Trục các đăng (driveshaft) là một bộ phận truyền động cực kỳ quan trọng trên nhiều dòng xe ô tô, đặc biệt là xe dẫn động cầu sau, dẫn động 4 bánh (4WD) hoặc dẫn động toàn thời gian (AWD). Nhiệm vụ của nó là truyền lực xoắn từ hộp số/hộp phân phối tới cầu chủ động. Trên trục các đăng có các khớp các đăng, thường gọi là bi các đăng hay chữ thập các đăng (universal joint – U-joint), giúp truyền động năng ngay cả khi có sự thay đổi góc giữa hộp số và cầu xe do hệ thống treo hoạt động.

Khi bi các đăng bị mòn, hỏng, nó sẽ gây ra rung lắc, tiếng kêu bất thường, ảnh hưởng đến cảm giác lái và có thể dẫn đến hư hỏng các bộ phận khác. Việc thay thế bi các đăng là một công việc bảo dưỡng thường gặp. Tuy nhiên, câu hỏi mà nhiều chủ xe và thậm chí cả những người thợ chưa nhiều kinh nghiệm thường băn khoăn là: Thay Bi Các đăng Có Cần Cân Bằng động Trục Không?

Câu trả lời từ các chuyên gia của Garage Auto Speedy là: Trong hầu hết các trường hợp, sau khi thay bi các đăng, bạn nên thực hiện cân bằng động cho trục các đăng. Đây là một bước quan trọng không thể bỏ qua để đảm bảo trục hoạt động ổn định, êm ái và bền bỉ. Bài viết này, được biên soạn bởi đội ngũ chuyên gia tại Garage Auto Speedy, sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này.

Trục Các Đăng và Bi Các Đăng: Vai trò Quan trọng

Chức năng của Trục Các Đăng

Trục các đăng là cầu nối cơ khí, truyền lực xoắn từ động cơ (qua hộp số) đến bánh xe thông qua cầu chủ động. Do hệ thống treo cho phép cầu xe lên xuống độc lập với thân xe, góc giữa trục các đăng và hộp số/cầu xe luôn thay đổi. Trục các đăng phải có khả năng truyền lực hiệu quả trong mọi điều kiện di chuyển, bất kể góc độ thay đổi như thế nào.

Bi Các Đăng là gì?

Bi các đăng, hay khớp các đăng/chữ thập các đăng, là bộ phận giúp trục các đăng thực hiện chức năng truyền lực khi góc độ thay đổi. Nó bao gồm một cấu trúc hình chữ thập với các ổ kim (bearing cups) ở bốn đầu, được lắp vào các ngõng trên trục. Nhờ cấu tạo linh hoạt này, bi các đăng cho phép trục truyền mô-men xoắn một cách trơn tru ngay cả khi hai đầu trục không thẳng hàng.

Bi các đăng hoạt động liên tục trong điều kiện chịu tải nặng và góc làm việc thay đổi, nên nó là một trong những bộ phận dễ bị mài mòn và hư hỏng theo thời gian, đặc biệt nếu không được bôi trơn đầy đủ hoặc xe thường xuyên di chuyển trên địa hình xấu.

Cân Bằng Động Là Gì và Tại Sao Cần Thiết Cho Trục Các Đăng?

Nguyên lý Cân Bằng Động

Cân bằng động là quá trình loại bỏ hoặc giảm thiểu sự mất cân bằng khối lượng trên một bộ phận quay. Khi một vật thể quay (như trục các đăng) có sự phân bố khối lượng không đều, sẽ tạo ra lực ly tâm không đồng đều. Lực này gây ra rung động và áp lực lên các bộ phận xung quanh (như ổ đỡ, khớp nối).

Cân bằng động được thực hiện bằng cách sử dụng máy cân bằng động chuyên dụng. Máy sẽ đo lường vị trí và mức độ mất cân bằng, sau đó người thợ sẽ thêm hoặc bớt vật liệu (thường là thêm các miếng chì hàn hoặc kẹp) tại những vị trí cụ thể trên trục để khối lượng được phân bố đều hơn khi quay.

