Xe điện có dùng bơm trợ lực lái không? Giải đáp từ chuyên gia Auto Speedy

Khi nhắc đến hệ thống lái trên ô tô, nhiều người dùng quen thuộc với cơ chế trợ lực lái để giảm bớt sức nặng khi điều khiển vô lăng. Tuy nhiên, với sự phát triển nhanh chóng của xe điện, một câu hỏi phổ biến được đặt ra là liệu xe điện có dùng bơm trợ lực lái như xe truyền thống hay không? Câu trả lời ngắn gọn là KHÔNG. Xe điện không sử dụng bơm trợ lực lái thủy lực truyền thống. Thay vào đó, chúng được trang bị một hệ thống trợ lực lái hiện đại và khác biệt hoàn toàn. Để hiểu rõ hơn về sự khác biệt này, hãy cùng Garage Auto Speedy khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây, dựa trên kinh nghiệm và chuyên môn sâu rộng của đội ngũ chúng tôi.

Trong thế giới ô tô muôn màu, có rất nhiều hệ thống và bộ phận phức tạp, từ những thứ cơ bản nhất đến những tinh chỉnh hiệu suất cao. Hôm nay, chúng ta sẽ tập trung vào một hệ thống quan trọng khác: trợ lực lái, và sự khác biệt giữa xe điện và xe động cơ đốt trong (ICE).

Hệ thống trợ lực lái thủy lực (HPS) trên xe truyền thống: Hoạt động dựa vào đâu?

Trong các dòng xe sử dụng động cơ đốt trong truyền thống, hệ thống trợ lực lái thủy lực (HPS) đã rất phổ biến. Hệ thống này hoạt động dựa trên nguyên lý sử dụng áp lực của chất lỏng (dầu trợ lực) để hỗ trợ người lái xoay vô lăng.

Cấu tạo cơ bản của HPS bao gồm:

Bơm trợ lực: Đây là bộ phận chính tạo ra áp lực dầu. Bơm này thường được dẫn động bởi dây đai từ động cơ.
Bình chứa dầu trợ lực: Nơi chứa dầu trợ lực.
Van điều khiển: Điều chỉnh lượng dầu đi đến xi lanh trợ lực tùy thuộc vào lực tác động lên vô lăng.
Xi lanh trợ lực: Biến áp lực dầu thành lực cơ học để hỗ trợ bánh xe quay.

Khi người lái xoay vô lăng, van điều khiển sẽ mở ra, cho phép dầu áp lực cao từ bơm đi vào xi lanh trợ lực, tạo ra một lực đẩy hoặc kéo hỗ trợ trục lái. Việc kiểm tra các bộ phận như Cách kiểm tra rơ le bơm xăng? hay Cách kiểm tra trở kháng của mô tơ bơm xăng? tuy không trực tiếp liên quan đến HPS nhưng đều là những kỹ năng cơ bản trong việc chẩn đoán các hệ thống sử dụng bơm và mô-tơ điện trên xe truyền thống, cho thấy sự phức tạp của các loại xe này.

Vì sao xe điện không dùng bơm trợ lực lái kiểu này?

Có hai lý do chính khiến hệ thống HPS không phù hợp với xe điện:

Không có động cơ để dẫn động bơm: Xe điện sử dụng mô-tơ điện để di chuyển, không có động cơ đốt trong với dây đai phụ để dẫn động bơm trợ lực. Việc tạo ra một cơ cấu dẫn động bơm HPS riêng cho xe điện sẽ rất phức tạp và kém hiệu quả. Điều này cũng tương tự như việc tìm hiểu xem Bơm xăng có ảnh hưởng đến tốc độ tối đa không? trên xe xăng truyền thống – các hệ thống phụ đều phụ thuộc vào động cơ chính.
Hiệu quả năng lượng: Hệ thống HPS tiêu tốn năng lượng liên tục chừng nào động cơ còn chạy, ngay cả khi xe đi thẳng và không cần trợ lực. Điều này là do bơm luôn hoạt động để duy trì áp lực dầu. Đối với xe điện, hiệu quả năng lượng là yếu tố cực kỳ quan trọng để tối đa hóa phạm vi hoạt động. Một hệ thống tiêu tốn năng lượng không cần thiết như HPS sẽ làm giảm đáng kể quãng đường đi được.

