC đời đầu này chủ yếu là cơ khí, với sự hỗ trợ điều khiển bằng điện tử và thủy lực. Nó có ba bộ vi sai (trước, trung tâm, sau) với khả năng khóa tự động hoặc điều khiển bằng tay thông qua các chế độ lái. Hệ thống khá phức tạp, nặng và đắt đỏ, và chỉ được trang bị trên một số phiên bản động cơ nhất định của W124. Lực kéo được phân bổ mặc định theo tỷ lệ cố định (ví dụ: 35:65 trước/sau hoặc 50:50) và có thể thay đổi khi hệ thống phát hiện mất độ bám. Mặc dù phức tạp, đây là nền tảng quan trọng, đặt viên gạch đầu tiên cho công nghệ dẫn động bốn bánh toàn thời gian hiệu suất cao trên xe du lịch.

Bước Ngoặt Điện Tử: Thế Hệ Thứ Hai và Thứ Ba (Thập niên 1990 – Đầu 2000s)

Cuối thập niên 1990 đánh dấu một bước tiến lớn với sự xuất hiện của các hệ thống kiểm soát độ bám đường điện tử như ETS (Electronic Traction Support) và sau này là ESP (Electronic Stability Program). Thay vì sử dụng các khóa vi sai cơ khí, các hệ thống 4MATIC mới (thế hệ thứ hai và thứ ba) bắt đầu dựa nhiều hơn vào việc phanh từng bánh xe bị mất độ bám để chuyển lực kéo đến các bánh còn lại.

• Thế hệ thứ hai (Từ khoảng 1997 trên các dòng xe như W210 E-Class, W220 S-Class): Hệ thống đơn giản hơn, nhẹ hơn, và tích hợp chặt chẽ với ETS. Lực kéo vẫn được phân bổ cố định trong điều kiện bình thường, nhưng ETS sẽ can thiệp phanh bánh xe trượt để mô phỏng khóa vi sai.
• Thế hệ thứ ba (Từ khoảng 2002 trên các dòng xe như W211 E-Class, W221 S-Class): Tích hợp sâu hơn với ESP. Khả năng phân bổ lực kéo linh hoạt hơn một chút và hiệu quả hơn trong việc sử dụng hệ thống phanh để kiểm soát độ bám. Các hệ thống này bắt đầu phổ biến hơn trên dải sản phẩm của Mercedes-Benz.

Ưu điểm chính của các thế hệ này là giảm trọng lượng, chi phí sản xuất và tăng cường sự phối hợp với các hệ thống an toàn điện tử khác của xe.

Tối Ưu Hiệu Quả và Tích Hợp: Thế Hệ Thứ Tư và Thứ Năm (Giữa thập niên 2000s – Đầu 2010s)

Với sự phát triển của công nghệ, 4MATIC tiếp tục được cải tiến để hoạt động hiệu quả hơn và tiêu tốn ít năng lượng hơn.

• Thế hệ thứ tư (Từ khoảng 2008 trở đi trên các dòng xe dẫn động cầu sau như W204 C-Class, W212 E-Class): Đây là một bước tiến quan trọng. Hệ thống chuyển sang cấu hình dẫn động bốn bánh toàn thời gian vĩnh cửu với tỷ lệ phân bổ mô-men xoắn cố định trong điều kiện bình thường (thường là 45:55 hoặc 40:60 trước/sau), sử dụng một bộ vi sai trung tâm nhỏ gọn. Điều này giúp cải thiện cảm giác lái thể thao và độ ổn định. Hệ thống này tích hợp rất tốt với ESP và ASR (Anti-Slip Regulation).
• Thế hệ thứ năm (Từ khoảng 2013 trở đi trên các mẫu xe sử dụng nền tảng dẫn động cầu trước như W176 A-Class, C117 CLA, X156 GLA): Đây là thế hệ 4MATIC được thiết kế dành riêng cho các mẫu xe có động cơ đặt ngang và nền tảng cầu trước. Hệ thống này sử dụng một bộ ly hợp đa đĩa điều khiển điện tử ở cầu sau để phân bổ mô-men xoắn. Trong điều kiện bình thường, xe có thể hoạt động gần như chỉ dẫn động cầu trước để tiết kiệm nhiên liệu. Lực kéo sẽ được truyền nhanh chóng tới cầu sau khi cần thiết, lên đến 50:50. Hệ thống này gọn nhẹ, hiệu quả và phù hợp với phân khúc xe compact của Mercedes-Benz.