Hậu quả khi Trục Các Đăng bị mất cân bằng

Một trục các đăng bị mất cân bằng, dù chỉ một lượng nhỏ, khi quay ở tốc độ cao (tương ứng với tốc độ xe chạy) sẽ tạo ra lực rung động lớn. Lực này không chỉ gây khó chịu cho người ngồi trong xe (rung sàn, rung vô lăng) mà còn gây áp lực và mài mòn nhanh chóng cho các bộ phận liên quan như:

  • Bi các đăng (nhanh hỏng lại)
  • Ổ đỡ trục các đăng (bearing)
  • Phớt dầu hộp số và cầu xe (dẫn đến chảy dầu)
  • Khớp nối trục các đăng với hộp số và cầu xe
  • Thậm chí ảnh hưởng đến hệ thống treo và khung gầm xe về lâu dài.

Vì vậy, cân bằng động là bước tối quan trọng để đảm bảo trục các đăng hoạt động ổn định, giảm thiểu rung động và kéo dài tuổi thọ của toàn bộ hệ thống truyền động.

Thay Bi Các Đăng: Khi Nào Cần? Dấu Hiệu Nhận Biết

Bi các đăng cần được kiểm tra và thay thế nếu có các dấu hiệu hư hỏng sau:

  1. Tiếng kêu cộc cộc, lạch cạch khi vào số hoặc khi bắt đầu chuyển động: Đây là dấu hiệu phổ biến nhất, do các khớp bị mòn tạo ra khoảng trống.
  2. Rung lắc dưới sàn xe: Đặc biệt cảm nhận rõ khi tăng tốc hoặc di chuyển ở tốc độ nhất định. Rung động này có thể lan lên vô lăng.
  3. Tiếng kêu rít, ken két khi xe di chuyển chậm hoặc vào cua: Dấu hiệu bi các đăng bị khô dầu, bó kẹt hoặc sắp vỡ.
  4. Quan sát thấy các ổ kim bị lỏng, rơ, hoặc phớt chắn bụi bị rách: Kiểm tra trực quan khi nâng xe.
  5. Chảy mỡ từ các ổ kim: Cho thấy phớt bảo vệ đã hỏng, bụi bẩn lọt vào gây mài mòn.

Khi phát hiện một trong các dấu hiệu này, bạn nên đưa xe đến gara uy tín như Garage Auto Speedy để kiểm tra và thay thế bi các đăng kịp thời, tránh hư hỏng nặng hơn.

Thay Bi Các Đăng Có Cần Cân Bằng Động Trục Không?

Như đã khẳng định ở trên, câu trả lời là CÓ, rất nên thực hiện cân bằng động trục các đăng sau khi thay bi các đăng. Dưới đây là những lý do chi tiết:

Lý do tại sao cần cân bằng động

  1. Dung sai sản xuất và lắp ráp: Ngay cả bi các đăng mới cũng có dung sai về khối lượng và kích thước. Quá trình ép bi cũ ra và ép bi mới vào cũng có thể làm thay đổi nhẹ cấu trúc hoặc vị trí của các thành phần, dẫn đến sự dịch chuyển tâm khối lượng so với trục quay ban đầu.
  2. Sự thay đổi khối lượng: Bi các đăng mới có thể có khối lượng khác biệt rất nhỏ so với bi cũ đã mòn, hoặc khác biệt giữa các bi mới cùng loại. Sự thay đổi dù nhỏ này cũng đủ để làm mất cân bằng động, đặc biệt khi trục quay ở tốc độ cao.
  3. Quá trình tháo lắp: Việc tháo lắp trục các đăng và thay bi có thể làm thay đổi vị trí tương đối của các mối nối (flanges) nếu không được đánh dấu chính xác trước khi tháo. Mặc dù thường được khuyên đánh dấu, nhưng sai sót vẫn có thể xảy ra. Hơn nữa, việc xiết bu lông không đều cũng có thể gây ra biến dạng nhẹ ảnh hưởng đến cân bằng.
  4. Biến dạng nhẹ của trục: Trục các đăng có thể bị biến dạng nhẹ do quá trình sử dụng lâu dài, va đập nhẹ, hoặc thậm chí do lực ép khi thay bi. Sự biến dạng này cũng cần được bù trừ bằng cách cân bằng động.