Hệ thống trợ lực lái điện (EPS): Giải pháp cho xe điện

Thay vì dùng thủy lực, xe điện sử dụng hệ thống trợ lực lái điện (Electric Power Steering – EPS). Hệ thống này sử dụng mô-tơ điện để cung cấp lực hỗ trợ cho trục lái hoặc thanh răng lái.

Cấu tạo của EPS bao gồm:

Mô-tơ điện: Cung cấp lực hỗ trợ. Vị trí lắp đặt có thể khác nhau tùy theo dòng xe (trên cột lái, trên thanh răng lái…).
Cảm biến: Bao gồm cảm biến mô-men xoắn (đo lực tác động lên vô lăng) và cảm biến góc lái (đo góc quay của vô lăng).
Bộ điều khiển điện tử (ECU) trợ lực lái: Nhận tín hiệu từ các cảm biến, tính toán mức độ trợ lực cần thiết và điều khiển mô-tơ điện.
Bộ phận cơ khí: Kết nối mô-tơ điện với trục lái hoặc thanh răng lái để truyền lực hỗ trợ.

Ưu điểm của hệ thống trợ lực lái điện (EPS)

Hệ thống EPS mang lại nhiều lợi ích vượt trội so với HPS, đặc biệt phù hợp với xe điện:

Hiệu quả năng lượng cao: Mô-tơ điện chỉ hoạt động và tiêu thụ năng lượng khi người lái xoay vô lăng và cần trợ lực. Khi đi thẳng, mô-tơ gần như không hoạt động, giúp tiết kiệm năng lượng đáng kể.
Thiết kế gọn nhẹ: EPS thường gọn gàng hơn HPS do không cần bơm, bình chứa dầu, ống dẫn áp lực cao.
Bảo dưỡng đơn giản hơn: Không có dầu trợ lực, không cần thay dầu hay kiểm tra rò rỉ dầu.
Khả năng điều chỉnh linh hoạt: ECU có thể điều chỉnh mức độ trợ lực dựa trên tốc độ xe. Ở tốc độ thấp (đỗ xe, đi trong phố), vô lăng nhẹ hơn để dễ dàng xoay trở. Ở tốc độ cao, vô lăng nặng hơn để tăng cảm giác lái và ổn định.
Tích hợp dễ dàng với các hệ thống hỗ trợ lái nâng cao (ADAS): EPS là nền tảng cho các tính năng như hỗ trợ giữ làn đường, đỗ xe tự động, hoặc hệ thống lái khẩn cấp, vốn yêu cầu khả năng điều khiển lái chính xác bằng điện tử.
Ít bộ phận hơn: Giảm thiểu khả năng hỏng hóc liên quan đến rò rỉ hoặc hỏng bơm.

Ông Nông Văn Linh, Kỹ sư trưởng tại Garage Auto Speedy, chia sẻ: “Từ kinh nghiệm làm việc thực tế với cả xe xăng và xe điện, chúng tôi nhận thấy hệ thống EPS trên xe điện mang lại cảm giác lái rất linh hoạt. Vô lăng nhẹ nhàng khi di chuyển trong đô thị đông đúc của Hà Nội, nhưng lại chắc chắn hơn hẳn khi xe chạy trên cao tốc. Điều này góp phần nâng cao sự thoải mái và an toàn cho người lái.”