Hiện Đại và Mạnh mẽ: Các Thế Hệ 4MATIC Ngày Nay & AMG Performance 4MATIC

Các thế hệ 4MATIC hiện đại tiếp tục phát triển dựa trên nền tảng của thế hệ thứ tư và thứ năm, ngày càng tinh vi và tích hợp sâu với các hệ thống điều khiển động lực học của xe.

• Các thế hệ 4MATIC trên nền tảng cầu sau (C-Class, E-Class, S-Class, GLE, GLS…): Tiếp tục sử dụng cấu hình dẫn động bốn bánh vĩnh cửu với tỷ lệ phân bổ mô-men xoắn được tối ưu cho từng dòng xe. Hệ thống phản ứng nhanh hơn với các điều kiện đường xá, mang lại độ bám và sự ổn định tối đa.
• Các thế hệ 4MATIC trên nền tảng cầu trước (A-Class, CLA, GLA, GLB…): Hệ thống với bộ ly hợp đa đĩa được cải tiến, phản ứng nhanh nhạy hơn và có khả năng phân bổ mô-men xoắn linh hoạt hơn giữa cầu trước và cầu sau.
• AMG Performance 4MATIC và 4MATIC+: Đây là phiên bản hiệu suất cao của 4MATIC, được tinh chỉnh riêng cho các dòng xe Mercedes-AMG. Hệ thống này thường có khả năng phân bổ mô-men xoắn ưu tiên cầu sau (ví dụ: 31:69 trên nhiều mẫu), mang lại cảm giác lái thể thao đặc trưng của AMG. Phiên bản 4MATIC+ thậm chí còn có khả năng phân bổ mô-men xoắn hoàn toàn biến thiên giữa cầu trước và cầu sau (0:100 đến 50:50), và trên một số mẫu xe (như E 63 S AMG), có cả “Drift Mode” ngắt hoàn toàn lực kéo tới cầu trước.

Sự tiến hóa này cho thấy Mercedes-Benz không ngừng cải thiện 4MATIC để nó không chỉ là một hệ thống an toàn mà còn là một yếu tố nâng cao đáng kể trải nghiệm lái.

4MATIC Hoạt Động Như Thế Nào (Đơn giản hóa)

Về cơ bản, hệ thống 4MATIC hiện đại trên xe Mercedes-Benz hoạt động bằng cách sử dụng các cảm biến (tốc độ bánh xe, góc lái, góc nghiêng thân xe, vị trí bướm ga…) để liên tục theo dõi điều kiện vận hành. Khi hệ thống phát hiện một hoặc nhiều bánh xe có nguy cơ mất độ bám (ví dụ: trên đường trơn trượt), nó sẽ ngay lập tức can thiệp:

1. Phân bổ mô-men xoắn: Điều chỉnh tỷ lệ lực kéo gửi đến các cầu (trước/sau) thông qua bộ vi sai trung tâm (trên xe RWD-based) hoặc bộ ly hợp đa đĩa (trên xe FWD-based).
2. Can thiệp phanh: Hệ thống kiểm soát điện tử (ETS/ESP) sẽ tác động phanh lên bánh xe bị mất độ bám, ép lực kéo truyền sang bánh xe khác cùng cầu hoặc khác cầu còn độ bám tốt hơn.
3. Điều chỉnh công suất động cơ: Giảm công suất động cơ nếu cần để ngăn chặn hiện tượng trượt.

Toàn bộ quá trình này diễn ra cực kỳ nhanh chóng và mượt mà, thường là trong mili giây, khiến người lái khó nhận biết được sự can thiệp của hệ thống, chỉ cảm nhận được sự ổn định và an toàn được duy trì.

Ưu Nhược Điểm Của Hệ Thống 4MATIC

Từ góc độ của người sử dụng và kinh nghiệm thực tế tại Garage Auto Speedy, hệ thống 4MATIC mang lại những ưu điểm và nhược điểm sau:

Ưu điểm:

• Tăng cường độ bám đường: Đây là lợi ích rõ ràng nhất, giúp xe di chuyển an toàn hơn trên đường trơn trượt, bùn lầy, hoặc khi cần tăng tốc nhanh.
• Nâng cao sự ổn định: Giảm thiểu hiện tượng thừa lái (oversteer) hoặc thiếu lái (understeer), giúp xe bám đường tốt hơn khi vào cua ở tốc độ cao hoặc trên mặt đường kém ma sát.
• Cải thiện khả năng vận hành: Xe có thể dễ dàng vượt qua các địa hình gồ ghề nhẹ hoặc đường dốc khó đi mà xe RWD/FWD thông thường gặp khó khăn.
• Tăng tính an toàn chủ động: Phối hợp chặt chẽ với ESP và ABS, giúp người lái kiểm soát xe tốt hơn trong các tình huống khẩn cấp.