Quan điểm từ chuyên gia Garage Auto Speedy

Ông Nông Văn Linh, Kỹ sư trưởng tại Garage Auto Speedy, chia sẻ:
“Chúng tôi luôn khuyến cáo khách hàng nên thực hiện cân bằng động trục các đăng sau khi thay thế bi các đăng hoặc bất kỳ công việc nào liên quan đến việc tháo rời, sửa chữa hoặc thay thế các bộ phận của trục các đăng (như ống trục, mối nối). Dù chỉ thay bi, sự thay đổi nhỏ về khối lượng và dung sai lắp đặt cũng đủ để gây rung động ở tốc độ cao. Chi phí cân bằng động không quá lớn so với lợi ích mà nó mang lại, bao gồm sự êm ái khi vận hành, kéo dài tuổi thọ của trục và các bộ phận liên quan như hộp số, cầu xe, ổ đỡ. Việc bỏ qua bước này có thể khiến khách hàng phải quay lại sửa chữa sớm hơn và tốn kém hơn.”

Quan điểm này củng cố tầm quan trọng của việc cân bằng động như một phần không thể thiếu của quy trình sửa chữa trục các đăng chuyên nghiệp tại Garage Auto Speedy.

Quy Trình Cân Bằng Động Trục Các Đăng

Quy trình cân bằng động trục các đăng chuyên nghiệp thường bao gồm các bước:

  1. Kiểm tra sơ bộ: Kiểm tra trục các đăng xem có bị cong vênh, móp méo, mối hàn nứt vỡ hay không. Nếu có, cần sửa chữa hoặc thay thế trục trước khi cân bằng.
  2. Làm sạch: Loại bỏ bụi bẩn, dầu mỡ, gỉ sét bám trên trục để đảm bảo kết quả đo chính xác.
  3. Lắp đặt lên máy cân bằng động: Gắn trục các đăng lên máy cân bằng động chuyên dụng, sử dụng các gá đỡ phù hợp với từng loại trục.
  4. Đo lường ban đầu: Chạy máy quay trục ở tốc độ nhất định. Máy sẽ đo lường vị trí và mức độ mất cân bằng tại hai mặt phẳng (thường là gần hai đầu trục).
  5. Thêm hoặc bớt vật liệu: Dựa trên kết quả đo, kỹ thuật viên sẽ thêm các miếng cân bằng (thường là chì) bằng cách hàn hoặc kẹp vào các vị trí cần thiết trên thân trục để bù trừ khối lượng.
  6. Đo lường kiểm tra: Chạy lại máy để kiểm tra xem sự mất cân bằng đã được giảm thiểu đến mức cho phép hay chưa. Lặp lại bước 5 và 6 nếu cần.
  7. Hoàn thiện: Sau khi đạt được độ cân bằng yêu cầu, trục sẽ được tháo ra và sẵn sàng lắp trở lại xe.

Hậu Quả Của Việc Bỏ Qua Cân Bằng Động Sau Khi Thay Bi Các Đăng

Nếu bạn quyết định không cân bằng động trục các đăng sau khi thay bi, bạn có thể phải đối mặt với các vấn đề sau:

  • Rung động liên tục: Đây là hậu quả rõ rệt nhất. Xe sẽ bị rung khi chạy ở tốc độ nhất định (thường là 40-80 km/h hoặc cao hơn), gây khó chịu và mệt mỏi khi lái xe.
  • Hỏng các bộ phận khác: Rung động từ trục các đăng sẽ truyền đến và gây áp lực lớn lên các ổ đỡ trục, phớt dầu hộp số/cầu xe, bi các đăng mới (khiến chúng nhanh hỏng trở lại), và các chi tiết khác của hệ thống truyền động và khung gầm.
  • Giảm tuổi thọ xe: Về lâu dài, rung động không được khắc phục sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến độ bền và tuổi thọ tổng thể của chiếc xe.
  • An toàn: Rung động mạnh có thể ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát xe, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn khi di chuyển, đặc biệt ở tốc độ cao.

Khi Nào Khác Cần Cân Bằng Động Trục Các Đăng?

Ngoài việc thay bi các đăng, trục các đăng cũng cần được cân bằng động trong các trường hợp sau:

  • Sau khi sửa chữa hoặc thay thế bất kỳ bộ phận nào trên trục (ống trục, mối nối, ổ đỡ).
  • Sau khi trục bị va đập hoặc biến dạng.
  • Khi xe có hiện tượng rung lắc nghi ngờ do trục các đăng gây ra, dù chưa thay thế bộ phận nào.
  • Khi thay thế trục các đăng bằng trục mới hoặc trục đã qua sửa chữa.