Những câu hỏi thường gặp về trợ lực lái xe điện (EPS)

Dựa trên kinh nghiệm tư vấn và sửa chữa tại Garage Auto Speedy, chúng tôi tổng hợp một số câu hỏi thường gặp về hệ thống EPS trên xe điện:

Trợ lực lái điện có bền không? Nhìn chung, EPS có độ bền cao do ít bộ phận chuyển động và không dùng chất lỏng. Tuy nhiên, các bộ phận điện tử và mô-tơ vẫn có thể gặp sự cố sau thời gian dài sử dụng hoặc do các yếu tố ngoại cảnh.
Khi nào cần kiểm tra hệ thống trợ lực lái xe điện? Nếu bạn cảm thấy vô lăng nặng hơn bình thường, có tiếng ồn lạ khi xoay vô lăng, hoặc xuất hiện đèn cảnh báo trên bảng táp-lô, đó là dấu hiệu cần đưa xe đi kiểm tra ngay tại Garage Auto Speedy.
Chi phí sửa chữa trợ lực lái điện có đắt hơn HPS không? Tùy thuộc vào bộ phận hỏng. Đôi khi chỉ cần thay cảm biến hoặc khắc phục lỗi phần mềm. Nhưng nếu mô-tơ hoặc ECU trợ lực bị hỏng, chi phí thay thế có thể cao hơn so với sửa chữa một số pan bệnh phổ biến của HPS.
Có cần thay dầu trợ lực cho xe điện không? Tuyệt đối không. Hệ thống EPS là hệ thống khô, không sử dụng dầu trợ lực.
Trợ lực lái điện có bị ảnh hưởng bởi thời tiết nóng ẩm ở Việt Nam không? Các thành phần điện tử của EPS được thiết kế để hoạt động trong điều kiện môi trường đa dạng. Tuy nhiên, như mọi hệ thống điện tử khác trên xe, việc kiểm tra định kỳ tại các xưởng uy tín như Garage Auto Speedy sẽ giúp phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn do ẩm hoặc nhiệt độ cao kéo dài.

Ông Bùi Hiếu, Chuyên gia tư vấn xe tại Garage Auto Speedy, nhận định: “Sự khác biệt về trợ lực lái là một trong những điểm dễ nhận biết nhất khi chuyển từ xe xăng sang xe điện. Chúng tôi luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc của khách hàng về hệ thống này và cung cấp dịch vụ kiểm tra, bảo dưỡng chuyên nghiệp để xe điện của bạn luôn vận hành tối ưu.”

Kết luận

Tóm lại, xe điện KHÔNG sử dụng bơm trợ lực lái theo cách truyền thống của xe động cơ đốt trong. Thay vào đó là hệ thống trợ lực lái điện (EPS) hiện đại, hiệu quả năng lượng cao và mang lại nhiều lợi ích về khả năng điều chỉnh và tích hợp công nghệ. Sự chuyển đổi này không chỉ giúp xe điện hoạt động hiệu quả hơn mà còn mở ra cánh cửa cho các tính năng hỗ trợ lái tiên tiến.

Với kinh nghiệm và chuyên môn sâu rộng về cả xe động cơ đốt trong và xe điện, Garage Auto Speedy tự tin là địa chỉ đáng tin cậy để bạn tìm hiểu, bảo dưỡng và sửa chữa các hệ thống phức tạp như trợ lực lái EPS. Đội ngũ kỹ sư của chúng tôi luôn cập nhật kiến thức và công nghệ mới nhất để đảm bảo chiếc xe điện của bạn luôn trong tình trạng tốt nhất.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào về hệ thống trợ lực lái EPS trên xe điện hay cần tư vấn về xe, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Garage Auto Speedy qua Hotline: 0877.726.969 hoặc ghé thăm website: https://autospeedy.vn/ để được hỗ trợ tốt nhất! Đội ngũ chuyên gia của chúng tôi tại địa chỉ 2QW3+G93 Bắc Từ Liêm, Hà Nội luôn sẵn sàng phục vụ bạn.