Nhược điểm:

• Trọng lượng tăng: Hệ thống 4MATIC thêm các bộ phận như hộp phân phối (transfer case), trục dẫn động cầu trước/sau, vi sai bổ sung, làm tăng trọng lượng tổng thể của xe.
• Tiêu thụ nhiên liệu cao hơn: Do trọng lượng tăng và các bộ phận truyền động phụ, xe trang bị 4MATIC thường tiêu thụ nhiên liệu nhiều hơn một chút so với phiên bản RWD hoặc FWD tương đương.
• Chi phí ban đầu cao hơn: Xe có 4MATIC thường có giá bán cao hơn.
• Chi phí bảo dưỡng và sửa chữa phức tạp hơn: Hệ thống có nhiều bộ phận cơ khí và điện tử hơn. Theo kinh nghiệm của Garage Auto Speedy, việc bảo dưỡng định kỳ (như thay dầu hộp phân phối, dầu vi sai) là rất quan trọng. Việc chẩn đoán và sửa chữa khi có vấn đề cũng đòi hỏi kỹ thuật viên có chuyên môn sâu và thiết bị chuyên dụng.

4MATIC Tại Việt Nam: Sự Lựa Chọn Phù Hợp?

Với điều kiện thời tiết và đường xá tại Việt Nam (mưa lớn gây ngập úng, đường đèo dốc ở vùng núi, đường nông thôn kém bằng phẳng), hệ thống 4MATIC mang lại lợi ích đáng kể về độ an toàn và sự tự tin cho người lái. Khả năng bám đường được cải thiện giúp xe vượt qua những đoạn đường trơn trượt nguy hiểm dễ dàng hơn.

Tuy nhiên, như đã đề cập, chi phí bảo dưỡng và sửa chữa hệ thống 4MATIC có thể là một yếu tố cần cân nhắc. Việc tìm kiếm một địa chỉ bảo dưỡng uy tín, có kinh nghiệm và trang thiết bị phù hợp là rất quan trọng.

Lời Khuyên Từ Chuyên Gia Garage Auto Speedy

Với nhiều năm kinh nghiệm làm việc trực tiếp với các dòng xe Mercedes-Benz trang bị hệ thống 4MATIC, đội ngũ kỹ sư và kỹ thuật viên tại Xưởng sửa chữa ô tô Auto Speedy nhận thấy rằng:

• Bảo dưỡng định kỳ là chìa khóa: Việc tuân thủ lịch bảo dưỡng của nhà sản xuất, đặc biệt là việc kiểm tra và thay dầu hộp phân phối và dầu các vi sai, là cực kỳ quan trọng để đảm bảo 4MATIC hoạt động bền bỉ và hiệu quả. Bỏ qua các hạng mục này có thể dẫn đến những hư hỏng đắt đỏ.
• Kiểm tra sớm khi có dấu hiệu bất thường: Nếu bạn nhận thấy bất kỳ tiếng ồn lạ, rung lắc, hoặc đèn cảnh báo 4MATIC/ABS/ESP sáng lên trên xe, hãy đưa xe đi kiểm tra ngay lập tức. Trì hoãn có thể làm tình hình trở nên tồi tệ hơn.
• Chọn lốp phù hợp và đều: Việc sử dụng đúng loại lốp theo khuyến cáo của nhà sản xuất và đảm bảo độ mòn giữa các bánh xe là tương đối đều nhau cũng ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thống 4MATIC, đặc biệt là các thế hệ cũ hơn.

Ông Nông Văn Linh, Kỹ sư trưởng tại Auto Speedy, chia sẻ: “Hệ thống 4MATIC trên xe Mercedes là một công nghệ tuyệt vời giúp tăng cường an toàn và khả năng vận hành. Tuy nhiên, như bất kỳ hệ thống phức tạp nào, nó đòi hỏi sự chăm sóc đúng mực. Chúng tôi tại Garage Auto Speedy có đầy đủ kiến thức, kinh nghiệm và trang thiết bị chuyên dụng để bảo dưỡng và sửa chữa hệ thống 4MATIC, giúp chiếc Mercedes của bạn luôn vận hành trong tình trạng tốt nhất.”

