Thước Lái Cơ Và Thước Lái Điện Khác Nhau Như Thế Nào? Giải Đáp Từ Chuyên Gia Auto Speedy

Hệ thống lái là một trong những bộ phận cốt lõi, quyết định trực tiếp đến cảm giác và sự an toàn khi điều khiển xe. Trong số các loại hệ thống lái phổ biến hiện nay, thước lái cơ và thước lái điện là hai công nghệ được ứng dụng rộng rãi nhất. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về sự khác biệt giữa chúng, cũng như ưu nhược điểm riêng của từng loại. Bài viết này, các chuyên gia tại Garage Auto Speedy sẽ cùng bạn tìm hiểu chi tiết về thước lái cơ và thước lái điện, giúp bạn có cái nhìn toàn diện để lựa chọn và bảo dưỡng xe hiệu quả.

Thước Lái Cơ (Hydraulic Power Steering – HPS) Là Gì?

Thước lái cơ, hay còn gọi là thước lái trợ lực dầu (thủy lực), là hệ thống sử dụng áp lực dầu để hỗ trợ người lái xoay vô lăng. Đây là công nghệ truyền thống và đã được sử dụng rộng rãi trên nhiều thế hệ xe trong suốt nhiều thập kỷ.

Cấu Tạo Và Nguyên Lý Hoạt Động Của Thước Lái Cơ

Hệ thống thước lái cơ bao gồm các bộ phận chính như: bơm trợ lực, bình chứa dầu trợ lực, đường ống dẫn dầu, và hộp số lái (thước lái).

• Bơm trợ lực: Được dẫn động trực tiếp từ động cơ thông qua dây đai, tạo ra áp lực dầu thủy lực.
• Bình chứa dầu: Chứa dầu trợ lực, giúp bôi trơn và truyền lực.
• Hộp số lái (thước lái): Bao gồm piston và van phân phối. Khi người lái xoay vô lăng, van phân phối sẽ mở ra, điều hướng dòng dầu có áp suất cao từ bơm đến một phía của piston trong thước lái, tạo ra lực đẩy hỗ trợ chuyển động của thanh răng và bánh xe.

Nguyên lý hoạt động của thước lái cơ dựa trên việc động cơ luôn duy trì hoạt động của bơm trợ lực. Khi tài xế tác động lực vào vô lăng, một cảm biến cơ khí sẽ phát hiện hướng và mức độ tác động, từ đó điều khiển van phân phối dầu để tạo ra lực trợ giúp tương ứng. Lực trợ giúp này tỷ lệ thuận với lực tác động của người lái, giúp việc quay vô lăng trở nên nhẹ nhàng hơn, đặc biệt khi xe đứng yên hoặc di chuyển chậm.

Thước Lái Điện (Electric Power Steering – EPS) Là Gì?

Thước lái điện, hay còn gọi là trợ lực lái điện tử, là một công nghệ hiện đại hơn, sử dụng mô-tơ điện để cung cấp lực trợ lực cho hệ thống lái. Thước lái điện dần thay thế thước lái cơ trên nhiều mẫu xe đời mới bởi những ưu điểm vượt trội về hiệu quả và tính năng.

Cấu Tạo Và Nguyên Lý Hoạt Động Của Thước Lái Điện

Thước lái điện có cấu tạo đơn giản hơn thước lái cơ, loại bỏ hoàn toàn hệ thống thủy lực phức tạp. Các bộ phận chính bao gồm: mô-tơ điện, cảm biến góc lái, cảm biến tốc độ xe, bộ điều khiển điện tử (ECU).

• Mô-tơ điện: Trực tiếp tạo ra lực trợ giúp, có thể được gắn trên trục lái hoặc trên thanh răng của thước lái.
• Cảm biến góc lái: Đo góc quay của vô lăng.
• Cảm biến tốc độ xe: Cung cấp thông tin về tốc độ di chuyển của xe.
• Bộ điều khiển điện tử (ECU): Tiếp nhận thông tin từ các cảm biến, tính toán và điều khiển mô-tơ điện tạo ra lực trợ giúp chính xác.