Chọn Gara Uy Tín Để Thay Bi Các Đăng và Cân Bằng Động

Việc thay bi các đăng và đặc biệt là cân bằng động trục các đăng đòi hỏi kỹ thuật chuyên môn cao và thiết bị máy móc hiện đại (máy cân bằng động chuyên dụng). Do đó, bạn nên lựa chọn các gara sửa chữa ô tô uy tín, có kinh nghiệm và đầy đủ trang thiết bị để thực hiện công việc này.

Tại Hà Nội, Garage Auto Speedy là địa chỉ đáng tin cậy mà bạn có thể lựa chọn. Với đội ngũ kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm, am hiểu sâu sắc về cấu tạo và hoạt động của hệ thống truyền động, cùng với máy móc hiện đại, Auto Speedy cam kết mang đến dịch vụ thay thế bi các đăng và cân bằng động trục các đăng chất lượng cao, giải quyết triệt để vấn đề rung lắc cho xe của bạn.

Chúng tôi không chỉ thay thế bi các đăng mà còn kiểm tra tổng thể tình trạng trục các đăng và các bộ phận liên quan, tư vấn giải pháp phù hợp nhất và thực hiện cân bằng động một cách chính xác để đảm bảo xe của bạn hoạt động êm ái như mới.

Câu Hỏi Thường Gặp Về Trục Các Đăng và Bi Các Đăng

Bi các đăng hỏng có dấu hiệu gì dễ nhận biết nhất?

Dấu hiệu dễ nhận biết nhất là tiếng kêu “cộc cộc” khi xe bắt đầu chuyển động, chuyển từ số P sang D hoặc R, hoặc khi vào số. Rung lắc dưới sàn xe khi chạy ở tốc độ nhất định cũng là dấu hiệu phổ biến.

Không cân bằng động trục các đăng sau khi thay bi có sao không?

Có. Bỏ qua cân bằng động có thể gây rung lắc xe, khiến các bộ phận liên quan như ổ đỡ trục, phớt dầu hộp số/cầu xe và chính bi các đăng mới bị nhanh hỏng trở lại, tốn kém chi phí sửa chữa về sau.

Cân bằng động trục các đăng hết bao nhiêu tiền?

Chi phí cân bằng động trục các đăng phụ thuộc vào dòng xe, loại trục và tình trạng hư hỏng. Để biết báo giá chính xác, bạn nên liên hệ trực tiếp với các gara uy tín như Garage Auto Speedy để được kiểm tra và tư vấn cụ thể.

Thay bi các đăng mất bao lâu?

Thời gian thay bi các đăng phụ thuộc vào kinh nghiệm của thợ và tình trạng của các khớp. Thông thường, quá trình này có thể mất từ 1 đến vài giờ. Bước cân bằng động cần thêm thời gian sử dụng máy chuyên dụng.

Cân bằng động trục các đăng ở đâu tốt tại Hà Nội?

Garage Auto Speedy tại địa chỉ 2QW3+G93 Bắc Từ Liêm, Hà Nội, Việt Nam là một trong những địa chỉ uy tín cung cấp dịch vụ cân bằng động trục các đăng chuyên nghiệp với trang thiết bị hiện đại và đội ngũ kỹ thuật viên lành nghề.

Kết Luận

Tóm lại, việc thay bi các đăng có cần cân bằng động trục không? Câu trả lời từ Garage Auto Speedy là có, và đây là một bước cực kỳ quan trọng. Cân bằng động giúp loại bỏ rung lắc, đảm bảo sự vận hành êm ái, an toàn và kéo dài tuổi thọ cho hệ thống truyền động của xe. Đừng vì tiết kiệm một khoản chi phí nhỏ ban đầu mà bỏ qua công đoạn này, dẫn đến những hư hỏng và tốn kém lớn hơn trong tương lai.

Nếu xe của bạn đang gặp các vấn đề liên quan đến trục các đăng, bi các đăng hoặc có hiện tượng rung lắc bất thường, hãy liên hệ ngay với Garage Auto Speedy qua số điện thoại 0877.726.969 hoặc truy cập website https://autospeedy.vn/ để được các chuyên gia của chúng tôi kiểm tra, tư vấn và thực hiện sửa chữa một cách chuyên nghiệp nhất. Garage Auto Speedy luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn chăm sóc chiếc xe yêu quý.

Đánh giá
Bài viết liên quan