Các Câu Hỏi Thường Gặp Về 4MATIC

4MATIC có tốn xăng hơn xe dẫn động cầu sau không?

Có, thường thì xe trang bị 4MATIC sẽ nặng hơn và có thêm các bộ phận truyền động, dẫn đến mức tiêu thụ nhiên liệu cao hơn một chút so với phiên bản dẫn động cầu sau tương đương. Tuy nhiên, sự khác biệt này trên các thế hệ 4MATIC hiện đại đã được giảm thiểu đáng kể.

Hệ thống 4MATIC có dễ bị hỏng không?

Hệ thống 4MATIC được thiết kế để hoạt động bền bỉ. Tuy nhiên, như mọi bộ phận cơ khí và điện tử khác, nó có thể gặp vấn đề nếu không được bảo dưỡng đúng cách hoặc do hao mòn theo thời gian. Việc bảo dưỡng định kỳ và kiểm tra sớm khi có dấu hiệu bất thường là cách tốt nhất để duy trì độ bền.

Chi phí bảo dưỡng 4MATIC có đắt không?

Chi phí bảo dưỡng 4MATIC thường cao hơn so với xe chỉ có dẫn động cầu sau hoặc cầu trước, do cần thay dầu cho hộp phân phối và các vi sai bổ sung. Tuy nhiên, chi phí này hoàn toàn xứng đáng để đảm bảo hệ thống hoạt động trơn tru và tránh được các chi phí sửa chữa lớn sau này.

Nên mua xe Mercedes có 4MATIC hay không?

Quyết định có nên mua xe Mercedes có 4MATIC hay không phụ thuộc vào nhu cầu và điều kiện sử dụng của bạn. Nếu bạn thường xuyên di chuyển trong điều kiện đường xá trơn trượt (mưa, ẩm ướt) hoặc muốn có sự an tâm tối đa về độ bám đường và ổn định khi lái xe, 4MATIC là một lựa chọn đáng giá.

Tôi có thể kiểm tra và bảo dưỡng hệ thống 4MATIC ở đâu uy tín tại Hà Nội?

Xưởng sửa chữa ô tô Auto Speedy tại 2QW3+G93 Bắc Từ Liêm, Hà Nội là địa chỉ uy tín với đội ngũ kỹ thuật viên chuyên sâu về Mercedes-Benz và trang thiết bị hiện đại, sẵn sàng kiểm tra, bảo dưỡng và sửa chữa hệ thống 4MATIC cho xe của bạn. Bạn có thể liên hệ số điện thoại 0877.726.969 để được tư vấn và đặt lịch.

Kết Luận

Lịch sử phát triển của 4MATIC trên xe Mercedes-Benz là một câu chuyện về sự đổi mới và nỗ lực không ngừng nghỉ để mang đến cho người lái sự an toàn và hiệu suất vận hành vượt trội. Từ những bước đi cơ khí đầu tiên đến các hệ thống điện tử thông minh ngày nay, 4MATIC đã khẳng định vị thế là một trong những hệ thống dẫn động bốn bánh hàng đầu thế giới.

Hiểu rõ về công nghệ này giúp bạn trân trọng hơn giá trị chiếc xe Mercedes-Benz của mình và biết cách chăm sóc nó đúng mực. Nếu bạn đang sở hữu một chiếc Mercedes trang bị 4MATIC hoặc có ý định mua, hãy luôn quan tâm đến việc bảo dưỡng hệ thống quan trọng này.

Xưởng sửa chữa ô tô Auto Speedy tự hào là người đồng hành đáng tin cậy của bạn trên hành trình chăm sóc chiếc “xế yêu”. Với kiến thức chuyên sâu về các dòng xe Mercedes-Benz và kinh nghiệm thực tế với hệ thống 4MATIC, chúng tôi cam kết mang đến dịch vụ chất lượng cao nhất.

Hãy liên hệ với Garage Auto Speedy qua số điện thoại 0877.726.969 hoặc truy cập website https://autospeedy.vn/ để được tư vấn chi tiết hơn về hệ thống 4MATIC hoặc đặt lịch kiểm tra, bảo dưỡng cho chiếc Mercedes của bạn.