Nguyên lý hoạt động của thước lái điện dựa trên sự tính toán của ECU. Khi người lái xoay vô lăng, cảm biến góc lái sẽ gửi tín hiệu đến ECU. Đồng thời, cảm biến tốc độ xe cũng gửi thông tin về vận tốc xe. Dựa trên hai yếu tố này, ECU sẽ tính toán lực trợ giúp cần thiết và điều khiển mô-tơ điện tạo ra lực xoay hỗ trợ vô lăng. Đặc biệt, lực trợ giúp của thước lái điện có thể thay đổi linh hoạt theo tốc độ xe: nhẹ hơn khi xe di chuyển chậm (đỗ xe, đi trong phố) và nặng hơn khi xe di chuyển nhanh (trên cao tốc) để tăng cảm giác an toàn và độ ổn định.

So Sánh Thước Lái Cơ Và Thước Lái Điện: Điểm Khác Biệt Nổi Bật

Để giúp bạn hình dung rõ hơn, Garage Auto Speedy đã tổng hợp bảng so sánh chi tiết giữa hai loại thước lái này:

Ưu Nhược Điểm Của Thước Lái Cơ Và Thước Lái Điện

Thước Lái Cơ (HPS)

Ưu điểm:

• Cảm giác lái chân thực: Người lái có thể cảm nhận rõ ràng mặt đường và phản hồi từ bánh xe, mang lại trải nghiệm lái thể thao và kiểm soát tốt hơn, đặc biệt với những người yêu thích xe.
• Độ bền cao: Cấu tạo đơn giản, ít phụ thuộc vào hệ thống điện tử phức tạp, thường khá bền bỉ nếu được bảo dưỡng đúng cách.
• Chi phí sửa chữa thấp: Phụ tùng thay thế và chi phí sửa chữa thường phải chăng hơn so với thước lái điện.

Nhược điểm:

• Tiêu hao nhiên liệu: Bơm trợ lực luôn hoạt động khi động cơ nổ, tiêu hao một phần công suất động cơ, dẫn đến tốn xăng hơn một chút.
• Nặng khi lái chậm/đỗ xe: Trợ lực không thay đổi nhiều theo tốc độ, khiến vô lăng vẫn khá nặng khi lái ở tốc độ thấp hoặc khi đỗ xe.
• Phức tạp, dễ rò rỉ: Hệ thống đường ống, bơm dầu tiềm ẩn nguy cơ rò rỉ dầu theo thời gian.
• Ít tính năng an toàn: Không thể tích hợp các tính năng hỗ trợ lái điện tử tiên tiến.

Thước Lái Điện (EPS)

Ưu điểm:

• Tiết kiệm nhiên liệu: Chỉ tiêu thụ điện năng khi cần thiết (khi xoay vô lăng), không phụ thuộc vào động cơ, giúp giảm mức tiêu thụ nhiên liệu tổng thể.
• Nhẹ nhàng, êm ái: Vô lăng cực nhẹ khi di chuyển chậm hoặc đỗ xe, rất tiện lợi khi đi trong đô thị đông đúc.
• Linh hoạt theo tốc độ: Lực trợ giúp thay đổi linh hoạt theo tốc độ xe, giúp xe ổn định và an toàn hơn khi đi nhanh, đồng thời dễ dàng điều khiển ở tốc độ thấp.
• Tích hợp công nghệ: Dễ dàng kết nối với các hệ thống hỗ trợ lái tiên tiến như hỗ trợ giữ làn, hỗ trợ đỗ xe tự động, đánh lái chủ động.
• Bảo dưỡng ít: Không cần thay dầu trợ lực, ít nguy cơ rò rỉ.

Nhược điểm:

• Cảm giác lái “ảo”: Một số người lái có thể cảm thấy vô lăng quá nhẹ, mất đi cảm giác chân thực từ mặt đường, gây khó khăn cho những ai quen với thước lái cơ.
• Chi phí sửa chữa/thay thế cao: Các bộ phận điện tử phức tạp, khi hỏng hóc thường đòi hỏi chi phí sửa chữa hoặc thay thế cao hơn, cần kỹ thuật viên có kinh nghiệm và thiết bị chẩn đoán chuyên dụng.
• Khả năng chịu nhiệt: Các mô-tơ và mạch điện có thể bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ cao nếu hoạt động quá tải trong thời gian dài (dù hiếm khi xảy ra).

Lời Khuyên Từ Chuyên Gia Auto Speedy: Nên Chọn Loại Thước Lái Nào?

Việc lựa chọn giữa thước lái cơ và thước lái điện phụ thuộc vào nhu cầu và phong cách lái của bạn.

• Nếu bạn ưu tiên cảm giác lái chân thực, mạnh mẽ, và muốn tiết kiệm chi phí bảo dưỡng/sửa chữa đơn giản: Thước lái cơ vẫn là lựa chọn tốt, đặc biệt trên các dòng xe cũ hơn hoặc xe thể thao (nơi cảm giác lái được đặt lên hàng đầu).
• Nếu bạn mong muốn sự nhẹ nhàng, tiện lợi khi di chuyển trong đô thị, tiết kiệm nhiên liệu và trải nghiệm các công nghệ an toàn hiện đại: Thước lái điện chắc chắn là lựa chọn phù hợp hơn. Đây cũng là xu hướng phát triển của ngành công nghiệp ô tô.

Theo Ông Nông Văn Linh, Kỹ sư trưởng tại Garage Auto Speedy chia sẻ: “Dù là thước lái cơ hay thước lái điện, điều quan trọng nhất là phải kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ để đảm bảo hệ thống lái luôn hoạt động ổn định và an toàn. Đặc biệt với thước lái điện, việc chẩn đoán lỗi cần các thiết bị chuyên dụng và kiến thức sâu về điện tử. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như vô lăng nặng hơn, có tiếng kêu lạ khi xoay lái, hoặc có đèn báo lỗi trên bảng điều khiển, hãy đưa xe đến ngay các trung tâm uy tín như Garage Auto Speedy để được kiểm tra và xử lý kịp thời.”

FAQ – Câu Hỏi Thường Gặp Về Thước Lái

1. Thước lái điện có hay hỏng không?

Thước lái điện thường có độ bền cao, nhưng không phải là không thể hỏng. Các nguyên nhân phổ biến có thể là lỗi cảm biến, lỗi mô-tơ, hoặc lỗi bộ điều khiển (ECU). So với thước lái cơ, thước lái điện ít bị rò rỉ dầu nhưng việc sửa chữa có thể phức tạp và tốn kém hơn.

2. Xe cũ có nên nâng cấp thước lái điện không?

Việc nâng cấp từ thước lái cơ lên thước lái điện là một quá trình phức tạp và tốn kém, đòi hỏi can thiệp sâu vào hệ thống lái và điện của xe. Trong hầu hết các trường hợp, Garage Auto Speedy không khuyến khích việc này vì chi phí cao, rủi ro không tương thích và có thể ảnh hưởng đến độ an toàn của xe. Thay vào đó, bạn nên tập trung vào việc bảo dưỡng tốt hệ thống lái hiện có.

3. Chi phí sửa chữa thước lái điện có đắt không?

Chi phí sửa chữa thước lái điện thường cao hơn thước lái cơ. Nếu hỏng hóc liên quan đến mô-tơ hoặc ECU, chi phí thay thế có thể lên đến vài chục triệu đồng tùy loại xe. Việc này đòi hỏi kỹ thuật viên có tay nghề cao và thiết bị chẩn đoán hiện đại.

4. Làm thế nào để biết thước lái bị hỏng?

Một số dấu hiệu phổ biến của thước lái hỏng bao gồm: vô lăng nặng bất thường hoặc quá nhẹ, có tiếng kêu lạch cạch hoặc rít khi xoay vô lăng, chảy dầu trợ lực (với thước lái cơ), hoặc đèn báo lỗi hệ thống lái trên bảng điều khiển. Nếu gặp các dấu hiệu này, bạn nên đưa xe đến Garage Auto Speedy để kiểm tra.

5. Thước lái điện có cần thay dầu không?

Không, thước lái điện không sử dụng dầu thủy lực nên không cần thay dầu. Hệ thống này hoạt động hoàn toàn bằng điện và cơ khí.

Kết Luận

Thước lái cơ và thước lái điện đều có những ưu và nhược điểm riêng, phù hợp với các mục đích sử dụng và sở thích lái khác nhau. Dù xe của bạn được trang bị hệ thống nào, việc hiểu rõ về nó và thực hiện bảo dưỡng định kỳ là vô cùng quan trọng để đảm bảo an toàn và kéo dài tuổi thọ cho xe.

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về hệ thống lái của xe hoặc cần kiểm tra, sửa chữa, đừng ngần ngại liên hệ Garage Auto Speedy theo số điện thoại 0877.726.969 hoặc truy cập website https://autospeedy.vn/ để được các chuyên gia của chúng tôi tư vấn và hỗ trợ tận tình nhất. Garage Auto Speedy luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trên mọi nẻo đường!